نسبت پی بر ای ( P/E ) چیست؟
آیا تا به حال در بورس جملاتی مثل P/E این سهم مناسبه، P/E این سهم پایینه و … به گوشتان رسیده است؟ نسبت P/E یا به اصطلاح price to earning از مهمترین و پرکاربرد ترین شاخص های ارزش سهام گذاری و بررسی سهام ها می باشد. این فرمول دو مورد از فاکتورهای بیان کننده یک سهام خوب را مستقیما بررسی می کند.
اگر چه که محاسبه این فرمول بسیار ساده است اما تفسیر آن کار بسیار دشواری است. اگر تمایل دارید در رابطه با نسبت P/E اطلاعاتی بدست بیاورید پس تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
در علم اقتصاد نسبت پی بر ای (P/E) چه مفهومی دارد؟
نسبت P/E نشان دهنده انتظارات سرمایه گذاران از بازدهی آینده است. منظور این است که یک سرمایه گذار به ازای دریافت 1 ریال بازدهی، چند ریال حاضر است که پرداخت کند. برای درک بهتر این موضوع مثالی را برای شما آورده ایم. فرض می کنیم که شما مبلغ 2 فرمول محاسبه ی EPS میلیون تومان به عنوان سرمایه در بانک می گذارید.
این یعنی شما به ازای هر 2 میلیون چیزی حدود 400 هزار تومان سالانه به عنوان 40 درصد از سود را دریافت می کنید. حال برای این که نسبت P/E رو بفهمید باید مبلغی را که سرمایه گذاری می کنید را بر سودی که به دست می آورید تقسیم کنید.
یعنی 50= 40000/2000000
پس P/E سود بانکی شما برابر 50 است. به این معنی که شما می خواهید به ازای هر 2 ریال سودی که بانک به شما فرمول محاسبه ی EPS می دهد 50 ریال پرداخت کنید. برخی دیگر از افراد این را اینگونه تفسیر می کنند که اگر حاصل این تقسیم برابر 50 شده یعنی 50 سال زمان طول می کشد تا از طریق بازدهی های به دست آمده سرمایه شما بازگردد.
مفهوم P/E در بورس
- در بورس هم می توان برای هر یک از شرکت ها نسبت p/e را بیان کرد. مثلا اگر قیمت یک سهم 2000 ریال باشد و سود آن 250 ریال باشد نسبت p/e برابر 8 می شود. این نسبت برای افرادی که می خواهند در بورس سرمایه گذاری کنند بسیار اهمیت دارد.
- از تأثیر گذارترین عوامل در نسبت پی بر ای یک شرکت eps یا سود آن است. یکی از مشکلاتی که نسبت پی بر ای ممکن است برای ما در بورس به وجود بیاورد این است که هر یک از شرکت ها ممکن است سود خود را از روش های متفاوتی که در حسابداری وجود دارد محاسبه کنند و این سود تحت تأثیر قرار بگیرد و نسبت به ارزش واقعی خود کمتر یا بیشتر باشد. پس حتما به این نکته توجه کنید.
- بالا یا پایین بودن نسبت پی بر ای همیشه به معنی گران بودن یا نبودن آن سهم نیست. بلکه این بالا و پایین بودن در واقع توقعی است که بازار در آینده از شرکت دارد و خب همیشه هم این طور نیست که بازار درست پیش بینی کند و گاهی بازار ممکن است اشتباه کند. ممکن است بازار پی بر ای سهامی را برای آینده خوب پیش بینی کند اما در آینده این سهام دچار افت شود فرمول محاسبه ی EPS و بالعکس.
- یکی از مهمترین و با ارزش ترین روش ها برای ارزش گذاری سهام هر یک از شرکت ها نسبت p/e است. اما این روش به تنهایی کافی نیست. زمانی که می خواهید یک سهام را خریداری کنید علاوه بر این که باید نسبت پی بر ای را بدانید باید از ابزارهای بیشتری در این زمینه استفاده کنید.
- برای آن دسته از شرکت هایی که سودی ندارند، محاسبه کردن نسبت پی بر ای بی فایده است. چرا که این فرمول از تقسیم قیمت بر درآمد به دست می آید وقتی هم که شرکتی سودی نداشته باشد این نسبت منفی می شود و این اصلا درست نیست. برای این چنین شرکت هایی از روش های دیگری استفاده می کنند.
چگونه می توان نسبت P/E را درک کرد؟
نسبت قیمت به درآمد یا نسبت پی بر ای به شما کمک می کند قیمت سهام شرکت را با درآمدی که شرکت تولید می کند مقایسه کنید. این مقایسه به شما کمک می کند بفهمید در بازار ارزش سهام هر یک از این شرکت ها چقدر است. نسبت P/E ابزار کلیدی برای کمک به شما در مقایسه ارزیابی تک تک سهام یا کل شاخص های مانند S&P 500 است.
چند نوع راهکار برای حل نسبت P/E وجود دارد؟
در حالی که ریاضیات موجود در نسبت پی بر ای ساده است، روش های مختلفی برای فاکتور گذاری قیمت یا درآمد مورد استفاده برای محاسبه وجود دارد. نسبت قیمت به درآمد معمولا با استفاده از قیمت فعلی محاسبه می شود، اگرچه می توان از یک قیمت متوسط در یک بازه زمانی مشخص استفاده کرد. با این حال، وقتی نوبت به بخش درآمد می رسد، سه روش متفاوت برای حل نسبت پی بر ای وجود دارد که هر یک از آنها چیزهای مختلفی در مورد سهام را به شما می گویند.
درآمد 12 ماهه عقب مانده (TTM)
یکی از راه های محاسبه نسبت P/E استفاده از درآمد شرکت در دوازده ماه گذشته است. فاکتورگیری در درآمد گذشته از مزایای استفاده از داده های واقعی گزارش شده برخوردار است و این روش به طور گسترده ای در ارزیابی شرکت ها مورد استفاده قرار می گیرد.
بسیاری از وب سایت های مالی مانند Google Finance و Yahoo از نسبت P/E درآمد دوازده ماهه عقب افتاده استفاده می کنند. همچنین برنامه های محبوب سرمایه گذاری مانند M1 Finance و Robinhood از درآمد TTM نیز استفاده می کنند. به عنوان مثال هر یک از این سایت ها اخیرا نسبت P/E اپل را حدود 33 گزارش کرده اند.
برآورد سود آینده یا درآمد به جلو
همچنین می توان نسبت قیمت به درآمد را با استفاده از برآورد سود آینده شرکت محاسبه کرد. در این روش از داده های گزارش شده استفاده نمی شود، اما این مزیت را دارد که از بهترین اطلاعات موجود در مورد نحوه عملکرد بازار از عملکرد شرکت در سال آینده استفاده کرد.
مورنینگ استار از این روش استفاده می کند، که آن را Consensus Forward PE می نامند. با استفاده از این روش، مورنینگ ستاره P/E را در حدود 28 محاسبه می کند.
نسبت P/E Shiller
روش سوم استفاده از متوسط درآمد در طی یک دوره زمانی است. مشهورترین نمونه این روش نسبت P/E شیلر است که به آن نسبت CAP / E نیز گفته می شود (نسبت درآمد تنظیم شده دوره ای).
شیلر P/E با تقسیم قیمت بر متوسط درآمد طی ده سال گذشته، تورمی را که در بازار ایجاد شده لست را محاسبه می کند. به طور گسترده ای برای اندازه گیری ارزیابی شاخص S&P 500 استفاده می شود.
نحوه استفاده از نسبت P/E
متداول ترین کاربرد نسبت پی بر ای اندازه گیری ارزش گذاری سهام یا شاخص است. هرچه نسبت بالاتر باشد، به معنی گرانتر بودن سهام نسبت به درآمد آن است و اما هرچه نسبت پایین تر باشد، قیمت سهام کمتر است.
به این ترتیب، سهام و صندوق های سرمایه گذاری سهام داری می توانند به عنوان سرمایه گذاری های رشد یا ارزشی طبقه بندی شوند. به عنوان مثال، یک سرمایه گذاری با نسبت قیمت به درآمد بالاتر از حد متوسط، ممکن است به عنوان یک سرمایه گذاری رشد طبقه بندی شود. آمازون در حال حاضر با پی بر ای که چیزی حدود 123 است، نمونه ای از یک شرکت رشد محسوب می شود.
یک سرمایه گذاری با نسبت P/E زیر حد متوسط به عنوان یک سرمایه گذاری ارزشی طبقه بندی می شود. سیتی گروپ با نسبت قیمت به درآمد زیر 9، یک شرکت ارزشی محسوب می شود.
انواع P/E
- P/Eدنباله دار: از ساده ترین نوع نسبت پی بر ای است. محاسبه آن به این صورت انجام می شود که قیمت روز سهام بر سود آن تقسیم می شود. این نسبت نشان دهنده این است که سرمایه گذاران حاضر هستند به ازای هر یک ریال سودی که دریافت می کنند، چند ریال پرداخت کنند. در این میان هرچه که سهام تغییر بکند این نسبت پی بر ای هم به همان نسبت تغییر می کند.
- P/Eبرآوردی: این نوع نسبت را تحلیلی یا پیشتاز می گویند. برای محاسبه کردن این نوع از پی بر ای باید از روش های خاصی استفاده کرد و عواملی مانند تورم، نرخ بهره بانکی، نرخ رشد سود و غیره را باید وارد محاسبات خود کرد. بعد از انجام محاسبات آن را در نسبت سود برآوردی برای سال آینده شرکت ضرب می کنیم و ارزش شرکت را بدست می آوریم. این روش کامل ترین روش در ارزش گذاری سود شرکت ها است.
تفاوت بین این دو نوع نسبت P/E چیست؟
از پی بر ای دنباله دار آن چیزی بدست می آید که در حال حاضر برای سهام وجود دارد ولی از پی بر ای تحلیلی آن چیزی بدست می آید که ما انتظار داریم به آن برسیم. اگر بخواهیم با مثالی تفاوت این دو را بیان کنیم بدین صورت است که مثلا اگر یک سهم در بازار p/e دنباله دار آن 7 باشد ولی p/e تحلیلی آن را ما 8 بدست آورده باشیم انتظار داریم که قیمت آن سهام رشد کند و به آن چه که ما انتظار آن را داشتیم برسد.
مزایای نسبت پی بر ای چیست؟
پی بر ای در واقع نظری را که بازار در رابطه با یک شرکت را دارد به شما انتقال می دهد و خب در این بین معمولا آن شرکت هایی که رو به رشد هستند هم نسبت پی بر ای بالایی دارند. بالا بودن این نسبت یک نوع خوش بینی و پایین بودن نوعی بد بینی است.
از دیگر مزایای نسبت پی بر ای می توان به این نکته پی برد که میزان ریسک هر سهم چقدر است. معمولا هر چه مقدار این نسبت بالاتر باشد میزان ریسک آن هم بالاتر است. زمانی هم که یک شرکت دوره رشد و شکوفایی خود را پشت سر بگذارد سود آنها تثبیت خواهد شد و نسبت P/E آن ها هم تعدیل می شود.
از نسبت P/E برای مقایسه چه مواردی میتوان استفاده کرد؟
از نسبت پی بر ای می توان برای مقایسه سهام شرکت ها استفاده کرد. زیرا قیمت سهام شرکت، به خودی خود چیزی در مورد ارزیابی کلی شرکت به شما نمی گوید و شما تنها با این نسبت می توانید شرکت ها را ارزیابی کنید. علاوه بر این، مقایسه قیمت سهام یک شرکت با قیمت سهام شرکت دیگر به سرمایه گذاری چیزی در مورد ارزش نسبی آنها به عنوان سرمایه گذاری نمی گوید.
نسبت P/E و بازده سهام آینده
در حالی که از نسبت پی بر ای به طور مکرر برای اندازه گیری ارزش شرکت استفاده می شود، توانایی آن در پیش بینی بازده در آینده مورد بحث است. نسبت P/E شاخص صوتی حرکت کوتاه مدت قیمت سهام یا شاخص نیست. برخی شواهد وجود دارد، مبنی بر وجود رابطه معکوس بین نسبت P/E S&P 500 و بازده آتی.
برخی از مطالعات نشان می دهد که اگر نسبت شیلر P/E بالاتر از حد متوسط باشد حاکی از کاهش بازده سهام در 10 سال بعدی است. یک مطالعه اخیر نشان داد که شیلر P/E پیش بینی کننده قابل اطمینان بازده بازار بین سال های 1995 و 2020 است. در مقابل، یک مطالعه اخیر پیشتاز نشان داد که شیلر پی بر ای و سایر معیارهای نسبت پی بر ای ارتباط کمی با بازده سهام آینده دارند یا هیچ ارتباطی ندارند.
نسبت P/E در مقابل سود
نسبت پی بر ای با عملکرد سود رابطه نزدیکی دارد. در مواردی که نسبت پی بر ای با تقسیم قیمت سهام به سود آن محاسبه می شود، بازده سود با تقسیم سود سهام بر قیمت فعلی سهام محاسبه می شود. این درآمد را به عنوان درصدی از قیمت سهام بیان می کند.
بازده سود اغلب با نرخ بهره فعلی اوراق قرضه مقایسه می شود. که با نام اختصاری BEER (نسبت بازده سود سهام اوراق قرضه) نشان داده می شود، این نسبت رابطه بین بازده اوراق قرضه و بازده سود را نشان می دهد. برخی مطالعات نشان می دهد که این شاخص یک شاخص قابل اعتماد در مورد حرکت قیمت سهام در کوتاه مدت است.
راهکارهای تشخیص بالا و یا پایین بودن نسبت پی بر ای
نرخ رشد سود شرکت
باید بدانید که در گذشته سرعت رشد شرکت چقدر بوده است و در آینده این سرعت ادامه خواهد یافت و یا افزایش خواهد یافت! فرض می کنیم که در گذشته شرکت رشد 5 درصدی داشته و هنوز هم نسبت پی بر ای آن بالا است. این نشان می دهد که یک مشکل وجود دارد و شما باید به دنبال حل این مشکل باشید. به طور مثال شاید سهام بیشتر از آنچه که ارزش دارد قیمت گذاری شده است. برای این که بتوانید نرخ رشد شرکت را درست پیش بینی کنید باید نسبت P/E را براساس EPS برنامه ریزی شده، محاسبه کنید.
شما زمانی می توانید شرکت ها را با هم مقایسه کنید که هر دوی آن ها در یک صنعت در حال فعالیت باشند. مسلما زمانی که شما پی بر ای یک شرکتی که در زمینه خودروسازی کار می کند را با شرکتی که در زمینه مواد غذایی فعالیت می کند را مورد مقایسه قرار دهید دچار اشتباه می شوید. چرا که هر یک از صنعت ها در سریع و کند فرمول محاسبه ی EPS بودن تغییرات و یا پایداری سود و غیره با یکدیگر متفاوت هستند.
بنابراین برای مقایسه لازم است همیشه آن شرکت های که در یک صنعت مشترک فعالیت می کنند و رشد سهام آنها تقریبا با یکدیگر برابر است را در نظر بگیریم.
مشکلاتی که از نسبت P/E به وجود می آید
نسبت پی بر ای می تواند به ما در تشخیص ارزش واقعی یک سهام کمک کند. اما در این بین مشکلاتی هم می تواند برای ما به وجود بیاورد. برخی از این مشکلات شامل موارد زیر است.
تفسیر های مختلفی که از P/E انجام می شود
زمانی که می گویند نسبت پی بر ای سهام یک شرکت پایین است در واقع این معنی را نمی دهد که سهام آن کمتر از ارزش واقعی است. شاید این معنی را داشته باشد که بازار، شرکت را در حال رفتن به سمت مشکلاتی در آینده می بیند. این پایین بودن نسبت پی بر ای می تواند دلایل خاصی داشته باشد. به عنوان مثال می تواند به دلیل برآورده نشدن سود مورد انتظار باشد.
تنها با دانستن نسبت P/E سهامی را نخرید
زمانی که می خواهید یک سرمایه گذاری را انجام دهید تنها دانستن این که P/E آن سهام بالا است یا برعکس کافی نیست. زمانی که می گویند پی بر ای یک سهام بسیار بالا است ممکن است این معنی را داشته باشد که قیمت سهام بیشتر از ارزش واقعی آن است و این بالا بودن هیچ تضمینی برای شما نیست که بعدا دچار افت نشود. همیشه این را به یاد داشته باشید که تحلیل کردن سهام امری بسیار پیچیده است و نسبت پی بر ای تنها فقط یک قطعه از پازل ارزش گذاری سهام شرکت ها است.
حسابداری
محاسبه کردن درآمدها بر اساس قوانین حسابداری انجام می شود و این قوانین ممکن است در هر کشوری متفاوت باشد و یا حتی در طول زمان تغییر کند. بنابراین محاسبه سود EPS می تواند بسته به دفتر داری و حسابداری های متفاوتی که وجود دارد، متفاوت هم ارائه شود. در نتیجه می توان گفت که مقایسه سودها گاهی می تواند مانند مقایسه کردن پرتغال و سیب با یکدیگر باشد.
زمانی که یک کشور دچار تورم شده است نسبت پی بر ای کاهش می یابد. زیرا بازارها سودهای ساختگی را نشان نمی دهند. چرا که در زمان تورم همه سهام و سودها ارزش واقعی خود را از دست می دهند و در این بین افراد سودجویی پیدا می شوند که بر روی سهام قیمتی خیلی بالاتر یا پایین تر از آنچه که ارزش خود سهام است می گذارند و باعث گمراهی شما می شوند. پس در نتیجه به این نکات در هنگام خرید سهام و سرمایه گذاری دقت کنید.
سهام با p/e بالا و یا سهام با p/e پایین کدام یک؟
زمانی که می خواهید سهام یک شرکت را خریداری کنید و وارد صفحه آن شرکت می شوید معمولا p/e هر یک از سهام ها نوشته شده است اما این که شما از این پی بر ای برای ارزیابی سهام استفاده کنید کار اشتباهی است. چرا که شرکت ها معمولا سود خود را بر اساس سود 12 ماه گذشته محاسبه می کنند و پی بر ای را با این سود حاصله بدست می آورند. این نمی تواند یک معیار خوب برای ارزیابی سهام آن شرکت باشد.
برای اینکه بتوانید نسبت p/e واقعی را بدست آورید باید سود تحلیلی سهام را بدست آورید و با تقسیم کردن قیمت روز سهام بر سود تحلیلی آن شرکت پی بر ای را بدست آورید و بعد از آن به تحلیل سهام برای سرمایه گذاری بپردازید. که آیا این سهام با پی بر ای بالا بهتر است یا سهامی با پی بر ای پایین.
در آخر
می دانیم که نسبت پی بر ای مهمترین فاکتور برای فهمیدن ارزش هر سهم است اما این به تنهایی کافی نیست، و نمی تواند در رابطه با ارزش سهام حرف آخر را بزند. اما در رابطه با مقایسه کردن شرکت هایی که در یک حوزه از صنعت فعالیت می کنند و همچنین در رابطه با کل روند تاریخی یک شرکت می تواند برای شما یک راه کار بسیار عالی باشد.
این نکته را هم همیشه به یاد داشته باشید که اگر نسبت P/E یک سهام بالا است به معنی این که همیشه می تواند بالا باشد نیست و شما باید قبل از سرمایه گذاری مواردی دیگری را هم به همراه این نسبت بررسی و تحلیل کنید.
از این رو توصیه ما این است که برای سرمایه گذاری و خرید سهام حتما با سرمایه گذارانی که در این کار جزو خبرگان سرمایه گذاری هستند صحبت و مشورت کنید.
نحوه محاسبه NAV شرکت (خالص ارزش دارایی ها)
در این مقاله از پارسیان بورس به نحوه محاسبه قدم به قدم NAV شرکتهای بورسی ایران میپردازیم. محاسبه NAV از مباحث مهم تحلیل بنیادی بورس است. اولین قدم محاسبه NAV شرکت، باید جدیدترین گزارش شرکت در کدال که حاوی ترازنامه شرکت است را باز کنید. برای نمونه ما تصمیم داریم تا NAV شرکت سرمایهگذاری پارس توشه با نماد وتوشه را محاسبه کنیم. آخرین گزارش منتشر شده از شرکت سرمایهگذاری پارس توشه مربوط به دوره 9 ماهه منتهی به 1399/09/30 میباشد. پیش از شروع، در صورتی که قصد فعالیت جدی در بازار بورس را دارید، به شما پیشنهاد میکنیم که حتما در دوره آموزش تابلو خوانی پیشرفته و آموزش آنلاین بورس آکادمی پارسیان بورس شرکت کنید.
پس از باز کردن ترازنامه شرکت، عدد سرفصل “جمع حقوق صاحبان سهام” شرکت برای آخرین دوره را یادداشت نمایید.
ترازنامه شرکت
مشاهده میکنید که مبلغ جمع حقوق صاحبان سهام این شرکت برابر با حدود 696 میلیارد تومان است.
محاسبه ارزش روز پرتفوی سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس
در قدم دوم باید داراییهای این شرکت را به روز کنید. اگر داراییهای این شرکت در ترازنامه را مشاهده نمایید، از مجموع 352 میلیارد تومان دارایی شرکت، مبلغ 640 میلیارد تومان را سرمایهگذاریهای شرکت تشکیل داده است که باید تا حد امکان این عدد به روز شود. برای به روزکردن این عدد میتوان از صورت وضعیت پرتفوی شرکتهای سرمایهگذاری استفاده نمود.
شرکتهای سرمایهگذاری موظف هستند در گزارشی، ماهانه آخرین وضعیت پرتفوی خود را بر روی کدال منتشر کنند. در این گزارش شرکتهای سرمایهگذاری، شرکتهای سرمایهپذیر، تعداد سهام تحت تملک خود در آنها، قیمت تمام شده خرید سهام آنها و … را اطلاعرسانی میکنند.
یک شرکت سرمایهگذاری ممکن است در 50 ، 100 ، 200 یا هر تعداد دیگری از شرکتهای متعدد سرمایهگذاری نماید. تصویر زیر که از صورت وضعیت پرتفوی منتشر شده شرکت سرمایهگذاری پارس توشه است را مشاهده کنید:
محاسبه ارزش پرتفوی سهام
توضیح
در تصویر بالا، در کادر شماره 1 شرکت پارس توشه توشه گفته است که در پرتفوی خود از سهام چه شرکتهایی خریداری کرده است و تحت تملک خود است. در کادر 2، شرکت درصد مالکیت خود از سهام خریداری شده، بهای تمام شده یا همان قیمت تمام شده هر سهم خریداری شده برای پارس توشه و همچنین ارزش روز سهام شرکت در تاریخ پایان دوره (ماه) را نشان میدهد. در ستون آخر نیز مبلغ کاهش یا افزایش ارزش سهام خریداری شده برای هر شرکت را نشان میدهد.
کاری که یک سرمایهگذار باید انجام دهد بهروزرسانی ارزش این سرمایهگذاریها است. همانطور که گفتیم شرکت سرمایهگذاری در صورت وضعیت ماهانه پرتفوی خود، ارزش روز سهام را مینویسد اما این ارزش ماهی یکبار گزارش میشود و شما اگر اواسط ماه نیاز به بروز کردن اطلاعات داشته باشید باید ارزش بازار سهام را مجدد بروز نمایید.
به عنوان مثال، در تصویر بالا یکی از شرکتهای زیرمجموعه، پتروشیمی زاگرس است. پارس توشه تعداد 1.198.168 سهم این شرکت را در پرتفوی خود دارد. قیمت تمام شده خرید هر سهم این شرکت برای پارس توشه برابر 121.115 ریال است. اما ارزش روز هر سهم پتروشیمی زاگرس در سایت TSETMC برابر 180.854 ریال است. حال به جدول صفحه بعد توجه کنید:
برای سایر سهمهای پرتفوی پارس توشه نیز باید بههمین صورت محاسبه و جمع آن افزایش یا کاهشها تحت عنوان “ارزش افزوده پرتفوی بورسی” به محاسبات NAV اضافه گردد. افزایش یا کاهش ارزش روز سهام حدود 63 شرکت زیر مجموعه پرتفوی بورسی شرکت پارس توشه در دی ماه 1399 برابر 55.490.663 میلیون ریال است.
تا اینجای کار، دو قدم از مراحل محاسبه NAV را گفتیم: جمع حقوق صاحبان سهام و ارزش افزوده پرتفوی بورسی.
محاسبه ارزش روز پرتفوی سهام شرکتهای خارج از بورس
اما در مرحله بعد، در همان گزارش ماهیانه پرتفوی اگر به صفحات پایینتر رجوع کنید متوجه خواهید شد که شرکت سرمایهگذاری پارس توشه در سهام برخی شرکتهای دیگر نیز سرمایهگذاری کرده فرمول محاسبه ی EPS است که سهامشان در بورس معامله نمیشود. اصطلاحاً به آنها “پورتفوی خارج از بورس” گفته میشود. حال باید ارزش افزوده پرتفوی خارج از بورس شرکت را نیز محاسبه نمایید. تصویر زیر سهام خارج از بورس شرکت نشان میدهد:
محاسبه ارزش روز پرتفوی سهام شرکتهای خارج از بورس
در پرتفوی بورسی بهروزرسانی ارزش سهام شرکتها امری آسان بود.
اما در پرتفوی غیر بورسی به دلیل اینکه سهام شرکت های پرتفوی در بازار معامله نمی شوند، قیمت روز سهام به آسانی محاسبه نمیگردد. برای محاسبه قیمت روز سهام غیربورسی میتوان از نسبت P/E استفاده نمود. برای محاسبه ارزش روز سهام با نسبت P/E نیاز به EPS پیشبینی زیرمجموعهها دارید. این اعداد پیشبینی از EPS را میتوانید در گزارش پیشبینی شرکت اصلی مشاهده کنید. اگر گزارش پیشبینی سود شرکت پارس توشه را مشاهده کنید، پیشبینی EPS هر یک از زیرمجموعههای غیربورسی در آن گزارش گنجاندهشدهاست.
نحوه محاسبه ارزش روز سهام شرکتهای خارج از بورس
حال برای محاسبه ارزش روز هر سهم با استفاده از نسبت P/E میتوانیم عدد 5 به عنوان متوسط P/E بازار را در عدد EPS پیشبینی زیرمجموعه ضرب نماییم. بهعنوانمثال، برای محاسبه ارزش روز سهام شرکت “بازرگانی پارس شید” به عنوان زیرمجموعه غیربورسی، میتوان طبق جدول زیر پیش رویم:
همانطور که مشاهده میکنید شرکت بازرگانی پارس شید در گزارش 6 ماهه منتهی به 99/09/31 توانسته است 209 ریال EPS بدست آورد. اگر فرض کنیم در 6 ماهه دوم سال هم بتواند همین مقدار سودآوری داشته باشید بنابراین سود کل سال برابر با 418 ریال میشود.
ارزش روز هر سهم شرکت بازرگانی پارس شید | P/E × EPS = 5 × 418 = ریال 2090 |
ارزش روز سهام بازرگانی پارس شید در پرتفوی شرکت سرمایه گذاری پارس توشه | 2090 × 29.994.375 = ریال 62.688.243.750 |
ارزش افزوده سهام بازرگانی پارس شید در پرتفوی شرکت سرمایه گذاری پارس توشه | 37.285.243.750 ریال = 25.403.000.000 – 62.688.243.750 |
نحوه محاسبه ارزش روز سهام شرکتهای خارج از بورس
کل سهام شرکتهای خارج از بورس
بنابراین ارزش افزوده پرتفوی غیربورسی سرمایهگذاری پارس توشه براساس جدول زیر محاسبه میگردد:
بنابراین مجموع ارزش سهام پرتفوی خارج از بورس شرکت سرمایهگذاری پارس توشه برابر با عدد 9.243.001 میلیون ریال است.
محاسبه سود (زیان) ریزمعاملات سهام
در مرحله چهارم، مجدد به سراغ صورت وضعیت ماهانه پرتفوی میرویم. در صفحات انتهایی صورت وضعیت پرتفوی، جدولی تحت عنوان سهام واگذارشده قرار میگیرد. هر یک از سهام واگذارشده اغلب دارای سود (زیان) واگذاری سهام هستند. تصویری از این جدول در زیر آمادهاست:
در واقع، در این مرحله، در ابتدا باید جمع سود (زیان) حاصل از فروش (واگذاری) سهام شرکتهای پرتفوی را در گزارشهای ماهیانه شرکت اصلی که بعد از تاریخ ترازنامه تهیهشدهاست را جمع کنیم. به عنوان مثال ترازنامه مورد بررسی در مرحله نخست، برای تاریخ 31 آذرماه 1399 بود. ما باید گزارشهای ماهیانه منتهی به 31 دی ماه به بعد را باز و عدد سود حاصل از واگذاری سهام پرتفوی را با یکدیگر جمع بزنیم:
سود حاصل از واگذاری سهام پرتفوی | |
سود حاصل از واگذاری سهام طی دی ماه 1399 | 33.160 |
جمع کل سود حاصل از واگذاری (میلیون ریال) | 33.160 |
محاسبه ذخیره کاهش ارزش سرمایهگذاریها
در انتها، در آخرین گزارش ماهیانه پرتفوی شرکت باید به دنبال عددی تحت عنوان “ذخیره کاهش ارزش سرمایهگذاریها” باشید. این عدد در گزارش صورت وضعیت پرتفوی شرکت سرمایهگذاری پارس توشه برابر صفر است.
موارد ضروری که در محاسبه NAV نادیده میگیرند:
اگر شرکت مادر در تاریخ بعد از ترازنامه، مجمع عمومی عادی سالیانه (تقسیم سود) برگزار کردهباشد و سود تقسیم کردهباشد، میزان سود تقسیمی اثر منفی در محاسبات NAV شرکت دارد و یک آیتم کاهنده است.
ممکن است زیرمجموعههای اصلی شرکت مادر در تاریخ بعد از ترازنامه محاسباتی ما در NAV، مجمع تقسیم سود برگزار کردهباشد. از آن جهت که عدد تقسیمشده در صورت سود و زیان و به تبع آن ترازنامه شرکت مادر قرار نگرفتهاست، باید به محاسبات ما در NAV اضافه گردد.
افزایش سرمایه زیرمجموعههای اصلی و کاهش قیمت سهام آنها بعد از تاریخ مجمع در محاسبه NAV بااهمیت است. لذا باید این کاهش قیمت با توجه به مطالب آموختهشده در بحث مجامع در محاسبات ما تعدیل گردد.
اگر درصد مالکیت شرکت سرمایهگذار در سرمایهپذیر بالا باشد (سهام مدیریتی)، براساس تشخیص تحلیلگر، قیمت روز سهام زیرمجموعه را میتواند چند درصدی (حدود 20 الی 30 درصد) بیش از قیمت تابلو در نظر بگیرد.
نسبت P/S یا قیمت به فروش چیست؟
احتمالا با نسبت P/E آشنا هستید و میدانید که این نسبت، از حاصل تقسیم قیمت بر سود هر سهم بهدست میآید. یک نسبت مالی دیگر که در بازار سرمایه کاربرد زیادی دارد، نسبت P/S است.
بیایید با هم نگاهی بیندازیم به نسبت P/S و ببینیم که این نسبت چیست و به چه دردی میخورد؟
محاسبه P/S
گاهی به نسبت قیمت به فروش، PSR هم میگویند که مخفف Price to Sales Ratio است.
همانطور که از اسمش بر میآید، P/S از دو بخش تشکیل شده است.
بخش اول، قیمت است. برای این منظور میتوانید از قیمت پایانی یا قیمت آخرین معامله استفاده کنید.
بخش دوم، فروش شرکت به ازای هر سهم خواهد بود. برای این کار لازم است میزان فروش کل شرکت (به ریال) بر تعداد سهمهای شرکت تقسیم شود.
مثال: فرض کنید که میخواهیم P/S را برای شرکت فخوز محاسبه کنیم.
قدم اول:
به سایت TSETMC.COM میرویم و قیمت سهم را میخوانیم.
قدم دوم:
از همین سایت، تعداد سهام منتشر شده فخوز را پیدا میکنیم.
قدم سوم:
به سایت کدال میرویم. نماد فخوز را جستجو میکنیم. صورت مالی تلفیقی را پیدا میکنیم. خلاصه اطلاعات گزارش تفسیری را پیدا میکنیم. مقدار فروش ریالی برای امسال و همچنین برآورد سال مالی جاری را میخوانیم. (این اعداد به میلیون ریال هستند)
قدم چهارم:
مقدار فروش را بر تعداد سهمهای منتشر شده تقسیم میکنیم.
- فروش بهازای هر سهم 98: 8,337 ریال
- فروش بهازای هر سهم 99: 11,240 ریال
قدم پنجم:
حالا کافی است قیمت سهم را بر میزان فروش بهازای هر سهم تقسیم کنیم:
- P/S برای سال 89: 5.8
- P/S برای سال 99: 4.2
همانطور که میبینید با افزایش فروش، عدد P/S کاهش پیدا کرده است.
روش دوم
برای محاسبه P/S یک روش دیگر هم وجود دارد که سادهتر است.
در این روش، ابتدا از سایت TSETMC ارزش بازار سهم را میخوانیم. برای فخوز این عدد 920,242.552 B است.
حالا کافی است که این عدد را بر میزان فروش تقسیم کنیم تا به همان اعداد قبلی برسیم.
توجه کنید که ارزش بازار معمولا به میلیارد ریال (B) و میزان فروش به میلیون ریال (M) گزارش میشود. برای همین لازم است که ارزش بازار را هم به میلیون درنظر بگیرید.
بازه مناسب برای P/S
نسبت قیمت به فروش، برای هر صنعت میتواند متفاوت باشد.
با این وجود خوب است که این عدد در بازه 1 تا 2 قرار بگیرد. اگر نسبت قیمت به فروش از یک کوچکتر باشد، خیلی خوب است.
معنی P/S برابر یک چیست؟ این نسبت به ما میگوید که شرکت، دقیقا برابر با ارزش بازار خود فروش دارد. توجه کنید که این فروش، سود نیست. برای محاسبه سود باید بهای تمام شده را از میزان فروش کم کنیم.
مثلا اگر یک میلیارد تومان برای تاسیس یک کافه خرج کنید و سالی یک میلیارد تومان فروش داشته باشید، خیلی خوب است. ممکن است سود شما مثلا 100 میلیون تومان باشد. اما خوب است که دستکم برابر با ارزش کل کافه، فروش داشته باشید.
مثلا در سال 93، P/S فولاد مبارکه بود 0.94 که فوقالعاده بود. این عدد در سال 1397 به 1.65 رسید. سال 98، قیمت به فروش از 2 واحد بالاتر رفت و الان به 9.77 رسیده است.
مقایسه P/S
یکی از بهترین راههای بررسی نسبت قیمت به فروش، این است که P/S را با سهمهای دیگر حاضر در صنعت مقایسه کنید.
برای این کار میتوانید قیمت به فروش همه سهمهای یک صنعت را حساب کنید، از اعداد بهدست آمده میانگین بگیرید و ببینید نسبت برای سهم شما از میانگین صنعت کمتر است یا بیشتر.
از طرف دیگر، اگر سهمی با EPS منفی، P/S نزولی داشته باشد، امید میرود که سهم از یک شرکت زیانده به شرکتی سودآور تبدیل شود.
پیدا کردن مبلغ فروش از صورت سود و زیان
ممکن است برای برخی شرکتها نتوانید گزارش تفسیری را پیدا کنید.
یک مشکل دیگر هم در مورد شرکتهای سرمایهگذاری و واسطهگری مالی است. برای آنها فروش، شبیه به یک فرمول محاسبه ی EPS شرکت تولیدی فولاد نیست و وضعیت کمی تفاوت دارد.
در این صورت میتوانید بهسادگی از صورت سود و زیان، بخش درآمدهای عملیاتی هم پیدا کنید.
عدد درآمدهای عملیاتی دقیقا با عدد فروش (که در مثال بالا استفاده کردیم) یکسان است.
توجه کنید که این نسبت به تنهایی نمیتواند ملاک خرید یا فروش یک سهم باشد. لازم است که دیگر فاکتورها نیز تحلیل بنیادی شوند.
میتوانید ویدیوهای بیشتری از تالاربورس را در آپارات (شبکه اشتراک ویدیو) و همچنین کانال یوتیوب تالاربورس مشاهده بفرمایید.
اگر مطلب فوق برایتان مفید بوده لطفا آن را با دوستانتان به اشتراک بگذارید.
نحوه محاسبه p/e فوروارد
یکی از مهم ترین فعالیت های تحلیلگران، بررسی و محاسبه نسبت های مالی است. با توجه به گستردگی نسبت های مالی، طبقه بندی های خاصی بر حسب ماهیت آن ها ایجاد شده که شامل موارد زیر است:
تجزیه و تحلیل صورتهای مالی و محاسبه نسبت ها روش های مختلفی دارد و دقت اندازه گیری میان تحلیلگران متفاوت است.
هدف از بررسی نسبت های مالی، ارائه اطلاعات، جهت مقایسه گذشته یک شرکت با زمان حال یا مقایسه چندین شرکت در مقاطع زمانی است. اعداد در نسبت های مالی به تنهایی معنایی نداشته و با مقایسه مفهوم پیدا میکنند. در مطلب پیش رو قصد داریم به بررسی یکی از انواع نسبت های ارزش بازار و کاربرد آن بپردازیم.
نسبت های ارزش بازار، رابطه شرکت با سهامدارانش را بررسی میکند. یکی از پرکاربردترین و قدیمی ترین نسبتهای ارزش بازار، نسبتP/E یا قیمت به درآمد هر سهم است. گرچه در تفسیر این نسبت، میان تحلیلگران کماکان اختلاف نظرهای بسیاری وجود دارد اما همچنان طرفداران خاص خود را دارد.نحوه محاسبه p/e فوروارد
نسبت قیمت به درآمد هر سهم، نشان دهنده آن است که قیمت هر سهم در بازار، چند برابر عایدی ایجاد شده سالانه سهام شرکت است.
البته تعاریف دیگری نیز برای این نسبت وجود دارد؛ به لحاظ تئوریک گفته میشود، یک سرمایه گذار به ازای هر ریال سود شرکت حاضر است چند ریال پرداخت کند و صاحب سهام آن شرکت شود.
در حالت ساده تر میتوان گفت نسبت پی بر ای بیانگر آن است که چند سال طول میکشد تا اصل سرمایه به سهامدار بازگردد. به عنوان مثال اگر سهمی پی بر ای ۱۰ داشته باشد، به طور متوسط ۱۰ سال طول میکشد تا اصل سرمایه به سهامدار بازگردد. بنابراین سهامدار با علم به این موضوع، اقدام به سرمایه گذاری میکند. با نسبت P/E میتوان قیمت اعلام شده روی تابلو را بر حسب ارزندگی تا حدی ارزیابی کرد. برای محاسبه این نسبت، کافی است قیمت تابلوی سهم را بر سود هر سهم(EPS) که از صورت مالی استخراج میشود، تقسیم کرد.
معمولاً نسبت فرمول محاسبه ی EPS P/E بعد از انتشار گزارش های فصلی محاسبه میشود که به آن P/E دنباله رو میگویند.
اگر برای محاسبه سود هر سهم از سود ۱۲ ماه گذشته استفاده شود، به آن P/E گذشته نگر یا TTM گفته میشود. همچنین اگر برای محاسبه این نسبت از سود پیش بینی ۱۲ ماهه پیش رو استفاده شود، به آن P/E برآوردی یا Forward گفته میشود.
گاهی نیز از میانگین سود دو فصل گذشته و دو فصل باقیمانده برای محاسبه EPS استفاده میشود.
بهترین صرافی های ایرانی برای ارز دیجیتال
یکی از روش های پیچیده برای محاسبه P/E محاسبه آن به روش پیشرو است. زیرا باید علاوه بر قیمت سهم و سود هر سهم، به نرخ تورم، نرخ بهره بانکی، نرخ رشد سود نیز توجه کرد و در محاسبه لحاظ کرد.
از آنجایی که نسبت P/E یکی از روش های ارزشگذاری است پس از محاسبه عوامل مذکور آن را در نسبت سود پیش بینی شده ضرب کرده و ارزش شرکت حاصل میشود.
برای محاسبه این نسبت، باید بدانید که در گذشته نرخ رشد شرکت چقدر بوده و آیا میتوان آن نرخ را به آینده نیز تسری داد یا خیر؟
اگر در گذشته نرخ رشد شرکت ۱۰ درصد بوده، الزاما اکنون نیز نرخ رشد آن ۱۰ درصد نیست. محاسبه این نرخ رشد علاوه بر مقایسه معیارهای مالی، نیازمند تحلیل موشکافانه پی بر ای است. اگر نرخ رشد شرکت را مانند گذشته در نظر بگیریم، سایر فاکتورها را نیز مطابق آن باید تنظیم کرد. به عنوان مثال اگر نرخ رشد شرکت را بالا در نظر بگیریم ، ولی نسبت پی بر ای بالا باشد، میتواند حاکی از این امر باشد که یا قیمت بیش از اندازه رشد کرده یا سود شرکت به مقدار کافی افزایش نیافته است و در هر صورت این موضوع، با نرخ رشد بالای شرکت در تناقض است. نرخ رشد شرکت جزء کوچک تری از نرخ رشد کل اقتصاد است که با مطالعات اقتصادی میتوان دید بهتری نسبت به آن پیدا کرد.
عموماً سهامداران نسبت پی بر ای پایین تر را ترجیح میدهند. به این معنا که سودآوری شرکت مطلوب تر و قیمت شرکت به حالت ارزنده خود نزدیک تر است. در واقع نرخ رشد شرکت از مجرای سوددهی در نسبت پی بر ای نهفته است.
پی بر ای فوروارد تا حدی میتواند بازتابی از نرخ رشد صنعت باشد. بهتر است سهامداران در بررسی نسبت پی بر ای فوروارد، نرخ شرکت و صنعت را مورد بررسی قرار دهند تا محاسبه دقیق تری از این معیار داشته باشند.
نکته ی دیگری که قابل توجه است نرخ تورم است. در کشورهای تورمی مانند ایران، روش محاسبه درست P/E غالباً فوروارد است. زیرا نوسان قیمت ها بالا بوده و نمیتوان سود ثابتی را برای محاسبه P/E در نظر گرفت.
اما آنچه در واقعیت مشاهده میشود، استفاده از روش قیمت بر درآمد هر سهم مبتنی بر ۱۲ ماه گذشته است. در صورتی که قیمت کالا، سهام شرکت ها، مواد اولیه و قیمت تمام شده و هر گونه هزینه مرتبط با شرکت ثابت نبوده و نمیتوان به درستی این نسبت اعتماد کرد.
زمانی که کشور در شرایط تورمی به سر میبرد، هزینه جایگزینی تجهیزات فرسوده افزایش یافته و رشد سطح عمومی قیمت ها در کالاها کمتر به چشم میآید، این موضوع در محاسبه نرخ تورم و در درجه بعدی پی بر ای چالش هایی را پدید میآورد. بنابراین قیمت ها پایین تر ارزیابی شده و نسبت پی بر ای کاهش مییابد. شاید چنین به نظر برسد پی بر ای کاهش یافته و شرایط برای سهامداران بهبود یافته در صورتی که چالش های رشد هزینه جایگزینی مانع از افشای واقعیت سودآوری شرکت ها به سهامداران شده است.
نکته ی دیگر آن است برای محاسبه پی بر ای لازم است عدد نسبتا دقیقی از تورم داشته باشیم و صرفا به تورم نقطه ای و مقطعی تکیه نکنیم.
بررسی P/E فوروارد همانند تمامی نسبتها، درگذر زمان برای پی بردن به روند آن ارزشمند است. تورم این بررسی را دشوار میکند زیرا اطلاعات گذشته در امروز از فایدهمندی کمتری برخوردارند. شاید بد نباشد، هنگام محاسبه این نسبت که مهم ترین فاکتور در نسبت های ارزش بازار است، نکات مربوط به نرخ تورم، نرخ رشد شرکت و عدم ثبات قیمت ها نیز لحاظ شود و صرفاً صورت های مالی شرکت ها مد نظر نباشد.
نکته ای که در خصوص این نسبت وجود دارد، آن است که نوسانات آن بجز شرایط بازار سرمایه به شرایط کلی اقتصاد نیز وابسته است.
یکی از مهم ترین مباحث در نسبت های ارزش بازار، نسبت قیمت بر درآمد هر سهم یا P/E است. روش های متفاوتی برای محاسبه قیمت بر درآمد هر سهم وجود دارد که در این مقاله به روش محاسبه P/E پیشرو پرداختیم. در محاسبه پی بر ای پیشرو، عواملی مانند نرخ تورم، نرخ رشد سودآوری شرکت و صنعت و قیمت سهام شرکت اهمیت دارد. قیمت های گذشته، سودآوری سهام شرکت در فصل های قبل، نمیتواند معیار خوبی برای محاسبه پی بر پیشرو باشد. گرچه از نرخ های رشد گذشته برای مقایسه و افزایش دقت محاسبه میشود ولی معیار تحلیلگر در محاسبه پی بر ای به این روش، نرخ رشد سودآوری شرکت و صنعت در آینده و نرخ تورم است. بنابراین داشتن اطلاعات از دورنمای اقتصاد، نرخ تورم، شاخص های سودآوری شرکت ها برای محاسبه این نسبت الزامی است. چالش هایی که پیش روی محاسبه این نسبت است، عدم تخمین درست نرخ تورم و سودآوری شرکت ها و حباب قیمتی سهام است.
چطور با تخفیف کارمزد در صرافی های ارز دیجیتال ثبت نام کنیم؟
توجه: با وجود اینکه دو صرافی کوینکس و کوکوین هر دو فعلا بدون نیاز به تغییر IP فعالیت میکنند اما بهتر است برای امنیت بیشتر از IP ثابت خارج از ایران استفاده کنید.
۱۰ شاخص برتر تحلیل بنیادی (فاندامنتال) برای سرمایهگذاران
اصل “دانش قدرت است” تقریباً در هر جنبهای از زندگی روزمره از جمله سرمایه گذاری در بازارهای مالی صدق میکند. در دنیای سرمایهگذاری آنلاین و کامپیوتر محور امروزی، داشتن اطلاعات مناسب مانند راننده ماشین سرمایهگذاری خود بودن است، در حالی که نداشتن آن را میتوان به نشستن در ماشین سرمایه گذاری دیگر به عنوان یک مسافر تشبیه کرد. در حالی که روشهای مختلفی برای ارزیابی ارزش و پتانسیل رشد یک سهام یا کوین وجود دارد، تحلیل بنیادی (فاندامنتال) یکی از بهترین راهها برای کمک به شما برای ایجاد معیاری جهت سنجش عملکردتان در بازار سهام میباشد. بررسی شرایط به کمک تحلیلها منجر به تصمیمات آگاهانه سرمایه گذاری میشود. در ادامه مهمترین شاخصهای تحلیل بنیادی را معرفی میکنیم.
درک تحلیل بنیادی یا فاندامنتال
تحلیل بنیادی یا تحلیل فاندامنتال شامل بررسی انتقادی یک کسب و کار در ابتداییترین یا اساسیترین سطح مالی آن است. هدف این تحلیل ارزیابی مدل کسب و کار، صورتهای مالی، حاشیه سود و سایر شاخصهای کلیدی برای تعیین وضعیت مالی یک کسبوکار و ارزش ذاتی سهام است. با رسیدن به پیش بینی تغییرات قیمت سهام در آینده، سرمایه گذاران آگاه میتوانند بر این اساس از آنها سود ببرند. تحلیلگران بنیادی معتقدند که قیمت یک سهم یا کوین به تنهایی برای دستیابی دقیق به تمام اطلاعات موجود کافی نیست. به همین دلیل است که آنها معمولاً تحلیلهای اقتصادی، صنعتی و شرکتی را مطالعه میکنند تا ارزش منصفانه فعلی را بدست آورند و ارزش آتی ارز دیجیتال و سهام مورد نظر خود را پیشبینی کنند.
اگر ارزش منصفانه و قیمت فعلی ارز دیجیتال یا سهام با هم برابر نباشد، انتظار میرود که قیمت بازار در نهایت به سمت ارزش منصفانه حرکت کند. آنها سپس از این اختلافات قیمتی استفاده کرده و از حرکات قیمت سود میبرند. به عنوان مثال، اگر قیمت فعلی یک ارز دیجیتال در بازار بالاتر از ارزش منصفانهی آن باشد، در این صورت ارزش گذاری آن بیش از حد در نظر گرفته میشود که منجر به توصیه فروش میشود. از طرف دیگر اگر قیمت فعلی یکی از ارزهای دیجیتال در بازار کمتر از ارزش منصفانهی آن باشد، انتظار میرود قیمت در نهایت افزایش یابد و بنابراین خرید آن در حال حاضر ایده خوبی به شمار میرود.
برترین شاخصهای تحلیل فاندامنتال
همان طور که میدانید مدلهای مختلفی برای انواع تحلیل بازار وجود دارد، در این بین پارامترهای تحلیل بنیادی زیادی هستند که میتوان از آنها برای اطمینان از سلامت مالی یک پروژه استفاده کرد. محبوب ترین آنها حول محور رشد آتی، درآمد و ارزش بازار طراحی شدهاند. درک این شاخصهای کلیدی میتواند به شما در تصمیم گیری آگاهانه برای خرید یا فروش کمک کند.
درآمد به ازای هر سهم (EPS)
این شاخص بخشی از سود یک پروژه است که به هر سهم از سهام آن اختصاص مییابد و اساساً درآمد خالص نهایی است که بر اساس هر سهم تعیین میشود. افزایش EPS نشانه خوبی برای سرمایه گذاران است زیرا به این معنی است که ارزش سهام آنها احتمالاً بیشتر از موقعیت فعلی است. شما میتوانید سود هر سهم یک شرکت را با تقسیم سود کل آن بر تعداد سهام موجود محاسبه کنید. به عنوان مثال اگر شرکت سود ۳۵۰ میلیون دلاری را گزارش کند و ۱۰۰ میلیون سهم وجود داشته باشد، EPS آن ۳.۵ دلار گزارش میشود.
نسبت قیمت به درآمد (P/E)
نسبت قیمت به درآمد، رابطه بین قیمت سهام یک شرکت و سود هر سهم آن را اندازه گیری میکند. این به سرمایه گذاران کمک میکند تا تعیین کنند که آیا قیمت این سهام نسبت به سایر سهام در همان بخش کمتر یا بیشتر از ارزش واقعی آن سهم است. از آنجایی که نسبت P/E نشان میدهد که بازار حاضر است برای یک سهام بر اساس درآمدهای گذشته یا آینده آن وضعیتی را در نظر بگیرد، سرمایهگذاران به سادگی نسبت P/E یک سهام را با رقبای آن و استانداردهای صنعت مقایسه میکنند. نسبت P/E کمتر به این معنی است که قیمت فعلی سهام نسبت به درآمد پایین است که برای سرمایه گذاران مطلوب است.
نسبت قیمت به سود از تقسیم قیمت فعلی هر سهم بر سود شرکت به ازا هر سهم محاسبه میشود. به عنوان مثال اگر قیمت سهام شرکتی در حال حاضر به ازای هر سهم ۷۰ دلار با سود ۵ دلار به ازا هر سهم فروخته شود، نسبت P/E برابر با ۱۴ است (۷۰ دلار تقسیم بر ۵ دلار).
دو نوع اصلی نسبت PE وجود دارد. نسبت PE آینده نگر (یا پیشرو) و گذشته نگر (یا دنباله رو). تفاوت بین این دو مربوط به نوع درآمدی است که در محاسبهی آنها استفاده میشود. اگر سود پیشبینیشده (آینده) یک ساله به عنوان مخرج در محاسبه استفاده شود، نتیجه یک نسبت PE آیندهنگر است. در حالی که اگر از درآمدهای ۱۲ ماهه پایانی استفاده شود، در نتیجه نسبت PE گذشته نگر را محاسبه خواهید کرد.
رشد درآمد پیش بینی شده (PEG)
نسبت P/E یک شاخص تحلیل فاندامنتال یا بنیادی خوب است اما با در نظر گرفتن این واقعیت که شامل رشد درآمدهای آتی نمیشود، تا حدودی محدود است. PEG این را با پیش بینی نرخ رشد سود یک ساله سهام جبران میکند. تحلیلگران میتوانند نرخ رشد آتی یک شرکت را با مشاهده نرخ رشد تاریخی آن تخمین بزنند. این روش تصویر کامل تری از ارزش گذاری سهام ارائه میدهد. برای محاسبه رشد سود پیشبینی شده، نسبت P/E را بر نرخ رشد ۱۲ ماهه شرکت تقسیم کنید. درصد در نرخ رشد در محاسبه حذف میشود.
به عنوان مثال، اگر نرخ رشد ۱۰٪ و نسبت PE ۱۵ باشد، فرمول PEG به شکل زیر است:
PEG = نسبت PE / رشد درآمد
PEG = 15 / 10 -> توجه کنید که چگونه ۱۰٪ به ۱۰ تبدیل میشود
PEG = 1.5
قاعده کلی این است که وقتی PEG سهام بالاتر از ۱ باشد، ارزش گذاری آن بیش از حد در نظر گرفته میشود. در حالی که اگر زیر ۱ باشد، ارزش آن کمتر از میزان واقعی تلقی میشود.
جریان نقدی آزاد (FCF)
به عبارت فرمول محاسبه ی EPS ساده تر، جریان نقدی آزاد، وجه نقدی است که پس از پرداخت هزینههای عملیاتی و مخارج سرمایهای یک شرکت باقی میماند. پول نقد برای گسترش و بهبود یک تجارت بسیار مهم است. شرکتهایی با جریان نقدی آزاد بالا میتوانند ارزش سهامداران را بهبود بخشند، نوآوری کنند و بهتر از همتایان خود با نقدینگی کمتر از رکود جان سالم به در ببرند. بسیاری از سرمایه گذاران FCF را به عنوان یک شاخص اساسی میدانند زیرا نشان میدهد که آیا یک شرکت هنوز پول نقد کافی برای پاداش دادن به سهامداران خود از طریق سود سهام پس از عملیات تامین مالی و هزینههای سرمایه را دارد یا خیر.
FCF به عنوان جریان نقدی عملیاتی منهای مخارج سرمایه (CAPEX) همانطور که در صورت جریان نقدی ثبت میشود، به همان شکل محاسبه میشود. همچنین میتوان از صورت سود و زیان به عنوان سود خالص عملیاتی پس از مالیات (NOPAT) به اضافه استهلاک، منهای سرمایه در گردش و مخارج سرمایه (CAPEX) استنباط کرد. عبارت و فرمولهای زیر را بررسی کنید. ما FCF را برای شما محاسبه میکنیم:
NOPAT = EBIT مالیات –
NOPAT = 1105 – ۳۳۲ = ۷۷۴
FCF = NOPAT + استهلاک – ( CAPEX سرمایه در گردش و )
FCF = 774 + 50 – (۱۲۰ + ۳۰) = ۶۷۴
نسبت قیمت به ارزش دفتری (P/B)
این نسبت همچنین به عنوان نسبت قیمت به حقوق صاحبان سهام نیز شناخته میشود. نسبت قیمت به ارزش دفتری یک شاخص تحلیل بنیادی است که ارزش دفتری سهام را با ارزش بازار آن مقایسه میکند. P/B با نشان دادن تفاوت بین ارزش بازار سهام و ارزشی که شرکت در دفاتر مالی خود بیان کرده است، به سرمایه گذاران کمک میکند تا تعیین کنند که آیا ارزش سهام نسبت به ارزش دفتری آن کمتر است یا بیش از حد ارزش گذاری شده است که با تقسیم آخرین قیمت بسته شدن سهام بر ارزش دفتری هر سهم که در گزارش سالانه شرکت فهرست شده است، محاسبه میشود. ارزش دفتری به عنوان بهای تمام شده تمام داراییها منهای بدهیها محاسبه میشود. اگر شرکت منحل شود، ارزش نظری آن شرکت بر اساس مفهوم ارزش دفتری محاسبه میشود.
با این حال، نسبت قیمت به ارزش دفتری یک شرکت خاص به تنهایی مفید نیست. یک سرمایه گذار باید نسبت P/B یک شرکت را با سایر شرکتها در همان بخش یا صنعت مقایسه کند. تنها در این صورت است که در تعیین اینکه کدام شرکت ممکن است نسبت به سایرین کمتر یا بیش از ارزشگذاری شده باشد مفید خواهد بود.
بازده حقوق صاحبان سهام (ROE)
ROE یک نسبت سودآوری است که نشان دهنده نرخ بازدهی است که سهامدار برای بخشی از سرمایه گذاری خود در آن شرکت دریافت میکند. این نسبت اندازه گیری میکند که چگونه یک شرکت بازدهی مثبتی را برای سرمایه گذاری سهامداران خود ایجاد میکند. از آنجایی که سود محرک واقعی قیمت سهام است، تفکیک سود به دست آمده با حقوق صاحبان سهام در واقع یک شاخص بسیار خوب از سلامت مالی یک شرکت و ارزش منصفانه سهام آن است. شما میتوانید بازده حقوق صاحبان سهام را با تقسیم سود خالص بر میانگین حقوق صاحبان سهام محاسبه کنید. تجزیه و تحلیل DuPont با اضافه کردن چندین متغیر برای کمک به سرمایه گذاران برای درک بهتر سودآوری شرکت، محاسبه را بیشتر گسترش میدهد. این تحلیل به این مؤلفههای اصلی میپردازد:
ROA = درآمد خالص / داراییها، که میتوان آنها را بیشتر به موارد زیر تقسیم کرد:
حاشیه سود = درآمد/درآمد خالص
نسبت گردش مالی = درآمد / دارایی
اهرم = دارایی / حقوق صاحبان سهام
فرمول گسترش یافته ROE هنگام انجام تجزیه و تحلیل DuPont به شکل زیر است:
ROE = حاشیه سود x نسبت گردش مالی x اهرم
ROE = درآمد خالص / درآمد x درآمد / دارایی x دارایی / حقوق صاحبان سهام
با استفاده از تجزیه و تحلیل DuPont، سرمایه گذار میتواند تعیین کند که چه چیزی باعث ROE میشود. به نظرشما آیا دلیل آن حاشیه سود بالا و یا نسبت گردش مالی بسیار سریع و یا اهرم بالاست؟
نسبت پرداخت سود سهام (DPR)
همانطور که میدانید شرکتها بخشی از سود خود را به صورت سود سهام به سهامداران خود پرداخت میکنند. اما این نیز مهم است که بدانیم درآمد شرکت تا چه حد از پرداخت سود سهام حمایت میکند. این همان چیزی است که نسبت پرداخت سود سهام در مورد آن است. این فاکتور به شما میگوید که یک شرکت چه بخشی از درآمد خالص را به سهامداران خود باز میگرداند و همچنین چه مقدار را برای رشد، ذخیره نقدی و بازپرداخت بدهی کنار میگذارد. DPR با تقسیم کل مبلغ سود سهام بر درآمد خالص شرکت در همان دوره و معمولاً به صورت درصد سالانه محاسبه میشود.
نسبت قیمت به فروش (P/S)
نسبت قیمت به فروش یک شاخص تحلیل بنیادی است که میتواند با استفاده از ارزش بازار و درآمد شرکت به تعیین ارزش منصفانه سهام کمک کند. این نشان میدهد که بازار چقدر برای فروش شرکت ارزش قائل است که میتواند در ارزشگذاری سهام در حال رشدی که هنوز سودی به دست نیاوردهاند یا به دلیل یک عقبگردی موقت، آنطور که انتظار میرود عمل نمیکنند، موثر باشد. فرمول P/S با تقسیم فروش هر سهم بر ارزش هر سهم محاسبه میشود. نسبت P/S پایین به عنوان نشانه خوبی از سوی سرمایه گذاران تلقی میشود. این معیار دیگری است که هنگام مقایسه شرکتها در همان بخش یا صنعت نیز مفید است.
نسبت سود سهام
نسبت سود تقسیمی به میزان پرداختی یک شرکت در هر سال به عنوان سود سهام در نسبت با قیمت سهام آن میپردازد. این تخمینی از بازده سود سهام یک سرمایه گذاری است. با فرض اینکه هیچ تغییری در سود سهام وجود نداشته باشد، بازده دارای یک رابطه معکوس با قیمت سهام است. زمانی که قیمت سهام کاهش می یابد بازدهی افزایش مییابد و بالعکس. این برای سرمایه گذاران مهم است، زیرا به آنها میگوید که از هر دلاری که در سهام شرکت سرمایه گذاری کردهاند، چه میزان به آنها باز میگردد.
نسبت سود تقسیمی به درصد بیان میشود و از تقسیم سود سالانه هر سهم بر قیمت فعلی سهم محاسبه میشود. به عنوان مثال، ۲ شرکت (الف و ب) سالانه ۳ دلار سود به ازای هر سهم پرداخت میکنند. سهام شرکت الف به ازای هر سهم ۶۰ دلار معامله میشود، در حالی که سهام شرکت ب با ۳۰ دلار به ازای هر سهم معامله میشود. این بدان معنا است که بازده سود سهام شرکت الف ۵% (۶۰/۳ x 100) و بازده سود سهام شرکت ب ۱۰% (۳۰/۳ x 100) است. بهعنوان یک سرمایهگذار، احتمالاً سهام شرکت ب را به سهام دیگر شرکت الف ترجیح میدهید، زیرا بازده سود بیشتری دارد.
نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام (D/E)
نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام آخرین شاخص تحلیل بنیادی در این فهرست است و رابطه بین سرمایه استقراضی شرکت و سرمایه ارائه شده توسط سهامداران آن را اندازه گیری میکند. سرمایه گذاران میتوانند از آن برای تعیین نحوه تامین مالی داراییهای شرکت استفاده کنند. نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام (D/E) به سرمایهگذاران کمک میکند تا اهرم مالی یک شرکت را ارزیابی کنند و نشان میدهد که در صورت مواجهه کسب و کار با مشکلات مالی، چقدر حقوق صاحبان سهام میتواند تعهدات را برآورده کند.
شما می توانید نسبت را با تقسیم کل بدهیها بر کل حقوق صاحبان سهام محاسبه کنید. ترازنامه تلفیقی را در زیر بررسی کنید که نشان میدهد شرکت اپل در مجموع ۲۴۱ میلیارد دلار بدهی (که با رنگ قرمز مشخص شده است) و کل حقوق صاحبان سهام ۱۳۴ میلیارد دلار (با رنگ سبز مشخص شده) ثبت کرده است.
بر اساس این ارقام، نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام بصورت زیر محاسبه میشود:
$۲۴۱,۰۰۰,۰۰۰ ÷ $۱۳۴,۰۰۰,۰۰۰ = ۱.۸۰
نتیجه گیری
همه شاخصهای تحلیل بنیادی که در بالا مورد بحث قرار گرفت، در نوع خود مهم هستند. در حالی که آنها میتوانند به شما در تعیین ارزش و پتانسیل رشد یک سهام کمک کنند، مهم است که بدانید چندین عامل دیگر نیز بر قیمت سهام تأثیر میگذارند که اندازه گیری اکثر آنها چندان آسان نیست. به همین دلیل است که وقتی نوبت به ارزیابی سهام یک شرکت برای مقاصد سرمایهگذاری میشود، تحلیل فاندامنتال به بهترین وجه همراه با ابزارهای دیگر مانند تحلیل تکنیکال، اخبار اقتصاد کلان و دادههای خاص صنعت استفاده میشود. این مسائل به شما کمک میکند تصویر واضح تری از آنچه که به عنوان یک سهام میخواهید در آن سرمایه گذاری کنید داشته باشید، در حالی که از شاخصها به عنوان معیار برای اندازه گیری ارزش سرمایه گذاریهای بالقوه استفاده میکنید.
دیدگاه شما