ارزش دفتری چیست ؟

ارزش دفتری چیست و چه نکاتی دارد؟

ارزش دفتری، ارزش یا بهای خالص یک دارایی است که در ترازنامه‌ شرکت ثبت می‌شود و از طریق کم کردن هرگونه هزینه‌ استهلاک انباشته از قیمت خرید یا بهای تاریخی یک دارایی محاسبه می‌شود. در حقیقت، ارزش دفتری معیاری کلیدی است که سرمایه گذاران برای اندازه‌گیری ارزش سهام از آن استفاده می‌کنند. در این مقاله به بررسی ارزش دفتری می‌پردازیم.

ارزش دفتری چگونه محاسبه می‌شود؟

در نرم افزار حسابداری تحت وب ،به زبان ساده‌تر می‌توان ارزش دفتری یک شرکت را این‌گونه تعریف کرد: «ارزش کل دارایی‌های شرکت منهای بدهی‌هایی که دارد.» معمولا این ارزش بر مبنای هر سهم بیان می‌شود و اگر مبلغ حقوق صاحبان سهام شرکت را بر تعداد سهام تقسیم کنیم، عدد حاصل بیانگر ارزش دفتری هر سهم خواهد بود. اجازه دهید با یک مثال، این موضوع را روشن‌تر کنیم. تصور کنید که شما برای شرکت خود یک دستگاه به ارزش ۱۰۰،۰۰۰،۰۰۰ تومان خریدید. علاوه بر این، ۲۰،۰۰۰،۰۰۰ تومان اضافی هم برای گسترش ظرفیت تولید آن دستگاه هزینه کرده‌اید. از آن زمان تاکنون ۵۰،۰۰۰،۰۰۰ تومان هزینه‌ استهلاک انباشته‌ این دستگاه و ۲۵،۰۰۰،۰۰۰ تومان هزینه‌ تعمیر ایرادهای آن برآورد شده است. درنتیجه ارزش دفتری چیست ؟ ارزش دفتری این دستگاه ۴۵،۰۰۰،۰۰۰ تومان خواهد بود.

(۵۰،۰۰۰،۰۰۰+۲۵،۰۰۰،۰۰۰) – (۱۰۰،۰۰۰،۰۰۰+۲۰،۰۰۰،۰۰۰۰) =۴۵،۰۰۰،۰۰۰ تومان

اهمیت ارزش دفتری چیست؟

ارزش دفتری برای سرمایه‌گذاران مهم است زیرا نمای کلی از ارزش کل شرکت را ارائه می‌دهد. این اطلاعات دارای تعدادی نکته مهم است:

• تعیین اینکه سهام مختلف کم ارزش یا بیش از حد ارزش‌گذاری شده‌اند (برای درک اینکه آیا آن‌ها باید خرید، فروش یا نگهداری شوند)

• انجام تجزیه و تحلیل بازار یا مقایسه چندین شرکت یا سهام

• درک سرمایه در گردش

• محاسبه نسبت‌های مالی برای تحلیل بنیادی مانند نسبت سرمایه در گردش، نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام، نسبت بدهی و …

در حالی که این ارزش یک دارایی با اندازه‌گیری‌های حسابداری ممکن است در طول زمان ثابت بماند، ارزش یک شرکت در مجموع می‌تواند از طریق انباشت سود حاصل از استفاده دارایی رشد کند. از آنجا که ارزش دفتری یک شرکت ارزش سهام را نشان می‌دهد، مقایسه ارزش دفتری و ارزش بازار سهام می‌تواند به عنوان یک روش ارزیابی مؤثر در هنگام تصمیم‌گیری در مورد قیمت مناسب سهام باشد.

آیا ارزش دفتری همان ارزش دارایی‌های شرکت یا ارزش دفتری دارایی‌های ثابت است؟

اگر بخواهیم ارزش دفتری سهام عادی را به ارزش دفتری چیست ؟ بیان ساده‌تر تعریف کنیم بایستی از فرمول ارزش دفتری استفاده کنیم. ارزش کل دارایی‌های شرکت هایی که از نرم افزار حسابداری شرکتی استفاده میکنند ،منهای بدهی‌های شرکت مساوی با ارزش دفتری است. معمولاً این بهای خالص یا ارزش برمبنای سهم بیان می‌شود و اگر میزان حقوق سهامداران شرکت را بر تعداد سهم تقسیم کنیم، عددی که به دست می‌آید معرف ارزش دفتری هر سهم خواهد بود.

اجازه بدهید برای روشن‌تر شدن ارزش دفتری یک مثال ساده بزنیم. تصور کنید که شما برای شرکت خود دستگاهی به ارزش ۲۰۰ میلیون تومان خریده‌اید. علاوه بر این مبلغ ۲۰ میلیون تومان هم اضافی برای افزایش ظرفیت تولید آن دستگاه خرج کرده‌اید. از زمان خرید دستگاه تا کنون مبلغ ۵۰ میلیون تومان هزینه استهلاک انباشته این دستگاه و حدود ۲۵ میلیون تومان هزینه تعمیرات جانبی دستگاه شده است. در نتیجه ارزش دفتری این دستگاه چیزی حدود ۱۴۵ میلیون تومان خواهد بود. مطمئناً با این مثال ساده به مفهوم ارزش دفتری پی برده‌اید.

یا فرض کنید که ارزش دارایی یک شرکت به علاوه سود فعالیت آن در آخر سال مساوی شانزده میلیارد تومان است، اما شرکت به خاطر دریافت وام و تسهیلات بانکی و یا خرید دستگاه و مواد اولیه به دیگر شرکت‌ها مبلغ نه میلیارد تومان بدهکار است. در این حالت مجموع حقوق صاحبان سهام برابر با هفت میلیارد تومان است. اگر تعداد سهام منتشر شده توسط شرکت فرض شده سی میلیون سهم باشد، ارزش دفتری سهام عادی یا مبلغ هر سهم معادل ۲۳۳ تومان می‌شود.

دلیل ذکر کلمه «دفتر» در عبارت ارزش دفتری چیست؟

اگر مجموع بدهی‌های شرکت را از مجموع دارایی‌های آن کم کنیم، مبلغ باقیمانده نشان‌دهنده مجموع ارزش سرمایه سهامداران شرکت است. این مفهوم همچنین با نام حقوق صاحبان سهام شرکت نیز معرفی می‌شود. حال اگر حقوق صاحبان سهام شرکت را بر تعداد سهام تقسیم کنیم، عدد حاصل بیانگر ارزش دفتری هر سهم است.

ارزش دفتری منفی چیست؟

اگر میزان بدهی‌ها و یا سایر هزینه‌های شرکت از دارایی‌های شرکت بیشتر باشد، ارزش دفتری به دست آمده منفی می‌شود که در این صورت شرکت زیان دیده است.

فرمول ارزش دفتری سهام ممتاز

برای محاسبه ارزش دفتری سهام ممتاز، ارزش تصفیه را به علاوه کلیه سود‌های معوق می‌کنیم. حال اگر میزان ارزش تصفیه را مداشته باشیم، ارزش اسمی سهام ممتاز را با کلیه سود‌های معوق جمع می‌کنیم.نحوه محاسبه این موضوع تاثیر زیادی بر قیمت نرم افزار حسابداری آنلاین دارد.

چرا محاسبه ارزش دفتری مفید است؟

از آنجایی که از ارزش دفتری به عنوان مبنای سنجش یک شرکت استفاده می‌شود که هیچ گونه برداشت شخصی در محاسبه آن دخیل نیست، این فاکتور بسیار مهم است.

هنگامی که دارایی را می‌خرید هزینه خرید یا قیمت آن به‌عنوان ثبت ارزش دارایی خریداری شده وارد ترازنامه می‌شود. با گذشت زمان طبیعتا دارایی خریداری شده مورد استفاده قرار می‌گیرد و تدریجاً هزینه‌های استهلاک، ارزش دارایی ثبت شده را در ترازنامه کاهش می‌دهد.

اگرچه شیوه‌های محاسبه استهلاک معمولاً افت واقعی ارزش دارایی در مدت زمان استفاده را نشان نمی‌دهد، اما محاسبه ارزش دفتری

دیدگاه تقریباً دقیقی از ارزش فعلی دارایی می‌دهد.

ارزش دفتری چه ایرادهایی دارد؟

همانطور که در لیست بهترین نرم افزارهای حسابداری ویندوز اشاره شد ،یکی از مشکلات عمده ارزش دفتری، این است که ارزش دارایی‌های نامشهود مانند حقوق مالکیت معنوی را به‌ درستی نشان نمی‌دهد. شرکت‌هایی که ماشین آلات یا ابزارهای مالی زیادی دارند، معمولاً ارزش دفتری بالایی دارند. در مقابل، شرکت‌های معاملاتی، خدماتی یا طراحی ممکن است ارزش دفتری کم یا ناچیزی داشته باشند. چون سرمایه‌ آن‌ها افرادی هستند که در آنجا کار می‌کنند و تجهیزاتشان ممکن است بهای زیادی برایشان نداشته باشد. استفاده از این ارزش در ارزیابی‌ها برای گروه دوم خیلی مفید نیست اما برای گروه اول، معیاری مهم است که بسیاری از سرمایه گذاران آن را در نظر می‌گیرند. برای حل این مشکل می‌توانید از ارزش دفتری به‌ عنوان « معیاری مقایسه‌ای در یک صنعت مشخص» استفاده کنید. مثلا اگر نسبت قیمت به ارزش دفتری یک شرکت فناوری از شرکتی دیگر بسیار پایین‌تر باشد، ممکن است این یک معامله تقریبا زیر قیمت و سودآور به نظر برسد. در نمونه‌های مشابه، این امکان وجود دارد که یک شرکت صنعتی که به‌شدت به دارایی‌هایش وابسته است، ارزش دفتری کمتری نسبت به یک شرکت تکنولوژی محور داشته باشد. اما اگر نسبت قیمت به ارزش دفتری آن شرکت، بیشتر از سایر شرکت‌های موجود در همان بخش از صنعت باشد، ممکن است بیش از ارزش واقعی‌اش قیمت‌گذاری شده باشد. کاستی دیگر ارزش دفتری این است که ارزش دارایی‌های شرکت در ترازنامه به‌روز نیستند و قیمت دارایی‌ها ممکن است در زمان محاسبه، تغییر چشم‌گیری پیدا کرده باشند.

جمع بندی

روش‌های مختلفی برای ارزش‌گذاری سهام هر شرکت وجود دارد. ارزش دفتری معیار مالی پرکاربردی است (در کشورهای با ثبات اقتصادی) برای تعیین ارزش شرکت و برای اطمینان از اینکه قیمت سهام آن بیش از حد یا کمتر از حد ارزش‌گذاری شده است. عاقلانه است که سرمایه‌گذاران و بازرگانان به ماهیت شرکت و دارایی‌های دیگری که ممکن است به خوبی در این ارزش نشان داده نشوند، توجه زیادی داشته باشند.

ارزش دفتری چیست؟

ارزش دفتری، ارزش یا بهای خالص یک دارایی است که در ترازنامه‌ شرکت ثبت می‌شود و از طریق کم کردن هرگونه هزینه‌ استهلاک انباشته از قیمت خرید یا بهای تاریخی یک دارایی محاسبه می‌شود. در حقیقت، ارزش دفتری معیاری کلیدی است که سرمایه گذاران برای اندازه‌گیری ارزش سهام از آن استفاده می‌کنند.

چرا ارزش دفتری دارای اهمیت است؟

ز آنجایی که از ارزش دفتری به عنوان مبنای سنجش یک شرکت استفاده می‌شود که هیچ گونه برداشت شخصی در محاسبه آن دخیل نیست، این فاکتور بسیار مهم است.

تعریف ارزش دفتری چیست؟

ارزشی که یک دارایی در ترازنامه بر اساس آن ارزش ثبت می‌شود. برای محاسبه ارزش دفتـری دارایی ها، باید استهلاک انباشته شده را از هزینه دارایی کسر کرد.

ارزش خالص دارایی یک شرکت که پس از کسر دارایی های نامشهود (ثبت اختراع، سرقفلی) و بدهی های شرکت از کل دارایی های آن به دست می‌آید.

مبلغ سپرده اولیه برای یک سرمایه گذاری. این عدد ممکن است به‌صورت خالص یا به‌صورت ناخالص و شامل هزینه هایی همچون هزینه معامله، مالیات فروش، هزینه خدمات و غیره باشد.

موسسه حسابداری حسابداران تراز محور

44499464 -021 فکس:89775554-021

حسابداران تراز محور با جمعی از متخصصین خبره حسابداری و مالیاتی و با سالها تجربه راهکارهای سریع و مفیدی را جهت رفع مشکلات مالی و مالیاتی کارفرمایان گرامی پیشنهاد خواهد نمود . ما بر این باوریم که داشتن یک سیستم مالی منظم میتواند از هدر رفت منابع موسسات به طور چشمگیری جلوگیری نماید و عنصر مهمی در پیشرفت یک شرکت باشد .جهت مشاوره رایگان با مشاورین مالی و مالیاتی با شرکت حسابداری حسابداران تراز محور تماس حاصل فرمایید.

ارزش دفتری چیست ؟ نحوه محاسبه ارزش دفتری هر سهم چگونه است؟

ارزش دفتری چیست ؟ نحوه محاسبه ارزش دفتری هر ارزش دفتری چیست ؟ سهم چگونه است؟

ارزش دفتری چیست؟

سهام شرکت های سهامی عام به روش های مختلفی ارزش گذاری می شود. یکی از این روش ها ارزش دفتری یا Book value در ترازنامه‌ی شرکت ثبت می‌شود و از طریق کم کردن هرگونه هزینه‌ی استهلاک انباشته از قیمت خرید یا بهای تاریخی یک دارایی محاسبه می‌شود با استفاده از ارزش دفتری میتوان ارزش سهام را بدست آورد همچنین باید خاطر نشان کرد در این محاسبات هیچگونه شخصی دخالت ندارد و با خرید هر دارایی‌ پس یک سال مستهلک می‌شوذ و این امر باعث می شود که ارزش دفتری ثبت ارزش دفتری چیست ؟ شده در ترازنامه نیز هر سال کاهش پیدا می کند. برای اینکه بتوانید در بورس یود بالایی را نصیب خود کنید باید ابتدا سطح دانش بورسی خود را افزایش بدهید یکی از مفیدترین راه ها شرکت در کلاس بورس موسسه بورس فارسی است.

ارزش دفتری = تعداد سهام های منتشر شده ÷ ارزش کل دارایی شرکت – بدهی های شرکت

نکته! اگر ارزش یک سهام کم‌تر از مبلغ ارزش دفتری اش باشد، یک فرصت برای خرید زیر قیمت یک دارایی می باشد.

نکته! ارزش دفتـری برخی اوقات با عنوان خالص ارزش دفتری با اختصار (NBV) هم یاد می شود.

به جز ارزش دفتری، در بازار ارزش های دیگری نیز وجود دارد که در ادامه به تشریح آنها می پردازیم:

ارزش اسمی چیست؟

ارزش اسمی یا (Par Value در هنگام تاسیس و انتشار سهام، برای هر ورقه سهم عادی، تعیین شده و در اساسنامه و بر روی هر سهم درج می شود و این رقم با ارزش بازار سهم هیچ ارتباطی ندارد و ارزش اسمی هر سهم ۱۰۰۰ ریال است این رقم در در کشورهای خارجی معمولاً ۱۰۰۰ یا ۱۰۰ دلار است. میزان تعیین کننده سود در اوراق قرضه یا سهام ممتاز ارزش اسمی است.

ارزش بازار یک سهم چیست؟

ارزش جاری یا Market Capitalization به قیمت خرید و فروش یک سهم در بازار گفته می شود که نعیین کننده این ارزش عرضه و تقاضا می باشد. لذا توجه داشته باشید اگر ارزش شرکتی بیشتر از ۱۰۰۰ میلیارد تومان باشد جز شرکت های خیلی بزرگ میباشد که دارای ایمنی بالا از لحاظ ریسک کم و پر رونق بودن بازار سهام آن شرکت است.

فرمول محاسبه ارزش بازار یک سهم:

تعداد کل سهام های شرکت * قیمت فعلی

ارزش جایگزینی: برآورد مبالغ جایگزین نمودن دارایی‌های شرکت است را رزش جایگزینی آن می‌گویند.

فرمول ارزش جایگزینی هر سهم :

ارزش جایگزینی ÷ تعدا سهام منتشر شده = ارزش جایگزینی هر سهم

ارزش ذاتی: ارزش فعلی جریانات نقدی که دارایی‌های شرکت در آینده برای سرمایه‌گذاران دارد را ارزش ذاتی می‌گویند. مدیران مالی و تحلیلگران با ارزیابی عوامل بنیادی كه برقیمت حقیقی سهام اثر می گذارد در ارزیابی و تخمین دقیق ارزش حقیقی سهام تلاش می‌كنند.

فرمول محاسبه ارزش ذاتی هر سهم:

ارزش ذاتی ÷ تعدا سهام منتشر شده شرکت = ارزش ذاتی هر سهم

ارزش تصفیه‌: برای بدست آوردن ارزش تصفیه باید از فرمول ذیل استفاده کرد:

ابتدا: بدهی های شرکت – دارایی های شرکت = فرمول ارزش تصفیه

ارزش تصفیه کل ÷ تعداد سهام منتشر شده شرکت = ارزش تصفیه به ازای هر سهم

نکته آخر!

برای ارزیابی شرکت باید یکی از روش های ذیل را انتخاب نمود:

نسبت P/B (P/B Ratio)

شرکت‌ها از نسبت قیمت به ارزش دفتری (نسبت P/B یا Price-to-Book) برای مقایسه ارزش بازار یک شرکت با ارزش دفتری آن استفاده می‌کنند.

این نسبت با تقسیم قیمت هر یک از سهام شرکت بر ارزش دفتری هر سهم محاسبه می‌شود.

در علوم مالی ارزش دفتری (Book value) از تقسیم حقوق صاحبان سهام در ترازنامه بر تعداد سهام به دست می‌آید و براساس آن در صورت انحلال شرکت و پس از پرداخت تمام بدهی‌های شرکت به ازای هر سهم نصیب سهام‌داران می‌شود.

به عبارت دیگر ارزش دفتری ارزش دارایی خالص یک شرکت است که به عنوان کل دارایی‌ها منهای دارایی‌های نامشهود (حق ثبت اختراع، سرقفلی) و بدهی محاسبه می‌شود.

در زمان شروع یک سرمایه‌گذاری، ارزش دفتری ممکن است خالص یا ناخالص هزینه‌ها، مانند هزینه‌های معاملاتی، مالیات فروش و هزینه خدمات باشد. برخی از مردم ممکن است این نسبت را با نام ارزش دفتری چیست ؟ ارزش دفتری چیست ؟ کمتر رایج خود که نسبت قیمت به حقوق صاحبان سهام (price-equity ratio) است، بشناسند.

نکات کلیدی:

• نسبت P/B ارزش بازار یک شرکت را به ارزش دفتری آن می‌سنجد.
• بطور معمول ارزش بازار یک شرکت بالاتر از ارزش دفتری آن است.
• سرمایه‌گذاران ارزشی از نسبت P/B برای شناسایی سرمایه‌گذاری‌های احتمالی استفاده می‌کنند.
• نسبت P/B زیر 1 معمولا یک سرمایه‌گذاری قوی محسوب می‌شود.

فرمول و محاسبه نسبت قیمت به ارزش دفتری

در این معادله، ارزش دفتری در هر سهم به شرح زیر محاسبه می‌شود:

ارزش دفتری = تعداد کل سهام شرکت / (کل بدهی‌ها – کل دارایی‌ها)

ارزش بازار هر سهم با نگاه کردن به قیمت سهم در بازار بورس به دست می‌آید.

نسبت قیمت به ارزش دفتری = قیمت هر سهم در بازار / ارزش دفتری هر سهم

نسبت P/B پایین‌تر می‌تواند به معنی این باشد که قیمت سهم زیر ارزش ذاتی است. با این حال، همچنین می‌تواند به معنای این باشد که یک مشکل اساسی در شرکت وجود دارد.

مانند اکثر نسبت‌ها، این نسبت هم در صنایع متفاوت است.

نسبت قیمت به ارزش دفتری چه چیزی به شما می‌گوید؟

نسبت قیمت به ارزش دفتری، منعکس‌کننده نسبت بین حقوق صاحبان سهام شرکت و ارزش دفتری آن است.

در قیمت سهام، معیار آینده‌نگری لحاظ شده و منعکس‌کننده جریانات آتی پول نقد در شرکت است.

ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام يك معيار حسابداري است كه براساس اصل هزينه تاريخي ساخته شده است.

نسبت قیمت به ارزش دفتری، ارزش بازار یک شرکت را با ارزش دفتری خود مقایسه می‌کند. ارزش بازار یک شرکت، قیمت هر سهم آن است که در تعداد سهام آن ضرب می‌شود.

ارزش دفتری، دارایی‌های خالص یک شرکت است.

به عبارت دیگر، اگر شرکتی تمام دارایی‌های خود را نقدینگی کرده و تمام بدهی‌های خود را پرداخت کند، ارزش باقی مانده ارزش دفتری شرکت خواهد بود.

نسبت قیمت به ارزش دفتری یک معیار واقعی و با ارزش برای سرمایه‌گذارانی که به دنبال سهام مستعد رشد با قیمت مناسب هستند فراهم می‌کند. این نسبت اغلب در پیوستگی با بازده حقوق صاحبان سهام (ROE) است که یک شاخص رشد قابل اعتماد محسوب می‌شود.

اختلافات بزرگ بین نسبت P/B و بازده حقوق صاحبان سهام اغلب زنگ خطری برای شرکت‌هاست.

سهام رشدکرده که قیمتی بیش از اندازه پیدا کرده‌اند غالباً دارای ترکیبی از نسبت‌ ROE پایین و نسبت P/B بالا هستند.

اگر بازده حقوق صاحبان سهام (ROE) یک شرکت در حال رشد است، نسبت قیمت به ارزش دفتری (P/B) آن نیز باید در حال رشد باشد.

نسبت قیمت به ارزش دفتری و شرکت‌های سهامی عام

تعیین مقدار مطلوب برای نسبت P/B مشکل است. نمی‌توان گفت اگر P/B رقم x باشد پس حتما قیمت سهام شرکت بالاتر از ارزش ذاتی است یا بالعکس.

تحلیل این نسبت می‌تواند در صنایع متفاوت باشد. نسبت قیمت به ارزش دفتری خوب در یک صنعت ممکن است نسبت ضعیفی در یک صنعت دیگر محسوب شود.

شناسایی پارامترهای کلی یا دامنه‌ای برای نسبت قیمت به ارزش دفتری مفید است. بهتر است فاکتورهای مختلف دیگر و اقدامات ارزش‌گذاری را در نظر بگیرید که دقیق‌تر این نسبت را تفسیر و پتانسیل رشد یک شرکت را پیش‌بینی می‌کند.

این نسبت ده‌ها سال است که مورد علاقه سرمایه‌گذاران ارزشی بوده و به طور گسترده توسط تحلیلگران بازار مورد استفاده قرار می‌گیرد.

به طور سنتی، مقدار P/B زیر 1.0 برای سرمایه‌گذاران ارزشی، یک نسبت قیمت به ارزش دفتری خوب محسوب می‌شود و نشانگر سهامی که احتمالا زیر ارزش ذاتی قرار دارد. با این حال، سرمایه‌گذاران ارزشی ممکن است اغلب نسبت قیمت به ارزش دفتری زیر 3.0 را به عنوان معیار خود در نظر بگیرند.

قیمت بازار سهام در برابر ارزش دفتری

با توجه به پیمان‌نامه‌های حسابداری در برخورد با برخی از هزینه‌های خاص، ارزش بازار سهام به طور معمول از ارزش دفتری یک شرکت بیشتر است و در نتیجه ارزش دفتری چیست ؟ نسبت قیمت به ارزش دفتری بالاتر از 1 می‌شود.

در شرایط خاصی از آشفتگی در بازارهای مالی مالی، ورشکستگی شرکت و یا انتظارات کاهش درآمد، نسبت قیمت به ارزش دفتری یک شرکت می‌تواند زیر یک بشود.

از آنجا که اصول حسابداری، دارایی‌های نامشهود مانند ارزش نام تجاری را شناسایی نمی‌کند، مگر اینکه شرکت آنها را از طریق تملک کسب کند، تمام هزینه‌های مرتبط با ایجاد دارایی‌های نامشهود را در محاسبه ارزش دفتری نادیده می‌گیرند.

به عنوان مثال، شرکت‌ها باید هزینه‌های تحقیق و توسعه را نادیده بگیرند که در نتیجه آن از ارزش دفتری یک شرکت کم می‌شود.

با این حال، این هزینه‌های تحقیق و توسعه می‌توانند فرآیندهای تولیدی بی‌نظیری را برای یک شرکت ایجاد کنند یا منجر به ثبت اختراعات جدید شود که بتواند درآمدهای حق امتیاز را افزایش دهد.

در حالی که اصول حسابداری از یک رویکرد محافظه‌کارانه در اعمال هزینه‌ها حمایت می‌کند، فعالان بازار ممکن است قیمت سهام را به دلیل چنین تلاش‌هایی در زمینه تحقیق و توسعه بالا ببرند و منجر به اختلافات گسترده‌ای بین ارزش دفتری بازار و ارزش سهام شوند.

مثالهایی برای چگونگی استفاده از نسبت قیمت به ارزش دفتری

فرض کنید یک شرکت دارای 100 میلیارد تومان دارایی در ترازنامه و 75 میلیارد تومان بدهی است. ارزش دفتری آن شرکت 25 میلیارد تومان (100 میلیارد – 75 میلیارد) خواهد بود.

اگر کل سهام شرکت 100 میلیون برگه باشد، ارزش دفتری هر سهم 250 تومان است. اگر قیمت سهم 500 تومان باشد، نسبت قیمت به ارزش دفتری 2 برابر ( 500 تقسیم بر 250) خواهد بود. این نشان می‌دهد که قیمت بازار دو برابر ارزش دفتری هر سهم است.

تفاوت بین نسبت قیمت به ارزش دفتری و نسبت قیمت به ارزش محسوس دفتری (P/B و PTBV)

مفهوم نزدیک به نسبت P/B، نسبت قیمت به ارزش مشهود دفتری (به انگلیسی price to tangible book value ratio یا به اختصار PTBV) است.

نسبت PTBV، نسبتی برای ارزیابی قیمت اوراق بهادار در مقایسه با ارزش دفتری مشهود آن است (همانطور که در ترازنامه شرکت گزارش شده است). مقدار ارزش دفتری مشهود برابر با ارزش دفتری کل شرکت منهای ارزش دارایی‌های نامشهود است.

دارایی‌های نامشهود می‌توانند مواردی مانند حق ثبت اختراع، مالکیت معنوی و سرقفلی باشند. ممکن است زمانی که بازار اقدام به ارزیابی دارایی‌هایی مانند حق ثبت اختراع به روش‌های مختلف می‌کند یا برای ارزش‌گذاری چنین دارایی‌های نامشهودی، نسبت PTBV معیار مفیدتری برای ارزیابی باشد.

محدودیت‌های استفاده از نسبت P/B

سرمایه‌گذاران استفاده از این نسبت را مفید می‌دانند زیرا ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام معیاری نسبتاً پایدار و ملموس ارائه می‌دهد که می‌توانند آن را به راحتی با قیمت بازار مقایسه کنند.

نسبت قیمت به ارزش دفتری همچنین می‌تواند برای شرکت‌هایی با ارزش دفتری مثبت و درآمد منفی استفاده شود زیرا زیان‌ده بودن شرکت، نسبت‌های قیمت به درآمد (P/E) را بی‌فایده می‌کند.

با این حال، وقتی استانداردهای حسابداری اعمال شده توسط شرکت‌ها متفاوت است، نسبت قیمت به ارزش دفتری ممکن است قابل مقایسه نباشد، به خصوص برای شرکت‌های کشورهای مختلف.

علاوه بر این، محاسبه نسبت P/B برای شرکت‌های خدماتی و فناوری اطلاعات که دارایی مشهود کمی در ترازنامه دارند چندان کارآمد نیست.

در نهایت، به دلیل وجود دوره‌های زیان‌دهی در یک شرکت، ارزش دفتری ممکن است منفی شود و باعث شود نسبت قیمت به ارزش دفتری برای ارزیابی نسبتی بی‌فایده باشد.

سایر مشکلات احتمالی در استفاده از نسبت قیمت به ارزش دفتری ناشی از این واقعیت است که سناریوهای مختلف مانند مالکیت‌های اخیر و… می‌تواند رقم ارزش دفتری را در معادله تحریف کند.

در جستجوی سهامی که زیر ارزش ذاتی هستند، سرمایه گذاران باید سایر نسبت‌ها و معیارها را به عنوان مکمل در کنار P/B بکار گیرند.

این اصطلاح در واژه‌نامه جامع بورسینس منتشر شده است.سایر اصطلاحات و واژه‌های اقتصادی و مالی را ببینید .

قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:

ارزش دفتری سهم چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

ارزش دفتری سهم که در زبان انگلیسی book value خوانده می‌شود، همان ارزش و بهای خالصی است که به‌جهت محاسبات حسابداری در ترازنامه‌ی شرکت‌ها برای سهام یک شرکت ثبت می‌گردد. در این مطلب به طور مفصل در رابطه با تعریف ارزش دفتری سهم و چگونگی محاسبه‌ی آن صحبت می‌کنیم؛ همچنین در خصوص مزایا و معایب این پارامتر در ارزیابی ارزشمندی سهم از دیدگاه خریدار سهام مطالبی را بیان خواهیم نمود.

ارزش دفتری سهم چیست؟

طبق ساده‌ترین تعریف، ارزش دفتری عبارت است از ارزش کل دارایی آن شرکت، منهای بدهی‌های شرکت. ارزش دفتری شرکت می‌تواند به‌عنوان معیار مناسبی برای اندازه‌گیری ارزش سهام آن شرکت مورد استفاده قرار بگیرد. بنابراین با محاسبه‌ی ارزش دفتری سهم، شرکت‌ها قابل ارزیابی و مقایسه با هم خواهند شد؛ البته این معیار، نواقصی نیز دارد که در پایان مطلب به آن‌ها اشاره می‌کنیم.
علّت نام‌گذاری این پارامتر به نام ارزش دفتری، آن است که در حسابداری شرکت‌ها، ترازنامه‌ی شرکت به‌عنوان یک «دفتر» در نظر گرفته می‌شود.

محاسبات ارزش دفتری کل سهام

شرکت‌ها از زمان تأسیس خود، یک ترازنامه دارند که در آن ارزش دارایی خود را مکتوب می‌کنند. از طرف دیگر با گذشت زمان کسب درآمد، افزایش سرمایه و… باعث می‌شود تا دارایی‌های شرکت تغییر داشته باشند؛ به‌عنوان مثال، برخی از شرکت‌ها در طول زمان عملکرد خود، با ذخیره‌ی درآمدهای حاصله در حساب اندوخته‌شان و افزودن آن به حساب سرمایه یا خرید ماشین‌الات، املاک، برندها و… دارایی‌های خود را گسترش می‌دهند. از طرف دیگر، دارایی‌ها می‌توانند در معرض استهلاک نیز قرار بگیرند ارزش دفتری چیست ؟ و شرکت‌ها ناچار به صرف هزینه برای تعمیرات آن باشند؛ به این ترتیب هرسال درصدی از دارایی‌های شرکت کاسته خواهد شد. خلاصه این‌که ارزش دارایی شرکت‌ها در طی زمان ثابت نیست!

شرکت‌ها از زمان تأسیس خود، یک ترازنامه دارند که در آن ارزش دارایی خود را مکتوب می‌کنند. از طرف دیگر با گذشت زمان کسب درآمد، افزایش سرمایه و… باعث می‌شود تا دارایی‌های شرکت تغییر داشته باشند؛ به‌عنوان مثال، برخی از شرکت‌ها در طول زمان عملکرد خود، با ذخیره‌ی درآمدهای حاصله در حساب اندوخته‌شان و افزودن آن به حساب سرمایه یا خرید ماشین‌الات، املاک، برندها و… دارایی‌های خود را گسترش می‌دهند. از طرف دیگر، دارایی‌ها می‌توانند در معرض استهلاک نیز قرار بگیرند و شرکت‌ها ناچار به صرف هزینه برای تعمیرات آن باشند؛ به این ترتیب هرسال درصدی از دارایی‌های شرکت کاسته خواهد شد. خلاصه این‌که ارزش دارایی شرکت‌ها در طی زمان ثابت نیست!

۷۰۰ – ۳۰ = ۶۷۰ میلیون تومان ارزش دفتری دستگاه مورد نظر است. اگر این محاسبات را برای تک‌تک دارایی‌های شرکت انجام دهیم، ارزش دفتری خالص دارایی‌های آن شرکت را محاسبه کرده‌ایم.

محاسبات ارزش دفتری هر سهم

همان‌طور که گفتیم کم‌کردن بدهی‌های شرکت از مجموع دارایی‌های آن، سبب می‌شود تا ارزش دفتری کل سهام شرکت (حقوق صاحبان سهام) به دست آید.

حقوق صاحبان سهام = دارایی‌ها – بدهی‌ها

حال برای محاسبه‌ی ارزش دفتری برای هر سهم، ارزش خالص دارایی‌های شرکت در ترازنامه (حقوق صاحبان سهام یا همان سهام‌داران شرکت)، بر تعداد سهام منتشرشده‌ی شرکت تقسیم خواهد شد:

به‌عنوان نمونه شرکتی که دارایی‌هایی به ارزش ۲۴ میلیارد تومان داشته باشد و بدهی‌های آن مجموعاً ۸ میلیارد تومان باشد طبق روش اول، ارزش دفتری کل حقوق صاحبان سهام برابر با ۲۴-۸ = ۱۶ میلیارد تومان محاسبه می‌شود. برای محاسبه‌ی ارزش ارزش دفتری چیست ؟ دفتری هر سهم، این رقم به‌عنوان حقوق صاحبان سهام می‌بایست بر تعداد سهام جاری آن شرکت تقسیم شود؛ اکنون اگر تعداد سهام منتشرشده در این شرکت، ۱۲ میلیون سهم باشد. بنابراین:

۱۶۰۰۰۰۰۰۰۰۰/۱۲۰۰۰۰۰۰= ۱۳۳۳.۳۳ تومان که این رقم برابر با ارزش دفتری هر سهم خواهد بود.

فواید ارزش دفتری چیست ؟ و ایرادهای ارزش دفتری سهم

در این مطلب بیان کردیم که ارزش دفتری چیست و چطور می‌توان آن را برای مجموع سهام و هر سهم محاسبه کرد. در این قسمت قصد داریم تا این پارامتر ارزیابی شرکت را مورد بحث قرار دهیم و بدانیم مزایا و معایب ارزش دفتری سهم چیست.

ازآنجاکه ارزش دفتری سهام، از کسر بدهی‌ها از کل دارایی شرکت به دست می‌آید، بسیار شفاف است؛ یعنی هم ارزش دارایی شرکت عیناً در ترازنامه نقل شده است، هم بدهی‌های شرکت کاملاً شفاف در دسترس خواهد بود. بنابراین، امکان دست‌کاری این محاسبات وجود ندارد. درنتیجه سرمایه‌گذارانی که برای معاملات سهام، به پارامتر ارزش دفتری سهم آن شرکت توجه دارند، با یک عدد واقعی روبه‌رو خواهند بود. این دسته از سرمایه‌گذاران زمانی که برای خرید سهام، با قیمت بازاری سهام کم‌تر از ارزش دفتری آن سهم مواجه می‌شوند، آن را یک فرصت خرید مناسب می‌بینند.

اما از طرف دیگر، در محاسبات ارزش دفتری سهم، هیچ‌گونه خبری از حقوق مالکیت معنوی و دارایی‌های نامشهود شرکت نیست! بنابراین این محاسبات برای شرکت‌هایی که صنعتی نیستند، مثل شرکت‌های خدماتی، رقم پایین و ناچیزی خواهد بود. به‌عبارت‌دیگر، سهام شرکت‌هایی که سرمایه‌ی تجهیزات زیادی ندارند،‌ ارزش دفتری چیست ؟ در حالی‌که کارمندان آن شرکت جزو سرمایه‌ی آن هستند، ارزش دفتری محاسبه‌شده برای سهم آن‌ها ناچیز و غیرواقعی خواهد بود. برای حل این مشکل گفته می‌شود که ارزش دفتری سهم را تنها برای مقایسه‌ی سهام شرکت‌های هم‌رده در نظر بگیرید؛ یعنی ارزش دفتری سهم برای مقایسه‌ی شرکت‌هایی که خدمات و محصولات مشابهی ارائه می‌دهند، قابل استفاده خواهد بود.

مشکل دیگری که در خصوص ارزش دفتری سهم به چشم می‌خورد این است که دارایی شرکت‌ها که در ترازنامه‌ی شرکت ثبت شده‌اند، به‌روز نیستند و هنگام محاسبات، ممکن است به تغییرات چشمگیر و عجیب برسیم! این امر به خصوص در شرایط اقتصاد تورمی دیده می‌شود.

ارزش سهام در بازار و ارزش دفتری سهم

فکر می‌کنید ارزش سهام شرکت در بازار از ارزش دفتری آن بالاتر باشد یا پایین‌تر؟ به‌طورکلی در بیش‌تر مواقع، ارزش سهام در بازار، رقمی بالاتر از ارزش دفتری آن سهم است، علّت این امر به نحوه‌ی محاسبه‌ی ارزش دفتری باز می‌گردد. همان‌طور که در این مطلب توضیح دادیم، محاسبات ارزش دفتری سهم از در نظر گرفتن دارایی‌های نامشهود مانند اختراعات شرکت، مالکیت معنوی، برند، منابع انسانی و … عاجز است. این در حالی است که این موارد روی قیمت سهام شرکت در بازار، تأثیرگذار خواهند بود؛ بنابراین معمولاً مشاهده می‌شود نرخ بازاری سهام ، رقمی بالاتر از ارزش دفتری محاسبه شده برای آن سهم داشته باشد.

ارزش دفتری سهم و اهمیت و کاربرد ارزیابی شرکت‌ها

اکنون می‌خواهیم اهمیت این مقایسه بین شرکت‌ها را بررسی کنیم. از دیدِ یک سرمایه‌گذار، در بازار بورس فرصت‌های فراوانی برای خریدوفروش سهام شرکت‌های مختلف وجود دارد. امّا انتخاب گزینه‌ی مناسب برای خرید سهام، کمی گیج‌کننده است؛ به‌عبارت‌دیگر سرمایه‌گذار باید بداند که پول و سرمایه‌ی خود را برای خرید سهام کدام شرکت به کار بگیرد، یعنی سرمایه‌گذار باید وضعیت سوددهی یا زیان‌دهی شرکت‌های مختلف را محاسبه کرده، تخمین بزند کدام شرکت برای وی سوددهی بیشتری خواهد داشت. بنابراین، سرمایه‌گذار به پارامترهایی نیاز دارد تا بتواند شرکت‌ها را از نظر ارزش سهام مقایسه کند. این پارامتر، باید به سرمایه‌گذار بفهماند که خرید و معامله‌ی سهام کدام شرکت، ارزش دفتری چیست ؟ منطقی‌تر و پرسودتر است.

معیارهای متنوع ارزیابی شرکت‌ها، به سرمایه‌گذار کمک می‌کنند تا بتواند شرکت‌ها را از منظرهای مختلف با هم مقایسه کند؛ البته برای داشتن یک مقایسه‌ی جامع، باید پارامترهای مختلف را در کنار هم به کار برد؛ چرا که هر پارامتر، نقاط ضعفی دارد که توسط پارامتر دیگر پوشش‌دهی می‌شود. در این مطلب نقاط قوت و ضعف معیار ارزش دفتری سهم را بررسی می‌کنیم.

جمع‌بندی آکادمی دانایان

مطالعه‌ و محاسبات برای به‌دست‌آوردن ارزش دفتری سهام شرکت، پارامتر مناسبی برای ارزیابی ارزش آن شرکت است و با این پارامتر می‌توانید تا حدودی شرکت‌ها را با هم مقایسه کنید. امّا اگر قصد دارید مقایسه‌ی دقیق‌تری انجام دهید، می‌بایست سایر منابع مالی شرکت از جمله گزارش‌های مالی، ترازنامه، دارایی‌ها و بدهی‌های آن شرکت را نیز مطالعه کنید. در هر یک از این منابع، اطلاعاتی درج می‌شود که می‌تواند به شما نشان دهد وضعیت فعلی و آتی شرکت از نظر سوددهی یا زیان‌دهی چگونه است.

مطالعه‌ و محاسبات برای به‌دست‌آوردن ارزش دفتری سهام شرکت، پارامتر مناسبی برای ارزیابی ارزش آن شرکت است و با این پارامتر می‌توانید تا حدودی شرکت‌ها را با هم مقایسه کنید. امّا اگر قصد دارید مقایسه‌ی دقیق‌تری انجام دهید، می‌بایست سایر منابع مالی شرکت از جمله گزارش‌های مالی، ترازنامه، دارایی‌ها و بدهی‌های آن شرکت را نیز مطالعه کنید. در هر یک از این منابع، اطلاعاتی درج می‌شود که می‌تواند به شما نشان دهد وضعیت فعلی و آتی شرکت از نظر سوددهی یا زیان‌دهی چگونه است.