وضعیت کال مارجین

لیکویید شدن یا کال مارجین چیست و چه زمانی اتفاق می افتد؟

بازار ارزهای دیجیتال به سرمایه‌گذاری‌های خطرناک و نوسانات شدید قیمت در میان مردم جهان شهرت دارد. با وجود اینکه نوسانات این بازار چالش‌هایی را برای قانون‌گذاران ایجاد کرده است، در مقایسه با کلاس‌های دارایی سنتی مانند سهام و کالا، بازار ارزهای دیجیتال فرصتی برای به دست آوردن سودهای چشمگیر در میان سرمایه‌گذاران ایجاد کرده است.
افزایش این نوسان، پتانسیلی است که سبب به وجود آمدن موقعیت‌های معاملاتی بیشتر از طریق متدهای معاملاتی مانند Margin trading ،perpetual swaps و futures می‌شود. معاملات مشتقه قراردادهای مبتنی بر قیمت یک دارایی پایه هستند که این امکان را به معامله‌گران می‌دهند تا بر قیمت آینده آن دارایی شرط‌بندی کنند.
معاملات مشتقه کریپتو، برای اولین بار در سال ۲۰۱۱ به بازار معرفی شده و در سال‌های اخیر، به‌ویژه در میان سرمایه‌گذاران خرده‌فروشی gung-ho که به‌دنبال حداکثر بهره‌برداری از استراتژی‌های معاملاتی خود هستند، محبوبیت بالایی یافته است.
برای مثال معامله‌گران می‌توانند از طریق معاملات مارجین پتانسیل درآمدزایی و سوددهی خود را با استفاده از وجوه قرض گرفته شده از صرافی‌های دیجیتالی افزایش دهند. صرافی کوینکس، صرافی کوکوین و صرافی بای بیت تعدادی از صرافی‌های متمرکز رمزنگاری‌شده‌ای هستند که امکان انجام معاملات مارجین را برای کاربران خود فراهم کرده‌اند.
توجه داشته باشید این نوع معاملات مانند شمشیر دو لبه عمل می‌کنند؛ یعنی همان‌طور که معاملات مشتقه سبب افزایش پوزیشن‌های سودآور معامله‌گران می‌شوند، به همان اندازه نیز خطر لیکویید شدن یا از دست ‌دادن سرمایه معامله‌گر نیز وجود دارد.
فهرست این مقاله
لیکویید شدن چیست؟

لیکویید شدن یا Liquidation به فرایندی گفته می‌شود که در آن معامله‌گر همه سرمایه خود در پوزیشن مارجین را از دست بدهد و ضرر کند. اصولاً این پروسه هنگام سقوط قیمت بازار اتفاق می‌افتد؛ با این ‌حال در فضای ارزهای دیجیتال، اصطلاح لیکویید شدن، عمدتاً به‌منظور توصیف بسته‌شدن اجباری پوزیشن معامله‌گر به‌دنبال از دست ‌رفتن تمام یا بخشی از حاشیه اولیه (Initial margin) استفاده می‌شود.
انواع لیکوئیدیشن
لیکویید شدن را می‌توان به دو گروه جزئی (Partial) و کلی (Total) تقسیم کرد:

لیکویید شدن جزئی: به‌منظور کاهش پوزیشن و اهرم فشاری که معامله‌گر تعیین کرده، پوزیشن مذکور را تا حدی زود می‌بندد.
لیکویید شدن کلی: هنگام بستن پوزیشن، از تمام حاشیه اولیه‌ای که معامله‌گر تعیین کرده، استفاده شده است.

معاملات مارجین چیست؟

معاملات مارجین نوعی از متدهای معاملاتی در برخی صرافی‌های دیجیتالی هستند که براساس آن معامله‌گر می‌توان با وجوه قرض گرفته شده از افراد شخص ثالث مانند صرافی وارد معامله شود. درواقع این متد درست مانند قرض‌گرفتن یا وام‌گرفتن پول از یک فرد یا نهاد دیگر برای خرید رمز ارز عمل می‌کند. این روش معاملاتی به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا اندازه پوزیشن معاملاتی خود را با استفاده از ابزاری به نام leverage یا اهرم فشار، افزایش دهند و تنظیم کنند.
برای استفاده از پلتفرم معاملاتی مارجین لازم است معامله‌گر مراحل احراز هویت در صرافی را سپری کند و سپس مقداری رمز ارز یا فیات را به‌عنوان وثیقه که به Initial Margin معروف است، نزد صرافی قرار دهد. این مارجین اولیه مانند یک صندوق بیمه برای صرافی عمل می‌کند؛ برای مثال، اگر از یک اهرم فشار ۵× در مارجین اولیه ۱۰۰ دلاری استفاده کنید، یک وام ۴۰۰ دلاری به شما داده می‌شود و پوزیشن معاملاتی شما از ۱۰۰ به ۴۰۰ دلار افزایش می‌یابد.
چه زمانی لیکویید شدن اتفاق می‌افتد؟
لیکویید شدن زمانی اتفاق می‌افتد که معامله‌گر نتواند الزامات تعیین‌شده در پوزیشن مارجین خود را به‌درستی برآورده کند. در واقع مارجین به درصدی از ارزش کل معامله گفته می‌شود که به‌منظور بازکردن و حفظ پوزیشن باید نزد صرافی سپرده شود.
زمانی که حساب مارجین معامله‌گر به پایین‌تر از سطح توافق‌شده با صرافی برسد، صرافی به‌طور خودکار پوزیشن را بسته و سرمایه‌گذار سرمایه خود را از دست می‌دهد. میزان ضرر معامله‌گر به اهرم فشار تعیین‌شده و میزان کاهش قیمت بازار بستگی دارد. در برخی از موارد لیکوئیدیشن سبب ازدست‌رفتن کل سرمایه فرد می‌شود.
اگر پوزیشن اهرم‌دار شما به آستانه لیکویید شدن برسد، با یک Margin call مواجه خواهید شد. این فراخوان به شما می‌گوید که لازم است مارجین بیشتری ایجاد کنید. در این زمان دو گزینه پیش روی معامله‌گر است: ۱. به‌منظور بالابردن مجدد اهرم به اندازه مورد نیاز، وجوه بیشتر به مارجین اضافه شود. ۲. صرافی به‌طور خودکار پوزیشن فرد را لیکوئید کند.
مفهوم قیمت لیکوئیدیشن
قیمت لیکوئیدیشن (انحلال) یا Liquidation price نقطه‌ای است که در آن پوزیشن لوریج‌دار معامله‌گر به‌طور خودکار بسته می‌شود. عواملی که بر آن تأثیرگذار هستند عبارت‌اند از:

اهرم استفاده‌شده
نرخ مارجین نگهداری
قیمت رمز ارز
مانده‌حساب

قیمت لیکوئیدیشن توسط صرافی‌ها استفاده‌شده محاسبه شده و ممکن است میانگینی از چندین صرافی بزرگ دیجیتالی باشد. زمانی که قیمت رمز ارز مدنظر از آستانه قیمت لیکوئیدیشن عبور کند، فرایند لیکویید شدن شروع می‌شود.
از آنجا ‌که قیمت ارزهای دیجیتال به‌طور مدام در حال تغییر است، لازم است از آخرین اخبار مطلع باشید و سودآوربودن پوزیشن ایجادشده را دوباره بررسی کنید؛ در غیر این صورت به احتمال زیاد سرمایه شما لیکوئید شده و متضرر می‌شوید.
چطور از لیکویید شدن جلوگیری کنیم؟
وقتی درباره معامله در بازارهای سرمایه، از جمله ارزهای دیجیتال و متدهای معاملاتی خاص مانند معاملات مارجین صحبت می‌شود، بی‌شک مدیریت ریسک مهم‌ترین نکته است. در این موارد لازم است هدف اصلی معامله‌گر حتی پیش از رسیدن به سود به حداقل رساندن سطح ضرر احتمالی باشد. از آنجا ‌که خطر از دست ‌دادن سرمایه در بازار ارزهای دیجیتال اجتناب‌ناپذیر است، بهره‌گیری از مکانیسم‌هایی که به بقای معامله‌گر در بازار کمک کنند، ضروری به نظر می‌رسد.
از آنجا ‌که همواره احتمال از دست ‌دادن دارایی هنگام انجام معاملات وجود دارد، استفاده از استراتژی‌های معاملاتی هوشمند مانند استفاده از لوریج کمتر و نظارت مارجین می‌تواند به جلوگیری از لیکویید شدن دارایی کاربر کمک کند. علاوه بر این، صرافی‌های دیجیتالی صندوق‌های بیمه را راهی برای به حداقل رساندن این‌گونه از ضررها به کاربران ارائه می‌دهند.
صندوق‌های بیمه صرافی‌های دیجیتالی

صندوق بیمه یک استخر ذخیره وجوه است که به‌عنوان یک مکانیسم محافظتی در برابر ضررهای احتمالی بیش از اندازه در معاملات، عمل کرده و از آن برای پوشش ضرر قرارداد استفاده می‌شود. زمانی که پوزیشن یک معامله‌گر در قیمتی بهتر از قیمت ورشکستی لیکوئید شود (قیمتی که زیان معامله‌گر برابر با مارجین اولیه است)، هر سودی به صندوق بیمه وارد می‌شود.
از طرف دیگر، اگر قیمت لیکوئیدیشن کمتر از قیمت ورشکستگی (bankruptcy price) باشد، ضرر پوزیشن از میزان مارجین اولیه تعیین‌شده توسط معامله‌گر بیشتر خواهد شد. در این حالت، صندوق بیمه این کسری را پوشش خواهد داد؛ برای مثال، جان و آلیس پوزیشن‌های لانگ مختلف بیت کوین را با قیمت ورشکستگی به‌ترتیب ۴۰ هزار و ۳۹.۵۰۰ دلار افتتاح کرده و هر دوی آن‌ها دارای وضعیت کال مارجین قیمت لیکوئیدیشن ۴۰.۲۰۰ دلار هستند؛ درنتیجه زمانی که دارایی آن‌ها لیکوئید می‌شود، جان در ۴۰ هزار دلار لیکوئیده شده و از صندوق بیمه وی برداشت می‌شود؛ درحالی‌که آلیس براساس آخرین قیمت معامله‌شده ۳۹.۸۰۰ دلار، با قیمت ۳۹.۵۰۰ دلار منحل می‌شود.
استراتژی خروج از لیکوییدیشن
هنگام بازکردن یک پوزیشن و تعیین میزان اهرم فشار (لوریج)، گزینه‌های مؤثری برای کاهش احتمال لیکویید شدن دارایی در دسترس هستند. گزینه Stop Loss یکی از آن‌هاست که به‌عنوان سفارش Stop Order یا Stop Market نیز شناخته می‌شود؛ نوعی سفارش‌گذاری پیشرفته که در بیشتر صرافی‌های ارزهای دیجیتال در دسترس کاربران قرار دارد. سرمایه‌گذار با استفاده از این گزینه به صرافی دستور می‌دهد تا به‌محض اینکه دارایی وی به یک نقطه قیمت خاص رسید، آن را بفروشد. هنگام ایجاد سفارش توقف ضرر، لازم است موارد زیر را تنظیم کنید:

Stop Price/ قیمت توقف: قیمتی که در آن سفارش Stop Loss معامله‌گر اجرا می‌شود.
Sell Price/ قیمت فروش: قیمتی که معامله‌گر قصد دارد دارایی دیجیتالی مدنظر خود را در آن قیمت بفروشد.
Size/ اندازه: میزانی از رمز ارز مدنظر که قصد فروش آن را دارید.

اگر قیمت بازار به قیمت Stop Price تعیین‌شده توسط معامله‌گر برسد، سفارش Stop Order وی به‌صورت خودکار اجرا می‌شود و دارایی مدنظر به قیمت و میزان از قبل تعیین‌شده به فروش می‌رسد. اگر وضعیت کال مارجین معامله‌گر احساس کند وضعیت بازار با سرعت برخلاف انتظار پیش می‌رود، می‌تواند میزان Sell Price را پایین‌تر از Stop Price قرار می‌دهد؛ زیرا در این صورت احتمال فروش سفارش بالا می‌رود. همان‌طور که مشخص شد، هدف اولیه ثبت سفارش Stop Loss، محدودکردن ضررهای احتمالی است. برای در نظر گرفتن تمام جنبه‌ها باید دو سناریوی زیر را در نظر داشته باشید.

یک معامله‌گر ۵.۰۰۰ دلار در حساب خود دارد، اما تصمیم می‌گیرد برای ایجاد پوزیشن ۱.۰۰۰ دلاری، از مارجین اولیه ۱۰۰ دلار و اهرم فشار ۱۰× استفاده کرده و یک Stop Loss، ۲.۵ درصدی از پوزیشن ورودی خود تنظیم می‌کند. در این مثال، معامله‌گر می‌تواند به‌طور بالقوه ۲۵ دلار را در این معامله از دست می‌دهد، این میزان تنها ۰.۵ درصد از گل حساب وی است، اما اگر معامله‌گر از گزینه توقف ضرر استفاده نکند، درصورت کاهش قیمت ۱۰ درصدی دارایی، پوزیشن وی لیکوئید می‌شود.

معامله‌گر دیگری ۵۰۰۰ دلار در حساب معاملاتی خود دارد. این شخص برای ایجاد پوزیشن ۷۵۰۰ دلاری، از مارجین اولیه ۲۵۰۰ دلار و اهرم ۳ × استفاده می‌کند. با قراردادن Stop Loss، ۲.۵ درصدی از پوزیشن ورودی، این معامله‌گر می‌تواند در این معامله ۱۸۷.۵ دلار از دست بدهد. این میزان به معنای ۳.۷۵ درصد ضرر از کل حساب وی است.
نکته: درحالی‌که استفاده از اهرم فشار بالا همواره بسیار پرخطر در نظر گرفته می‌شود، این فاکتور زمانی اهمیت پیدا می‌کند که اندازه پوزیشن شما بسیار بزرگ باشد (مانند سناریو دوم). به‌عنوان یک قاعده کلی، سعی کنید در هر معامله میزان ضرر را کمتر از ۱.۵ درصد از کل اندازه حساب خود نگه دارید.
تفاوت Forced Liquidation با Liquidation
اصطلاح لیکویید شدن (Liquidation) در بازارهای سرمایه به معنای تبدیل دارایی‌ها به پول نقد است، اما لیکویید شدن در معاملات ارزهای دیجیتال، به تبدیل غیرارادی دارایی‌های کریپتو به پول نقد یا معادل‌های نقدی دیگر مانند استیبل کوین اشاره دارد. از طرف دیگر، لیکویید شدن اجباری (Forced Liquidation) زمانی اتفاق می‌افتد که معامله‌گران نتوانند مارجین موردنیاز تعیین‌شده برای یک موقعیت اهرمی مشخص‌شده را برآورده کنند.
تفاوت اصلی این دو در این است که در انحلال اجباری پوزیشن معاملاتی معامله‌گر به‌طور خودکار توسط صرافی بسته می‌شود، اما در وضعیت کال مارجین انحلال معمولی، معامله‌گر به‌طور داوطلبانه تصمیم به نقدکردن دارایی خود می‌کند. تفاوت دیگر آن‌ها این است که لیکویید شدن در سایر بازارهای سرمایه ممکن است به‌تدریج انجام شود، اما در انحلال اجباری تمام پوزیشن‌های معاملاتی فرد هم‌زمان بسته می‌شوند.
انحلال اجباری معامله‌گران را از متحمل‌شدن هرگونه ضرر اضافی محافظت می‌کند و به آن‌ها این امکان را می‌دهد تا کنترل بیشتری بر پوزیشن خود داشته باشند. از طرف دیگر در انحلال اجباری همه پوزیشن‌ها به‌طور هم‌زمان بسته شده و این امر به از دست ‌رفتن فرصت‌های معاملاتی فرد منجر می‌شود.
نتیجه‌گیری
قبل از آنکه شروع به استفاده از امکانات صرافی‌های دیجیتالی مانند معاملات مارجین و فیوچرز کنید، لازم است به‌طور کامل با این نوع معاملات آن‌ها آشنا شوید و اطلاعات لازم را کسب کنید؛ چراکه معاملات اهرمی، به همان اندازه که سودبخش هستند، ممکن است به لیکویید شدن سرمایه شما منجر شوند.

توجه: با وجود اینکه دو صرافی کوینکس و کوکوین هر دو فعلا بدون نیاز به تغییر IP فعالیت می‌کنند اما بهتر است برای امنیت بیشتر از IP ثابت خارج از ایران استفاده کنید.
برای ورود به صرافی کوینکس حتما باید با IP خارج از ایران وارد شوید.

اگر نتوانید مارجین کال را بپردازید چه اتفاقی می افتد؟

حساب مارجین به سرمایه گذاران اجازه می دهد تا از کارگزار خود وام بگیرند تا با استفاده از اهرم قدرت خرید در حساب خود را افزایش دهند . این بدان معنی است که با 50 ٪ مارجین ، شما می توانید 1000 دلار سهام با فقط 500 دلار پول نقد در حساب خریداری کنید – 500 دلار دیگر توسط بروکر خود وام گرفته اید .

نکات کلیدی

• یک حساب مارجین به سرمایه گذاران اجازه می دهد وام هایی را از بروکر خود وام بگیرند تا بتوانند با پول نقدی که در اختیار دارند از موقعیت های بزرگتر استفاده کنند و قدرت خرید آنها را افزایش دهند .
• هنگامی که ارزش حساب به زیر یک سطح خاص می رسد ، کال مارجین رخ می دهد و سرمایه گذار را مجبور می کند پول بیشتری اضافه کند تا شرایط وام را از بروکر یا نهادهای نظارتی برآورده کند .
• اگر یک درخواست مارجین صادر شود و سرمایه گذار نتواند سرمایه گذاری خود را به حداقل نیاز برساند ، بروکر حق دارد موقعیت ها را بفروشد و همچنین هر گونه حق کمیسیون ، هزینه و سود را به صاحب حساب تحویل دهد .

حداقل مارجین

حداقل مارجین مقدار وجوهی است که باید توسط مشتری حساب مارجین نزد بروکر واریز شود . با استفاده از یک حساب مارجین ، شما می توانید برای خرید سهام یا سایر ابزارهای تجاری از بروکر خود وام بگیرید . پس از تأیید و تأمین اعتبار حساب مارجین ، شما می توانید تا درصد معینی از قیمت خرید معامله وام بگیرید . به دلیل اهرمی که توسط ترید با وجوه قرض گرفته شده ارائه می شود ، می توانید موقعیت های بزرگتری را از آنچه معمولاً با پول نقد می توانید وارد کنید . بنابراین ، معاملات در مارجین سود و زیان را بزرگ می کند . با این حال ، دقیقاً مانند هر وام دیگری ، باید پولی را که بروکر به شما وام داده است ، بازپرداخت کنید .

حداقل مارجین مورد نیاز معمولاً توسط صرافی هایی ارائه می شود که سهام و قراردادهای مختلفی را ارائه می دهند . این الزامات در پاسخ به عواملی مانند تغییر نوسانات ، وقایع ژئوپلیتیک و تغییر در عرضه و تقاضا تغییر می کند . مارجین اولیه پولی است که برای ورود به موقعیت باید از پول خودتان بپردازید ( یعنی نه مبلغ وام گرفته شده ). مارجین نگهداری حداقل مقداری است که باید در یک حساب مارجین حفظ شود .مارجین نگهداری معمولاً حداقل 25 ٪ ارزش اوراق بهادار نگهداری شده تعیین می شود .

توجه داشته باشید که مقررات فدرال ، معروف به Reg. T ، ایجاب می کند که برای خریدهای اولیه مارجین ، حداکثر 50 ٪ ارزش اوراق بهادار نگهداری شده باید با پول نقد در حساب پشتیبانی شود .

مارجین کال وضعیت کال مارجین

اگر حساب شما کمتر از مقدار مارجین نگهداری باشد ، کال مارجین رخ می دهد . کال مارجین تقاضای کارگزاری شما برای اضافه کردن پول به حساب یا موقعیت های بسته شده برای برگرداندن حساب خود به سطح مورد نیاز است . به عنوان مثال ، فرض کنید 1000 دلار سهام خریداری شده در بالا 3/4 از ارزش خود را از دست بدهد ، بنابراین ارزش آن فقط 250 دلار است . پول نقد در حساب شما به 3/4 از مبلغ اصلی خود کاهش یافته است ، بنابراین از 500 دلار به 125 دلار رسیده است . اما شما هنوز 500 دلار به بروکر خود بدهکار هستید ! برای تأمین هزینه لازم است که به حساب خود پول اضافه کنید ، زیرا ارزش سهام شما در این مرحله برای جبران مبلغ وام تقریباً کافی نیست .

بنابراین هنگامی که ارزش سرمایه گذار ، به عنوان درصدی از ارزش کل بازار اوراق بهادار ، به زیر یک درصد مورد نیاز برسد ، که مارجین نگهداری نامیده می شود ، یک درخواست مارجین ایجاد می شود . به عنوان مثال بورس اوراق بهادار نیویورک (NYSE) و FINRA ، سرمایه گذاران را ملزم می کنند حداقل 25 ٪ از ارزش کل اوراق بهادار خود را به عنوان مارجین نگه دارند . بسیاری از شرکتهای کارگزاری ممکن است نیاز به نگهداری حتی بالاتر داشته باشند – تا 30 تا 40 درصد .

بهترین راه برای جلوگیری از کال مارجین ، استفاده از دستورات توقف حفاظتی برای محدود کردن ضرر و زیان ناشی از هرگونه موقعیت سهام و همچنین نگه داشتن پول نقد و اوراق بهادار کافی در حساب است .

عدم برقراری کال مارجین

کال مارجین شما را ملزم می کند وجوه جدیدی به حساب مارجین خود اضافه کنید . اگر مارجین کال را برآورده نکنید ، شرکت کارگزاری شما می تواند موقعیت های باز را ببندد تا حساب را به حداقل مقدار برساند . این امر به عنوان فروش اجباری یا تصفیه شناخته می شود . شرکت کارگزاری شما می تواند بدون تأیید شما این کار را انجام دهد و می تواند موقعیت یا موقعیت هایی را برای تصفیه انتخاب کند . علاوه بر این ، شرکت کارگزاری شما می تواند برای معامله ( ها ) و هر گونه سود ناشی از پول وام گرفته شده از شما ، کمیسیون از شما بگیرد . شما مسئول هرگونه خسارت وارده در طی این فرآیند هستید و ممکن است شرکت کارگزاری شما سهام یا قراردادهایی را بیش از حد ضروری اولیه تصفیه کند .

تصفیه های اجباری معمولاً پس از صدور اخطارهایی از سوی بروکر ، در مورد وضعیت زیر مارجین حساب صورت می گیرد . اگر دارنده حساب تصمیم بگیرد که شرایط مارجین را برآورده نکند ، کارگزار حق فروش موقعیت های فعلی را دارد .

دو مثال زیر مثالی از فروش اجباری در یک حساب مارجین است :

اگر بروکر XYZ حداقل نیاز مارجین خود را از 1000 دلار به 2000 دلار تغییر دهد ، اکنون حساب مارجین ماری با ارزش سهام 1500 دلار کمتر از نیاز جدید است . کارگزار XYZ با ماری تماس می گیرد تا یا وجوه اضافی را واریز کند و یا برخی از موقعیت های باز خود را بفروشد تا ارزش حساب خود را به مقدار مورد نیاز برساند . اگر ماری نتواند به کال مارجین پاسخ دهد ، بروکر XYZ حق فروش 500 دلار سرمایه گذاری فعلی خود را دارد .

ارزش خالص حساب مارجین ماری 1500 دلار است که بالاتر از حداقل نیاز کارگزار وی از 1000 دلار است . ا گر اوراق بهادار او عملکرد ضعیفی داشته باشد و ارزش خالص وی به 800 دلار کاهش یابد ، کارگزار وی یک کال مارجین صادر می کند . اگر ماری با رساندن حساب معوقه خود به وضعیت خوب نتواند به درخواست مارجین پاسخ دهد ، کارگزار مجبور می شود سهام خود را بفروشد تا ریسک اهرم را کاهش دهد .

لیکویید شدن یا کال مارجین چیست؟ اشتباه بزرگ معامله گران

لیکویید شدن یا کال مارجین شدن اتفاقی ناخوشایند برای هر معامله گری است که ممکن است با آن مواجه شود. فرایند لیکویید شدن که در واقع باعث محدودیت دسترسی کاربر به حساب معاملاتی اش می شود در بازارهای فیوچرز، مارجین و سایر معاملات لوریج دار اتفاق می افتد. در ادامه به مفهوم لوریج شدن و کال مارجین شدن و راه های پیشگیری از آن خواهیم پرداخت پس با ما همراه باشید.

لیکویید شدن به چه معناست؟

افرادی که از معاملات اهرم دار یا لوریج که از اهرم برای شرکت در بازار معاملاتی استفاده می کنند همواره باید ریسک لیکویید یا کال مارجین شدن را در نظر داشته باشند. این اتفاق هنگامی رخ می دهد که شخص سرمایه کافی برای نگهداشتن پوزیشن نداشته باشد و پوزیشن به طور خودکار بسته و معامله گر هم لیکویید می شود. لیکویید شدن عوامل مختلفی دارد و نمی توان یک حد مشخصی برای آن در نظر گرفت.

در بازار مارجین به دلیل استفاده کاربر از اهرم برای سرمایه گذاری و افزایش سرمایه به منظور کاهش ریسک و جلوگیری از صفر شدن سرمایه از لیکویید شدن استفاده می شود و در صورتی که میزان ضرر از سرمایه اولیه بیشتر شود پوزیشن توسط صرافی بسته خواهد شد و سرمایه اصلی توقیف می شود و سرمایه تریدر صفر می شود و معامله گر کال مارجین یا لیکویید می شود.

راه های جلوگیری از لیکویید شدن

مطمئناً هیچ شخصی قصد کال مارجین یا لیکویید شدن را ندارد، به همین باید با نکاتی که برای جلوگیری از آن در مدیریت حساب و مدیریت سرمایه رعایت شود توجه کافی شود. در هر یک از این نکات کسب مهارت و تمرین بسیار مهم است و معامله گران باید در این زمینه دقت عمل خوبی داشته باشند. در ادامه به برخی از نکاتی که ملزم به رعایت هستند خواهیم پرداخت.

استراتژی معاملاتی داشته باشید

شرکت در معاملات با استراتژی و برنامه قبلی یکی از خصوصیات معامله گران حرفه ای و با تجربه است. داشتن یک استراتژی برای معاملات به افراد کمک می کند تا تریدهایی سنجیده و عملکردی خوب داشته باشند و به معاملات خود نظم و برنامه دهند‌. هدف از انتخاب یک استراتژی معاملاتی داشتن مسیری مشخص و از پیش تعیین شده برای حرکت در بازار است و قدرت بیشتری برای نظارت بر بازار و تعیین نقاط ورود و خروج به آن به معامله گر می بخشد.

حساب هایی با لوریج پایین باز کنید

همانطور که گفته شد لیکویید شدن حد و مرز مشخصی ندارد و ممکن است هر مقداری را شامل شود و بیشتر بستگی به عملکرد معامله گر دارد. هر چقدر میزان لوریج معاملاتی معامله گر بیشتر باشد احتمال از دست رفتن سرمایه و لیکویید شدن حساب او بیشتر است. به همین دلیل و با توجه به نوسانات زیاد بازار بهتر است که حساب هایی با اهرم پایین‌ تر استفاده نمایید و تنها در صورتی این ریسک را بپذیرید که از مهارت کافی برخوردار باشید.

با مقدار کمتری سرمایه‌ گذاری را شروع کنید

ابتدا مبلِغ کمی سرمایه را وارد معامله کنید تا با آن بیشتر آشنا شوید و در صورت اشتباه بودن محاسباتتان و ایراد در استراتژی انتخاب شده متحمل زیان کمتری باشید. پیش از استفاده از هر استراتژی کل مبلغی که قصد سرمایه گذاری را دارید مشخص کنید تا ریسک لیکویید را کاهش دهید. استفاده از اهرم معاملاتی در سرمایه گذاری ممکن‌ است ریسک بالایی داشته باشد اما به شما کمک می کند تا با سرمایه کمتری معاملات خود را آغاز کنید.

حد سود و ضرر داشته باشید

اینکه بدانید چه موقع باید پوزیشن خود را ببندید یکی از راه هایی است که ریسک لیکویید شدن شما را کاهش می دهد. استفاده از ابزارهای حد سود (Take profit) و حد ضرر (Stop loss) نیازمند دانش کافی در تحلیل بازار و وضعیت آن است. حد ضرر و حد سود در هر معامله ای بستگی به مدیریت ریسک هر فرد دارد اما به طور معمول نسبت سود به ضرر یک به دو است‌ و دقت داشته باشید پس از سرمایه گذاری نباید میزان حد سود یا ضرر را پس از تعیین معامله تغییر دهید.

در بازار معاملاتی جبرانی وجود ندارد

برخی از معامله‌ گران وضعیت کال مارجین هنگامی که در معاملات خود با ضرر و زیان مواجه می شوند به سرعت پوزیشن بعدی را باز می کنند و با افزایش سرمایه و تغییر حد سود و ضرر قصد جبران زیان های قبلی را دارند‌ که ریسک لیکویید شدن بسیار بالایی دارد. باید بدانید که بازار معاملاتی جایی برای جبران ندارد و معامله گر باید با استراتژی درست و تعیین نقاط ورود و خروج معقول معاملاتی خود را کنترل کند. داشتن مهارت در تعیین و استفاده از ابزارهای معاملاتی شرط اول برای موفقیت در بازار معاملاتی است.

جمع بندی

لیکویید یا کال مارجین شدن یکی از اتفاقات تلخی است که هر معامله گری ممکن است با آن روبرو شود. این اتفاق که بیشتر در بازارهای فیوچرز و مارجین اتفاق می افتد باعث صفر شدن حساب و دارایی کاربران می شود و معامله گر را متحمل ضرر و زیان می کند. توجه داشته باشید پیش از انجام یک معامله دانش کافی راجع به تمام جنبه های آن را داشته باشید و این نکته را همواره به یاد داشته باشید که ورود دیرتر به بازار سرمایه بهتر از یک خروج زیانبار است.

وضعیت کال مارجین

معاملات فارکس یک روش سرمایه گذاری مخاطره آمیز است و معامله گران سعی می کنند تا آنجا که می توانند از ریسک زیاد اجتناب کنند تا از هر موقعیت نامطلوبی در امان بمانند. با این وجود، گاهی وقت ها، معامله ‌گران با میل و رغبت این ریسک‌ را می ‌پذیرند، زیرا این ریسک به آنها اجازه می ‌دهد تا سود بیشتری کسب کنند.

یکی از این ریسک‌ ها، سرمایه‌ گذاری با استفاده از حساب‌ های مارجین (margin) است. در معاملات مارجین شما می توانید وجوه مشخصی را از کارگزار خود برای سرمایه گذاری در دارایی های مالی قرض کنید. به این ترتیب سرمایه بیشتری برای سرمایه گذاری دریافت می کنید اما در عین حال با ریسک مارجین کال (margin call) نیز مواجه خواهید شد.

هر معامله گری در بازار فارکس تمام تلاش خود را می کند تا از مارجین کال جلوگیری کند. مارجین کال‌ می‌ تواند ضرر شدیدی به حساب معاملاتی شما وارد کند. بنابراین، شما باید همه چیز در مورد مارجین کال، نحوه رخ دادن و نحوه اجتناب از آن را یاد بگیرید.

مارجین کال چیست؟

وقتی با مارجین معامله می کنید، باید یک حساب مارجین داشته باشید. این یک حساب سرمایه گذاری نقدی به صورت وام نزد یک کارگزار است. می توانید از این حساب برای خرید و فروش سهام استفاده کنید. با کمک این حساب، کارگزار می تواند برای خرید سهام یا دارایی های مالی به سرمایه گذار پول نقد قرض دهد. کارگزار مقداری از سرمایه معامله گر را ذخیره می کند تا معامله معاملهگر را باز نگه دارد. به این پول مارجین گفته می شود. و مقدار پول باقی مانده در حساب برای باز کردن معامله های بیشتر اکوییتی (Equity) نام دارد.

با این دو مقدار می توانید میزان مارجین را محاسبه کنید. میزان مارجین، درصدی از نسبت اکوییتی حساب به مارجین استفاده شده است. شما می توانید این را با فرمول زیر محاسبه کنید:

میزان مارجین = (اکوییتی/ مارجین استفاده شده) x100

هنگامی که میزان مارجین بالا است، این بدان معناست که شما پول نقد بیشتری برای انجام معاملات بیشتر در دسترس دارید. اما زمانی که میزان مارجین به زیر 100% می ‌رسد، به این معنی است که شما تمام مارجین موجود را استفاده کرده اید و دیگر نمی ‌توانید معامله بیشتری انجام دهید.

در چنین حالتی، کارگزار از شما می خواهد که وجوهی را به صورت نقدی یا از طریق انتقال اوراق بهادار به حساب خود واریز کنید تا آن را به حداقل وجه تضمین یا مارجین نگهداری (maintenance margin) برسانید. اگر این کار را انجام ندهید، حساب شما ممکن است در خطر باشد. این هشدار کارگزاری به معامله گر مارجین کال نام دارد.

مارجین کال و اهرم

برای درک بهتر مارجین کال، باید رابطه متقابل بین مارجین و اهرم را بدانید. می توانید این دو را دو روی یک سکه بنامید. مارجین حداقل مقدار وضعیت کال مارجین سرمایه ای است که برای استفاده از اهرم در یک معامله به آن نیاز دارید. از سوی دیگر، اهرم به شما امکان می دهد تا در بازاری قرار بگیرید که در آن می توانید پوزیشن های بزرگ را با میزان سرمایه کمتر معامله کنید.

در معاملات فارکس، اهرم و نرخ مارجین فارکس (margin rate) با هم مرتبط هستند. نرخ مارجین نشان می دهد که چه درصدی از ارزش کل سرمایه را می توان برای وارد کردن در یک معامله استفاده کرد.

دلایل مارجین کال در معاملات فارکس

همانطور که گفته شد، در شرایط مارجین کال، معامله گر پولی برای انجام معاملات ندارد. بنابراین، معامله گر باید سرمایه حساب خود را بالا ببرد. این وضعیت زمانی به وجود می آید که ضرر معاملات، مارجین قابل استفاده را به کمتر از حد قابل قبول تعیین شده توسط کارگزاری می رساند.

مارجین کال زمانی اتفاق می ‌افتد که معامله ‌گر بخش بزرگی از اکوییتی خود را به عنوان مارجین استفاده کند. با انجام این کار، سرمایه بسیار کمی برای جبران ضرر باقی می ماند. بعضی از دلایل مارجین کال عبارتند از:

• نگه داشتن معامله ضررده برای مدت طولانی که منجر به کاهش مارجین قابل استفاده می شود.
• علاوه بر این، استفاده از اهرم بسیار بالا در معاملات
• داشتن حسابی با سرمایه ناچیز که شما را مجبور می کند با مارجین قابل استفاده بسیار پایینی بیش از حد معامله کنید
• معامله کردن بدون اعمال حد ضرر در شرایطی که قیمت به سرعت در جهت مخالف معامله حرکت کند

مارجین کال چگونه عمل می کند؟

اگر دچار مارجین کال شدید، باید فوراً نسبت به افزایش موجودی حساب خود واکنش نشان دهید. برای این کار، به سادگی می توانید پول نقد بیشتری به حساب خود اضافه کنید. یا می توانید (بعضی از) سهام یا اوراق بهادار را به حساب منتقل کنید. راه دیگر این است که برخی از اوراق بهادار و دارایی های خود را بفروشید تا میزان بدهی خود را کاهش دهید.

وجه تسمیه مارجین کال این است که کارگزاران برای اطلاع رسانی در مورد این موضوع با معامله گران تماس می گرفتند (یکی از رایج ترین معانی واژه call در زبان انگلیسی «تماس گرفتن» است). اما امروزه برای اطلاع رسانی به معامله گران در مورد میزان مارجین حساب از ایمیل یا پیامک استفاده می شود.

زمانی که بخواهید برای اولین بار با یک کارگزاری حساب کاربری ایجاد کنید، باید بپرسید که چگونه برای شما مارجین کال می فرستند. همچنین، باید بدانید که برای واکنش نشان دادن چقدر زمان خواهید داشت. گاهی اوقات، کارگزاری ها پس از رخ دادن مارجین کال، معاملات را به طور خودکار می بندند. بنابراین، در این مورد نیز باید از کارگزاری پرس و جو کنید. به طور کلی، چند روز فرصت دارید تا مشکل را برطرف کنید. اما اگر واکنش نشان ندهید، کارگزاری این حق را دارد که پوزیشن های شما را ببندد تا حساب شما را در حد تعیین شده برای مارجین قرار دهد. در چنین حالتی نمی توانید نسبت به اینکه چه پوزیشن هایی و با چه قیمتی بسته شدند، واکنش نشان دهید.

مبنای مارجین کال

قوانینی که مبنای مارجین کال را تعیین می‌ کنند توسط مقامات فدرال و توسط خود کارگزای ها تعیین می ‌شوند. این قوانین استانداردهایی را برای مارجین مورد نیاز مقنن می کنند که میزان پول نقدی که باید در هر مرحله از معامله به صورت اعتباری در حساب خود داشته باشید را مشخص می کند. مارجین مورد نیاز می تواند درصدی از قیمت کامل معامله یا درصد حساب کامل شما باشد.

مارجین مورد نیاز می تواند انواع مختلفی داشته باشد؛ مارجین مورد نیاز ممکن است حداقل مارجین (حداقل مقداری که برای افتتاح حساب نیاز دارید)، مارجین اولیه (حداقل مقدار قبل از استقراض) و مارجین نگهداری (حداقل مقدار برای باز نگه داشتن پوزیشنی که وارد آن شده اید) باشد. مبنای تصمیم گیری برای نوع مارجین به مقدار سرمایه موجود در حساب شما متناسب با مقدار اهرمی که استفاده می کنید، بستگی دارد.

اکوییتی در اینجا به ارزش سرمایه شما در حساب منهای مبلغی که برای معاملات استقراض کرده اید، اشاره دارد. اجازه دهید این موضوع را با یک مثال شفاف تر کنیم. شما یک حساب با سرمایه به ارزش 20000 دلار و 5000 دلار نقد دارید. در این حالت اکوییتی شما 25 هزار دلار است. اما اگر برای کسب این سرمایه 10000 دلار وام گرفته اید، ارزش اکوییتی شما 15000 دلار خواهد بود.

نمونه ای از یک مارجین کال

بیایید کل فرآیند مارجین کال را با یک مثال توضیح دهیم. فرض کنید 5000 دلار در حساب خود دارید. اکنون می ‌خواهید یک پوزیشن فروش برای جفت ارز دلار/ین با یک لات کامل به ارزش 100000 واحد ارزی را باز کنید.

برای این کار، مارجین مورد نیاز 3 درصد خواهد بود و به این ترتیب کارگزاری 3000 دلار از حساب شما را بلوکه خواهد کرد. این مارجین استفاده شده شما (used margin) می باشد. اکنون مقدار استفاده نشده 2000 دلار است و این فری مارجین یا مارجین آزاد (free margin) نام دارد. در مجموع ارزش اکوییتی موجود 5000 دلار است چراکه هیچ معامله ای هنوز آغاز نشده و هنوز ضرری رخ نداده است.

حالا تصور کنید که یک معامله باز کرده اید و جفت ارز دلار/ین را به قیمت یک لات کامل فروخته اید. اما متأسفانه شانس با شما یار نبود و 2000 دلار ضرر کردید. اکنون اکوییتی موجود شما فقط 3000 دلار خواهد بود و فری مارجین صفر می باشد.

در این مرحله، اگر میزان مارجین را با فرمول ذکر شده در بالا محاسبه کنید:

میزان مارجین = (اکوییتی/ مارجین استفاده شده) x100

می بینید که میزان مارجین 100٪ شده است. در این حالت، یک مارجین کال از طرف کارگزار خود دریافت خواهید کرد تا حساب خود را دوباره شارژ کنید یا معامله را به طور کلی ببندید.

چگونه می توانید حساب خود را بالاتر از مارجین نگه دارید؟

مارجین نگهداری مورد نیاز بسته به کارگزاری ممکن است متفاوت باشد، اما به نوع دارایی شما نیز بستگی دارد. مارجین نگهداری عمدتاً به میزان اکوییتی اشاره دارد که باید نسبت به ارزش بازار برای دارایی ها خود، آن را نگه دارید. سازمان تنظیم مقررات صنعت مالی (FINRA) این نسبت را 25 درصد تعیین کرده است. با این حال، اکثر کارگزاری ها این نسبت را تا 30-40٪ افزایش می دهند.

قوانین مختلفی برای معامله گران مختلف وجود دارد. معامله گر روزانه باید برای ادامه معاملات، موجودی اکوییتی خود را بالای 25000 دلار نگه دارد. وقتی صحبت از معاملات فارکس می شود، این معاملات عمدتاً به طور کامل مارجین شده هستند. کارگزار حتی به شما فرصت می دهد که پولی را کسب کنید که در وهله اول متعلق به شما نبوده است. کمیسیون معاملات آتی کالا محدودیت اهرم برای ارزهای اصلی را 50:1 تعیین کرده است.

اهرم در معاملات فارکس مانند یک شمشیر دولبه است. از یک طرف، سرمایه زیادی برای معامله در اختیار شما قرار می دهد، اما از طرف دیگر، هر چه از اهرم بیشتری نسبت به مقدار سپرده استفاده کنید، مارجین قابل استفاده کمتری برای جبران ضرر خواهید داشت. علاوه بر این، اگر متأسفانه، در معامله با اهرم بسیار بالا متحمل ضرر شوید، حساب شما به سرعت از بین خواهد رفت.

بنابراین، شما باید معاملات خود را با احتیاط کامل انجام دهید.

چگونه می توانید از مارجین کال جلوگیری کنید؟

هیچ معامله ‌گری نمی ‌خواهد در مسیر معاملاتی خود با مارجین کال سر و کار داشته باشد. مارجین کال به این معنی است که شما در معاملات خود ضرر زیادی متحمل شده اید و کارگزار برای ادامه معامله، مبلغ بیشتری را به عنوان وثیقه از شما می خواهد. اما اگر بتوانید معاملات خود را به شیوه ای مناسب مدیریت کنید، می توانید از مارجین کال خودداری کنید.

معامله ‌گران آماتوری که با سبک «خرید و نگه ‌داری» معامله می کنند بیشتر دچار مارجین کال می شوند. این معامله‌ گران نمی ‌توانند از شر معامله ای که وارد ضرر شده است، خلاص شوند. در نتیجه، آنها وجوه بیشتری را به حساب خود واریز می کنند تا پوزیشن ضررده خود را حفظ کنند. از سوی دیگر، معامله‌ گران با تجربه می‌ دانند که ضررها را چه موقع و در چه وضعیتی جبران کنند و پوزیشن های ضررده را در چه شرایطی ببندند.

چند نکته برای جلوگیری از مارجین کال:

• سعی کنید در حساب معاملاتی خود از اهرم بالا استفاده نکنید. اهرم موثر شما باید پایین باشد. معمولا اهرم ده به یک (10:1) برای معاملات فارکس توصیه می شود.
• مراقب استراتژی های مدیریت ریسک خود باشید. سعی کنید ضررهای خود را با کمک استاپ لاس محدود کنید.
• برای ادامه معامله، سعی کنید مقدار مارجین آزاد در حساب خود را بالای حد مورد نظر نگه دارید. شما نباید بیش از 1٪ اکوییتی حساب را برای هر معامله استفاده کنید. علاوه بر این، در تمام معاملات خود در هیچ مقطع زمانی بیش از 5% از اکوییتی خود را استفاده نکنید.
• سعی کنید حجم معاملات را کوچک نگه دارید.
• تنظیمات هشدارهای حسابتان را مرتباً به روز رسانی کنید تا زمانی که معاملات باز شما وارد ضرر جزیی شوند، از وضعیت زنده آنها آگاه باشید.

معاملات مارجین دار ریسک بالایی دارند و بنابراین چنین معاملاتی برای همه معامله گران مناسب نیستند. اگر می خواهید با مارجین معامله کنید، بهتر است ابتدا شرایط مالی و ظرفیت تحمل ریسک خود را ارزیابی کنید.

به آکادمی آموزشی فارکس (Persian FX Academy) خوش آمدید. بازار فارکس به عنوان یکی از بزرگترین بازارهای مالی جهان، امروزه علاقه‌مندان و سرمایه‌گذاران زیادی را به خود جذب کرده است اما شرایط این بازار به آن سادگی که اغلب افراد تصور می‌کنند نیست. حجم بالای سرمایه، پیچیدگی بازار و سهولت دسترسی به این بازار از عواملی است که به ضرر بسیاری از افرادی که در این بازار فعالیت می‌کنند، منجر می‌شود. در این میان جای خالی آموزش و دانش‌اندوزی به وضوح احساس می‌شود. شرایط خاص آموزش در ایران به همراه عدم وجود منابع جامع و کامل (به خصوص به زبان فارسی)، عدم امکان برگزاری کلاس حضوری در داخل ایران و شرکت در کلاس‌های خارج از ایران، ما را بر آن داشت تا اقدام به ایجاد یک آکادمی آموزشی نماییم. هدف بلندمدت از ایجاد این آکادمی، تبدیل شدن آن به یک مرجع اطلاعات و دانش مربوط به فارکس است. برای رسیدن به این هدف، آکادمی سعی نموده با کمک اساتید مجرب شرایطی ایجاد کند تا افراد به هر آنچه در مورد بازار نیاز دارند دسترسی داشته باشند. از کلاس‌های مالتی مدیا گرفته، تا دوره‌های عمومی و تخصصی منسجم و پیوسته که دانشجویان پا به پای اساتید شرایط تحلیل و معامله را فرا بگیرند. ابزارهای معاملاتی، کتابخانه و تحلیل‌های روزانه و هفتگی از دیگر ابزارهای ارائه شده در این آکادمی است.

کال مارجین چیست ؟

فعالان بازار آتی، در صورت پیش‌بینی نادرست از روند قیمت بازار، مانند فعالان هر بازار دیگری متحمل زیان می‌شوند. با این حال، در بازار آتی به دلیل تسویه روزانه حساب‌ها، معامله گران زیان‌دیده، در معرض وضعیت ناخوشایند «مارجین کال» نیز قرار می‌گیرند. در این مطلب قصد داریم تا به تعریف وضعیت مارجین کال، نحوه پیش‌بینی وضعیت حساب قبل از مارجین کال شدن و چگونگی خروج از وضعیت مارجین کال بپردازیم.

وضعیت حساب
برای فعالیت در بازار آتی، هر معامله‌گر می‌بایست قبل از اخذ موقعیت خرید یا فروش، موجودی حساب عملیاتی خود را به میزان لازم شارژ نماید. در واقع به دلیل ماهیت تعهدی بازار آتی، خریدار و فروشنده می‌بایست وجهی را به منظور وجه تضمین انجام معامله (در روز سررسید) به حساب عملیاتی خود واریز نمایند. این وجه، پس از اخذ موقعیت خرید یا فروش توسط بورس در حساب معامله‌گر به عنوان وجه تضمین، بلوکه می‌شود. حساب عملیاتی طی جلسه معاملاتی (با توجه به قیمت تسویه) هر نیم ساعت یکبار، به‌روزرسانی می‌شود. با توجه به میزان موجودی حساب عملیاتی نسبت به وجه تضمین اولیه، وضعیت حساب سه حالت می‌تواند داشته باشد:

۱- وضعیت نرمال
۲- وضعیت ات ریسک
۳- وضعیت مارجین کال

وضعیت نرمال
چنانچه پس از تسویه‌حساب، برای معامله‌گر سود شناسایی شود، حساب عملیاتی معامله‌گر به همان میزان (منهای کارمزد معاملات) افزایش می‌یابد. در این شرایط که موجودی حساب عملیاتی بیشتر از ( یا برابر) میزان وجه تضمین اولیه است، به اصطلاح می‌گویند حساب در وضعیت نرمال قرار دارد.

وضعیت ات ریسک (At Risk)
چنانچه پس از تسویه حساب بر اساس قیمت تسویه، برای معامله‌گر زیان شناسایی شود، از موجودی حساب عملیاتی وی کسر می‌شود. طبق مشخصات قراردادهای آتی، موجودی حساب عملیاتی تا ۳۰ درصد کاهش نسبت به وجه تضمین اولیه با مشکل مواجه نمی‌شود. در واقع موجودی حساب عملیاتی همواره می‌بایست حداقل به میزان ۷۰ درصد وجه تضمین اولیه باشد.
هنگامی که موجودی حساب عملیاتی معامله‌گر از وجه تضمین اولیه کمتر شود، اما از حداقل وجه تضمین (۷۰ درصد وجه تضمین اولیه) بالاتر باشد، گویند حساب وی در وضعیت ات ریسک قرار دارد. در این حالت اگرچه موجودی حساب عملیاتی کمتر از وجه تضمین اولیه است اما به دلیل بالاتر بودن نسبت به حداقل وجه تضمین، مشکلی برای معامله‌گر پیش نمی‌آید. در این شرایط معامله‌گر می‌بایست موجودی حساب خود را مدیریت نماید تا میزان آن کمتر از حداقل وجه تضمین اولیه نشود (مارجین کال نشود).

وضعیت مارجین کال (margin call)
چنانچه موجودی حساب عملیاتی پس از به‌روزرسانی، کمتر از ۷۰ درصد وجه تضمین اولیه بشود (حتی ۱ ریال!) حساب عملیاتی در وضعیت مارجین کال قرار می‌گیرد.
در واقع مارجین کال وضعیتی است که میزان زیان معاملات از حد مجاز آن (۳۰ درصد وجه تضمین اولیه) بیشتر شده و اخطاریه افزایش وجه تضمین جبرانی صادر می‌شود.

۱.به‌روزرسانی حساب‌ها طبق جدیدترین دستورالعمل، هر نیم ساعت یکبار طی جلسه معاملاتی صورت می‌گیرد. قبلا یک بار و پس از اتمام جلسه معاملاتی انجام می‌شد.
۲.در به‌روزرسانی حساب‌ها طی جلسه معاملاتی، زیان‌ها روی موجودی حساب هر نیم ساعت یک بار، اعمال می‌شود اما سودها، در پایان جلسه معاملاتی اعمال می‌شود.
۳.در بازار آتی کال مارجین و مارجین کال هر دو، مورد استفاده معامله گران قرار می‌گیرد و به معنای (margin call) است.
۴.کارگزاری آگاه یک ویژگی تحت عنوان پیش‌بینی وضعیت حساب در سامانه آنلاین خود تعبیه نموده است تا معامله گران همواره از وضعیت حساب خود باخبر باشند و اقدامات لازم را برای جلوگیری از مارجین کال شدن انجام دهند. برای آشنایی با این ویژگی مطلب “چگونه از کال مارجین شدن معاملات آتی کالا در امان بمانیم؟” را مطالعه نمایید.

فرض کنید وجه تضمین اولیه برای قراردادهای آتی زعفران برابر با ۴۸۰ هزار تومان باشد. شخص ۴۸۰ هزار تومان به حساب عملیاتی خود واریز و یک موقعیت خرید یا فروش اخذ می‌کند. فرض نمایید موجودی حساب وی پس از پایان جلسه معاملاتی طی روزهای مختلف به شرح ذیل باشد:

روز	موجودی حساب	وضعیت
اول	۴۸۰.۰۰۰	نرمال
دوم	۴۹۰.۰۰۰	نرمال
سوم	۴۶۰.۰۰۰	ات ریسک
چهارم	۴۹۵.۰۰۰	نرمال
پنجم	۴۳۰.۰۰۰	ات ریسک
ششم	۳۸۰.۰۰۰	ات ریسک
هفتم	۳۲۰.۰۰۰	مارجین

در این مثال حداقل وجه تضمین برابر با ۴۸۰.۰۰۰*۰.۷= ۳۳۶.۰۰۰ است. به بیان دیگر اگر موجودی حساب عملیاتی معامله‌گر از این مقدار کمتر شود (حتی ۱ ریال) وی در وضعیت مارجین کال قرار می‌گیرد.

در مثال فوق ملاحظه شد که وجه تضمین اولیه برابر با ۴۸۰ هزار تومان و حداقل وجه تضمین برابر با ۳۳۶ هزار تومان است. هنگامی که میزان موجودی حساب عملیاتی بین ۳۳۶ هزار تومان و ۴۸۰ هزار تومان قرار دارد گویند فرد در وضعیت ات ریسک قرار دارد. در این شرایط موجودی از حداقل وجه تضمین بیشتر اما از وجه تضمین اولیه کمتر است.

معامله‌گر چگونه از وضعیت مارجین کال باخبر می‌شود؟
پس از بروز رسانی حساب‌ها، با کاهش موجودی حساب به کمتر از حداقل وجه تضمین، مشخص می‌شود که چه افرادی مارجین کال شده‌اند. معامله گران از طریق سامانه معاملاتی آنلاین خود می‌توانند وضعیت حساب خود را چک نمایند. علاوه بر این، کارگزار به افرادی که مارجین کال شده‌اند از طریق تماس تلفنی و در غیر این صورت، ارسال پیامک به معامله گران اعلام می‌کند که حساب آن‌ها کال شده است . افرادی که مارجین کال شده‌اند می‌بایست تا مهلتی که کارگزار تعیین می‌کند، اقدام به تکمیل وجه خود و یا بستن تعدادِ لازم از موقعیت‌های خود نماید.

معامله‌گر، چگونه از وضعیت مارجین کال خارج می‌شود؟
افرادی که مارجین کال می‌شوند از سه طریق می‌توانند، از این وضعیت خارج بشوند.

۱- واریز وجه
۲- بستن موقعیت‌های باز
۳- ترکیبِ واریز بخشی از وجه مورد نیاز و بستن تعداد موقعیت باز

معامله‌گر تا چه زمانی فرصت دارد تا میزان وجه لازم را برای خروج از وضعیت مارجین کال واریز نماید؟

معامله گران مارجین کال طبق دستورالعمل، می‌بایست تا قبل از اتمام مهلتی که کارگزاری به آن‌ها داده است وجه لازم (وجه تضمین جبرانی) را به حساب عملیاتی خود واریز نمایند.

اگر فرد طی مهلت تعیین‌شده موقعیت‌های خود را نبندد و یا وجه واریز ننماید چه اتفاقی می‌افتد؟

بر اساس دستورالعمل، چنانچه فردی تا اتمام مهلت تعیین‌شده توسط کارگزاری، همچنان مارجین کال باشد کارگزار موظف به بستن تعداد لازم از موقعیت‌های وی است. در واقع کارگزار تعدادی از موقعیت‌های وی را می‌بندد تا وی از حالت مارجین کال خارج شود.

به طور مثال اگر فرد ۴ موقعیت باز داشته باشد اما تنها به ازای ۳ موقعیت وجه تضمین کافی داشته باشد آنگاه کارگزاری تنها یک موقعیت وی را می‌بندد.

نکته: اگر فردی مارجین کال شود و چند موقعیت بازداشته باشد، فقط به تعدادی از موقعیت‌های باز وی بسته می‌شود که از حالت مارجین کال خارج شود.

اگر معامله‌گر مارجین کال تا مهلت معین‌شده وجه لازم را واریز نکرد (و تعداد موقعیت‌های باز خود را نبست) و بازار نیز با صف مواجه بود به نحوی که کارگزار نتواند موقعیت شخص مارجین کال را ببندد چه اتفاقی می‌افتد؟
اگر تا مهلت تعیین‌شده از سوی کارگزار، معامله‌گر از حالت مارجین کال خارج نشد (نه پول واریز نمود و نه موقعیت بست) کارگزار اقدام به ثبت سفارش با قیمت سرخط تابلو، برای بستن موقعیت وی می‌نماید. اگر بازار با صف مواجه باشد سفارش معامله‌گر در سیستم باقی می‌ماند تا شاید تا انتهای جلسه معاملاتی سفارش انجام و موقعیت وی بسته شود.
چنانچه تا پایان جلسه معاملاتی سفارش واردشده برای فرد مارجین کال انجام نشود، پس از اتمام جلسه معاملاتی بازار جبرانی برای بستن موقعیت باز معامله‌گر تشکیل خواهد شد.