خروج سهامداران از بورس

بورس نتیجه انتخابات را پیش‌بینی کرده‌ بود/ ترکیب جدید دولت تعیین‌کننده‌ است/ احتمال خروج سهام‌داران کلان به نفع بازارهای موازی

یک کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت: ترکیب دولت جدید به ویژه ترکیب سیاست خارجه و زوارت امور خارجه، و وزارت اقتصاد و بانک مرکزی بسیار اهمیت دارد که هم از بعد داخلی و هم بعد خارجی بر روی اینده اقتصادی کشور که مد نظر بازار سرمایه است بسیار تاثیر گذار خواهد بود.

حمید میرمعینی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا با اشاره به واکنش بازار سرمایه به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری اظهار داشت: بازار سرمایه نتیجه انتخابات ریاست جمهوری را پیش بینی کرده‌ بود.

وی درباره آینده بازار سرمایه در دولت جدید گفت: هنوز مواضع آقای رییسی درباره آینده اقتصادی و بازار سرمایه به طور کامل مشخص نیست. در این مدت برنامه اقتصادی که به طور خاص بازار سرمایه تحت شعاع قرار بدهد، دیده نشد. البته برنامه‌ای هم برای رد بازار سرمایه شنیده نشد.

این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به واکنش بازار در دوره های قبل ریاست جمهوری خاطر نشان کرد: در دوره‌ای که آقای احمدی‌نژاد قصد ورود به این عرصه را داشت برای انتخابات ریاست جمهوری در تبلیغات خود از بازار سرمایه بسیار بد‌گویی می‌کرد. بنابراین موضع افراد در تبلیغات وی می‌تواند بسیار اثرگذار باشد و تا حدودی می‌توان به برنامه‌های وی پی برد.

میرمعینی افزود: با انتخاب آقای احمدی‌نژاد در سال 84 بلافاصله در بازار سرمایه صف فروش ایجاد شد و بورس واکنش منفی نشان داد که متاثر از برنامه‌های تبلیغاتی احمدی‌نژاد بود. اما در دوره آقای رییس موضع‌گیری خاصی درباره اقتصاد یا بازار خروج سهامداران از بورس سرمایه دیده نشد.

وی تاکید کرد: به نظر در این شرایط بازار سرمایه تحول خاصی ایجاد نمی‌شود مگر اینکه دریچه‌های سیاسی جدیدی در عرصه بین‌الملل بر روی ایران باز شود که این موضوع هم در برنامه‌های آقای رییسی به طور مشخص اعلام نشد. البته باید توجه داشته باشیم که برجام دو طرفه است و باید دید در مذاکرات به چه نتیجه‌ای می‌رسند. می‌دانیم که تقریبا مذاکرات از نیمه تیرماه به تعویق افتاد و غربی‌ها منتظر انتخابات ریاست جمهوری در ایران بودند و تا زمانی که موضع‌گیری‌های جدید شکل بگیرد و ترکیب دولت جدید مشخص شود، پیشرفت قابل توجهی در روند مذاکرات نخواهیم دید.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: ترکیب دولت جدید به ویژه ترکیب سیاست خارجه و زوارت امور خارجه، و وزارت اقتصاد و بانک مرکزی بسیار اهمیت دارد که هم از بعد داخلی و هم بعد خارجی بر روی اینده اقتصادی کشور که مد نظر بازار سرمایه است بسیار تاثیر گذار خواهد بود.

میرمعینی در پاسخ به این سوال که آیا بازار سرمایه وارد حالت انتظار می‌شود، گفت: پس از اوج قیمت دلار و کنترل نرخ آن با از سرگیری دوباره مذاکرات با پیروزی بایدن و ورود ان به کاخ سفید، با حالت انتظار در بازار دلار مواجه بودیم و درجا زدن بازار ارز و صحبت‌هایی که برای کاهش نرخ دلار تا 15 هزار تومان گفته شد، اثر خوبی بر روی بازار سرمایه نداشت چراکه تنها عامل محرک در بازار سرمایه در چند ماه اخیر آن، نرخ دلار و تورم انتظاری بود. در این شرایط دوباره دلار به عنوان محرک مطرح می‌شود.

وی ادامه داد: معتقدم یک سناریو این است که با احتمال هر نوع تنش سیاسی نرخ دلار به ویژه در دوره انتقال قدرت از دولت دوازدهم به دولت سیزدهم تغییر می‌کند. در این مدت ممکن است دلار تا 32 هزار تومان هم افزایش پیدا کند اما با استقرار دولت جدید به حدود 25 هزار تومان می‌رسد. اما از آنجایی که احتمالا جریانات ورود ارز به کشور با مشکلاتی مواجه می‌شود و با احتمال تحت فشار قرار گرفتن سیاست بین الملل، از همه مهم تر به دلیل کسری بودجه، رشد نقدینگی و چاپ پول، به نظر می‌رسد از 6 ماه دوم به فاز تورم جدید شویم مگر اینکه حوزه سیاست خارجی به سمتی برود که شاهد جریان ورود ارز به کشور باشیم.

این کارشناس اقتصادی گفت: در بازار سرمایه به نقطه اواسط سال 98 برگشتیم که بازار ما نسبت به تحرکات نرخ دلار واکنش نشان می‌داد.

وی در پاسخ به این سوال که آیا در این شرایط شاهد خروج سرمایه از بازار سرمایه خواهیم بود، ادامه داد: در حوزه سهامداران خرد به نظر نمی‌رسد که شاهد موج جدیدی باشیم اما معتقدم سهامداران کلان احتمالا به سمت بازار خودرو، ارز و طلا حرکت می‌کنند.

رونمایی از رکوردداران خروج پول حقیقی / دهه خروج سهامداران

در مجموع کل هفته اخیر 965 میلیارد تومان سرمایه حقیقی از بازار سهام خارج شد و میانگین روزانه خروج پول حقیقی 193 میلیارد تومان بود که نسبت به هفته پیش رشد 37 درصد داشته است.

نبض نفت- در اولین روز کاری هفته اخیر روند خروج پول از بازار تداوم داشت و 430 میلیارد تومان از بازار خارج شد. در روزهای یکشنبه و دوشنبه این روند ادامه داشت.

روز سه‌شنبه پول حقیقی خارج شد و ارزش تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی 78 میلیارد تومان شد. روز چهارشنبه نیز 178 میلیارد تومان خروج سرمایه ثبت شد.

در مجموع کل هفته اخیر 965 میلیارد تومان سرمایه حقیقی از بازار سهام خارج شد و میانگین روزانه خروج پول حقیقی 193 میلیارد تومان بود که نسبت به هفته پیش رشد 37 درصد داشته است.

رکوردداران خروج پول حقیقی

بیشترین تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی در روز شنبه به حکشتی، خساپا، وبملت، شستا و شتران اختصاص داشت و روز یکشنبه پترول، شپنا، شستا، شپدیس و فارس بیشترین خروج پول حقیقی را داشتند. روز دوشنبه نیز پترول، شستا و شپنا بیشترین خروج پول را به خود اختصاص دادند.

روز سه‌شنبه خساپا، فارس و شپدیس بیشترین خروج را داشتند و در آخرین روز کاری هفته خاور، خساپا، شپنا و شستا بیشترین تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی داشتند.

خروج سهامداران خرد از بورس شتاب گرفت

با آغاز سال جدید شتاب خروج پول از بازار سهام از سوی سهامداران حقیقی بیشتر شده است.

آمار‌ها نشان می‌دهد با آغاز سال جدید شتاب خروج پول از بازار سهام از سوی سهامداران حقیقی بیشتر شده است. فقط از ابتدای سال تاکنون سهامداران خرد بیش از 2هزار میلیارد تومان نقدینگی از بازار سهام خارج کرده‌اند. این روند خروج پول از بورس از 25بهمن‌ماه پارسال آغاز شده و تاکنون بدون توقف ادامه یافته است.

تداوم نزول بورس در 7‌ماه گذشته، سهامداران خرد را به قطعیت رسانده که از بازار سهام خارج شوند. همین موضوع بحران نزول بورس را عمیق‌تر کرده است. سیاست‌های به‌کار گرفته شده از سوی سازمان بورس هم نه فقط جوابگوی نزول نبوده بلکه در مواردی به کلیت و ساختار بازار ضربه زده است.

آمار‌ها نشان می‌دهد از ابتدای سال‌جاری تاکنون، سهامداران حقیقی نزدیک به 2هزارو 100میلیارد تومان نقدینگی از بازار سهام خارج کرده‌اند. تقریبا در هیچ روزی(7روز معاملاتی) شتاب ورود نقدینگی به بورس مثبت نبوده است. این به‌معنای این است که اغلب سهامداران خرد با آغاز سال جدید ترجیح داده‌اند که از بازار سهام خارج شوند. گستردگی همین تصمیم در میان سهامداران خرد به شتاب خروج نقدینگی از بورس دامن زده و منجر به تداوم روند نزولی شاخص بورس شده است. این اطلاعات همچنین نشان می‌دهد که ارزش روزانه معاملات به پایین‌ترین حد خود در 1.5سال گذشته و به حدود 3هزار میلیارد تومان رسیده است. دیروز حتی ارزش روزانه معاملات خرد به هزارو 770میلیارد تومان رسید. این درحالی است ‌که ارزش معاملات اوراق بدهی دولتی 7.5برابر ارزش معاملات خرد سهام و حق تقدم بود و جمعا 13هزارو 346میلیارد تومان اوراق بدهی دولتی مورد مبادله قرار گرفت.

شتاب خروج پول از چه زمانی آغاز شد؟

آمار‌ها نشان می دهد از زمان آغاز نزول بورس در 20مرداد‌ماه تاکنون دست‌کم 30هزار میلیارد تومان نقدینگی از بازار سهام خارج شده است با این حال سرعت خروج پول از 25بهمن پارسال بیشتر شده است. این در حالی است که مقامات بازار سرمایه که در زمان صعود، مدام از ورود نقدینگی به بازار سهام سخن می‌گفتند، اکنون لب بسته‌اند و اطلاعاتی از میزان خروج نقدینگی از بورس منتشر نمی‌کنند.

اطلاعات موجود نشان می‌دهد روند خروج پول از بازار سهام از 25بهمن‌ماه تاکنون متوقف نشده است و از خروج سهامداران از بورس آن زمان تاکنون بیش از 15هزار میلیارد تومان نقدینگی سهامداران حقیقی از بازار سهام خارج شده است. این اطلاعات نشان می‌دهدکه سهامداران حقیقی به‌طور متوسط از 25بهمن تاکنون روزانه دست‌کم 550میلیارد تومان نقدینگی از بازار سهام خارج کرده‌اند اما حالا هرچه زمان بیشتری سپری می‌شود روند خروج نقدینگی در بورس شتاب بیشتر می‌گیرد و فقط ظرف دو روز گذشته روزانه بیش از 600میلیارد تومان نقدینگی از بازار سهام خارج شده است. این اطلاعات به‌معنای این است که با آغاز سال جدید به شتاب خروج نقدینگی از بورس اضافه شده است. به‌نظر می‌رسد سهامداران در پی امیدواری‌های ایجاد شده برای انجام توافق‌های سیاسی در پی ترک بورس هستند؛ چرا که انتظار دارند انجام این توافق‌ها زمینه نزول بورس را فراهم کند.

دلایل خروج نقدینگی
به زعم کارشناسان بخشی از دلایل افزایش شتاب خروج سهامداران حقیقی از بورس به ناامیدی از رشد دوباره بورس و احتمال کاهش قیمت دلار درصورت توافق برسر برجام بازمی‌گردد. آنطور که تحلیلگران می‌گویند هر نوع توافق سیاسی در کوتاه‌مدت می‌تواند منجر به کاهش قیمت دلار شود. این موضوع می‌تواند اثر منفی بر بازار سهام داشته باشد. با این حال تحلیلگران انتظار دارند تحت‌تأثیر رشد تورم در سال 1400-که اجتناب‌ناپذیر است-قیمت دلار و به تبع آن سایر بازار‌ها در بلندمدت با رشد مواجه شوند. این موضوع می‌تواند پس از یک دوره شوک کوتاه‌مدت منجر به رشد دوباره شاخص‌های بورس شود به‌ویژه آنکه درآمد شرکت‌های بورس هم در حال افزایش است و به‌دلیل افت شاخص‌های بورس نسبت قیمت به درآمد بازار سهام به شکل محسوسی کاهش یافته است. این نشان می‌دهد که قیمت سهام شرکت‌ها رفته رفته به نقطه‌ای نزدیک می‌شود که جذابیت خرید سهام افزایش می‌یابد. به این معنا که قیمت‌ها در آینده به نحو محسوسی ارزان می‌شوند.

حسین اسدی نیا، کارشناس بازار سرمایه درباره شتاب خروج نقدینگی از بورس می‌گوید: با توجه به اینکه کسی نمی‌تواند آینده را پیش‌بینی کند سهامداران سعی می‌کنند در شرایط فعلی در صف فروش قرار بگیرند و این موضوع به راحتی در حجم معاملات قابل مشاهده است.

او تأکید می‌کند: حجم معاملات تا چند‌ماه قبل روزانه حدود ۱۲ تا ۱۳ هزار میلیارد تومان بود که هم‌اکنون به حدود ۳ هزار میلیارد تومان رسیده بنابراین عملا به‌دلیل مشخص نبودن وضعیت آینده، پول جدید وارد بورس نمی‌شود که می‌توان در این‌باره سهامداران را محق دانست.

اسدی نیا با بیان اینکه جو کلی بازار سهام هم‌اکنون متمرکز بر کاهش قیمت دلار است ادامه می‌دهد: با این شرایط در تمام بازار‌ها اعم از طلا، سکه، خودرو و سهام همه به‌دنبال فروش سریع‌تر هستند تا مدیریت ریسک کرده و کمتر دچار زیان شوند.

امیرعلی امیر باقری، یک کارشناس دیگر بازار سرمایه در این‌باره می‌گوید: نزول بازار به‌دلیل انتظاراتی است که در بازار برای گشایش‌های سیاسی به‌وجود آمده است.صحبت‌های رئیس‌جمهور مبنی بر اینکه تا قبل از پایان دولت تحریم‌ها لغو خواهد شد و اتفاقاتی که در وین رخ داد موجب شفافیت چشم‌انداز سیاسی شد و این موضوع فشار عرضه را در بورس بیشتر کرد.او افزود: با روشن شدن اتمسفر سیاسی و کاسته شدن از دیدگاه‌های تورمی، طبیعی است که فشار عرضه بر بازار بیشتر شود چرا که این موضوع می‌تواند منجر به کاهش تورم انتظاری و قیمت دلار شود.

کیارش فاضل، کارشناس دیگر بازار سرمایه در این‌باره می‌گوید: اقتصاد ایران تابعی از شرایط سیاسی و روابط بین‌المللی بوده و چنانچه توافقی حاصل شود، احتمالاً نرخ ارز افت کرده و شاید دلار پتانسیل لمس نرخ کمتر از ۲۰‌هزار تومان هم داشته باشد. البته با توجه به رفتارهای بازارساز در چند هفته اخیر، به‌نظر می‌رسد بازارساز تمایلی به کاهش شدید نرخ ارز ندارد و نرخ‌های کمتر، ریسک خروج سرمایه را هم به همراه دارد؛ ازاین‌رو، احتمالاً قیمت تعادلی دلار حدود ۲۰‌هزار تومان خواهد بود. ولی درصورت عدم‌توافق و تشدید تنش‌ها، دوباره شاهد رشد نرخ ارز و حتی دلار ۵۰ هزارتومانی و تورم سنگین در اقتصاد کشور خواهیم بود. درهرحال، با درنظر گرفتن سیاست‌های دولت، در سال‌جاری قطعاً تورم خواهیم داشت.
او تأکید می‌کند: با توجه به بودجه امسال و حجم اوراقی که دولت منتشر کرده، به‌نظر می‌رسد دولت برای اداره اقتصاد کشور، پول چاپ کرده؛ به این امید که با توافق سیاسی، تبعات چاپ پول را پوشش دهد. ولی معتقدم حتی توافق سیاسی، مانع از تورم در اقتصاد کشور نخواهد شد. ضمن اینکه با توجه به حجم نقدینگی، اگرچه کاهش نرخ ارز تا محدوده دلار ۲۰‌هزارتومانی قابل‌دسترسی است؛ ولی درصورت توافق، هم صادرات رونق خواهد گرفت و احتمال تورم کالایی در کشور بیشتر خواهد شد.
فاضل اضافه کرد: بازار سرمایه ماتحت‌تأثیر قیمت‌های جهانی، نرخ ارز خروج سهامداران از بورس و تورم قرار دارد و چشم‌انداز تمام این پارامترها، مثبت بوده و نشان از رشد بازار سرمایه در سال‌جاری دارد. گزارش‌های تولید و فروش شرکت‌ها هم مثبت بوده است. نکته اینجاست که اگر اعتماد مردم جلب شود، نقدینگی می‌تواند دوباره راهی بازار سرمایه شود.

چشم‌انداز آینده

با وجود آنکه اغلب سهامداران خرد این روز‌ها در حال ترک بورس هستند اما تحلیل‌گران کهنه کار بر این باورند که این روند نزولی در بلندمدت تداوم نمی‌یابد و در بلندمدت بازار سهام تحت‌تأثیر متغیر‌های اقتصادی دوباره با رشد مواجه خواهد شد.

به زعم اغلب اقتصاد دانان میزان تورم در سال‌جاری آنطور که بانک مرکزی هدف‌گذاری کرده است محقق نخواهد شد و با توجه به متغیر‌های اقتصادی میزان تورم فراتر از 22درصد خواهد بود. با درنظر گرفتن این میزان تورم شاخص کل بورس تهران نمی‌تواند در یک دوره بلندمدت یکساله به‌طور مداوم با نزول مواجه شود. ولی نادی قمی، یک کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه می‌توان انتظار داشت که بازده بازار سهام برای سال۱۴۰۰ حول و حوش عدد تورم انتظاری باشد برآورد می‌کند میزان تورم در سال‌جاری در محدوده 35درصد باشد اما تأکید می‌کند: گر اتفاق غیرمنتظره‌ای رخ ندهد، بعید است که نرخ تورم سال‌جاری از میانگین نرخ تورم سه سال اخیر (حدود ۳۵ درصد) بالاتر برود. به‌گفته او در بورس، سهام شرکت‌هایی مورد توجه قرار خواهد گرفت که نسبت قیمت به درآمد معقولی دارند. او همچنین درباره قیمت ارز می‌گوید: بدون لحاظ آثار اقدامات سیاسی، می‌توان برای نرخ ارز میانگین کف قیمتی ۲۰‌هزار تومان و سقف قیمتی ۳۰‌هزار تومان درنظر گرفت که کفه ترازو و انتظارات بیشتر به سمت قیمت‌های پایین ارز سنگینی می‌کند.

مهدی آسیما، یک کارشناس دیگر بازار سرمایه هم در این‌باره می‌گوید: به‌نظر می‌رسد با عبور از انتخابات ریاست‌جمهوری و با گذشت نیمه نخست سال جدید و به‌دنبال آن شفافیت بیشتر در مباحث سیاسی، متغیرهای اصلی و کلان اقتصادی می‌توانند محرک نرخ برابری دلار قرار گرفته و در نیمه دوم سال۱۴۰۰ زمینه‌ساز رشد نرخ برابری دلار باشند.

به‌گفته او در چنین شرایطی قطعا صنایع صادراتی و دلار محور مانند صنایع پتروشیمی، فلزی-معدنی در بهره‌مندی از این افزایش نرخ پیشتاز خواهند بود. بر این اساس در نیمه دوم سال‌جاری، با برگزاری مجامع، تقسیم سود و در ادامه شفاف شدن مسائل سیاسی خون تازه‌ای به بازار سهام تزریق خواهد شد.

تداوم خروج پول از سهام / پیش‌بینی بورس امروز اول آبان

به گزارش تجارت‌نیوز، هفته گذشته شاخص کل بورس و هم‌وزن با نوسانات زیادی همراه شدند. در آخرین روز معاملاتی شاخص کل در کانال یک میلیون و ۴۳۶ هزار واحد بسته شد و در طول هفته گذشته مجموعا تغییری را ثبت نکرد.

بوسف هاشمی، کارشناس بازار سهام درباره روند بازار هفته آینده به تجارت‌نیوز گفت: هفته آینده روند شاخص متعادل است و به روند خنثی خود ادامه می‌دهد. این کارشناس بازار همچنین پیش‌بینی کرد هفته آینده بازار سهام با پیشروی گروه‌های قندی، غذایی، بیمه و بانک همراه است.

پیمان حدادی، کارشناس بازار سرمایه هم در گفتگو با تجارت‌نیوز درباره آینده صنایع پتروشیمی، فلزات اساسی و معدنی گفت: مهم‌ترین عاملی که در این روزها روی این سه صنعت اثر می‌گذارد، قیمت‌های جهانی است که از تورمی که در سطح جهان به وجود آمده تاثیر می‌گیرد و باعث افزایش قیمت‌ها در بازارهای جهانی شده است. همچمنین بحران انرژی که پیش‌بینی می‌شود در نیمه دوم سال شکل بگیرد باعث افزایش قیمت نفت و مشتقات نفتی می‌شود و از طرف دیگر به همراه خود رشد فلزات اساسی را به همراه دارد.

حدادی همچنین افزود: بیشترین ارزش بازار را این سه صنعت به خود اختصاص می‌دهند و یک سوم بازار کل بازار را تشکیل می‌دهند. پیش‌بینی می‌شود، تا پایان سال این سه صنعت از صنایع پیشرو باشند و تولید و فروش‌هایی که به صورت ماهانه از این سه صنعت منتشر می‌شود و صورت‌های مالی سه ماهه که در حال انتشار است نشان می‌دهد سودآوری این شرکت‌ها زیاد است.

دنیای اقتصاد نوشت:

تداوم خروج پول از سهام

معاملات اولین ‌ماه از نیمه دوم سال ۱۴۰۰ در حالی پایان یافت که با وجود مثبت بودن عملکرد ماهانه شاخص‌کل اما شاهد خروج سهامداران خرد از گردونه معاملات سهام بودیم. آمارها نشان می‌دهد طی دادوستدهای ۱۸ روزه مهرماه در مجموع سهامی به ارزش ۴ هزار و ۲۴۵ میلیارد تومان از سبد سهامداران خرد به پرتفوی حقوقی‌‌‌ها منتقل شد. به این ترتیب برای سومین‌ماه متوالی حقیقی‌‌‌ها نقش فروشنده خود را حفظ کردند و ترجیح دادند فعلا برای خرید سهام دست نگه دارند. در این میان نگاهی به عملکرد سهامداران در گروه‌های ۳۸گانه بورسی طی معاملات مهرماه حکایت از ورود سرمایه‌های خرد به ۸ گروه در مقابل خروج این دسته از بورس‌‌‌بازان از ۳۰ صنعت بورسی دارد.

محرک جهانی خرید سهام پتروشیمی

پتروشیمی‌‌‌ها در مهرماه صدر لیست خرید حقیقی‌‌‌ها را به خود اختصاص دادند. این گروه در دادوستدهای ‌ماه گذشته در مجموع شاهد جابه‌‌‌جایی ۲۰۱ میلیارد و ۴۵۵ میلیون تومان در مسیر حقوقی به حقیقی بودند. رشد بهای نفت و گاز و دیگر محصولات شیمیایی در بازار جهانی مهم‌ترین محرک افزایش جذابیت زیرمجموعه‌های این گروه برای سهامداران خرد بود. قیمت نفت در روزهای پایانی مهرماه با احیای تقاضا و قیمت بالای گاز طبیعی و زغال‌‌‌سنگ که تولیدکنندگان برق را به مصرف مازوت و گازوئیل تشویق می‌کند، به بالاترین حد خود در چند سال اخیر رسید و رکوردهای جدیدی برای شاخص‌‌‌‌‌‌های نفتی عمده مانند برنت و وست‌‌‌تگزاس‌‌‌اینترمدییت به ثبت رسید. برنت سقف سه ساله را فتح کرد و WTI نیز رکوردهای ۷ساله خود را پشت‌سر گذاشت. تحلیلگران معتقدند کاهش محدودیت‌‌‌‌‌‌ها در سراسر جهان، به احتمال زیاد به بهبود مصرف سوخت کمک می‌کند. آنها همچنین عنوان می‌کنند روی‌‌‌آوردن به نفت‌‌‌خام به‌‌‌جای گاز برای تولید برق، می‌تواند به تنهایی تا ۴۵۰ هزار بشکه در روز تقاضا برای طلای‌سیاه در ۳ ماهه چهارم سال را افزایش دهد؛ ضمن اینکه انتظار می‌رود برودت هوا و سرما در نیمکره‌‌‌‌‌‌شمالی، کسری عرضه نفت را تشدید کند. با این حال از آنجا که مشکلات مربوط به تولید برق عمدتا به خشکسالی و کاهش وزش باد بازمی‌‌‌گردد، کارشناسان رشد قیمت جهانی نفت و گاز و دیگر فرآورده‌های شیمیایی را پایدار نمی‌‌‌دانند و معتقدند سهامداران شرکت‌های زیرمجموعه گروه محصولات شیمیایی نباید بر مبنای رشدهای اخیر به معاملات هیجانی بپردازند.

خروج ۶۰ هزار میلیاردی از بورس

به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم ، به نقل از فرهیختگان، روز گذشته رئیس‌جمهور در اظهارنظری از تلاش دولت برای برطرف کردن موانع بازار سرمایه گفته بود اما ظاهرا ایشان از برخی آمار و ارقام خبر ندارد. از فروردین‌ماه 99 تا همین روز گذشته انواع و اقسام قوانین جدید و خلق‌الساعه و اظهارنظرهای غیرکارشناسی توسط مسئولان، برای بازار سرمایه تجویز شد که نتیجه آن گرفتاری بازار در «بی‌رمقی و کم‌حجمی» است. به این ارقام توجه کنید: در دو هفته کاری اخیر حدود 75درصد سهام‌های بازار در صف فروش بوده‌اند. روز گذشته (22 فروردین) از 340 سهم بورس تهران 130 سهم صفر درصد تغییر قیمتی داشته‌اند. میانگین ارزش معاملات بازار سهام به 2 هزار و 500 میلیاردتومان رسیده که افت 50درصدی را نسبت به مدت مشابه سال گذشته نشان می‌دهد. شاخص کل بورس 40درصد افت کرده است. با وجود ورود حدود 100 هزار میلیاردتومان نقدینگی به بازار بورس در سال 98 و نیمسال اول سال 99، از مهر 99 تا روز گذشته 60 هزار میلیاردتومان آن از بازار خارج شده است. فرصت استثنایی توسعه مالی و تامین مالی از پول‌های سرگردان از بین رفته است. این نتیجه تلاش‌های دولت و مقامات مالی و بورسی کشور برای حمایت از بازار سرمایه بوده، برای همین پیشنهاد می‌شود برای اجرای دقیق‌تر شعار «مانع‌زدایی» دولت به دخالت، اظهارنظر و استفاده ابزاری از بورس پایان دهد. همچنین سازمان بورس «نقش داوری» خود در این بازار را نمود بیشتری بدهد. بورس تهران دو سال متفاوت داشته و از سال بلوا (سال 99) به سال رکود رسیده است. رکود و بی‌رمقی بازار هر روز ادامه دارد و در این فضا نمی‌شود صحبتی جز توصیه به صبر و نقد شدن درصورت امکان داشت.

مدل جدیدی از ناکارایی بورس

سال 99 بورس تهران را می‌توان «سال بلوا» یا «سال کابوس» نامید. در 5 ماهه ابتدایی این سال سرمایه‌گذاران زیادی به صف‌های خرید بورسی پیوستند و از سود‌های فضایی نیز بهره بردند. شاخص بازار سهام طی 5 ماهه ابتدایی این سال رشد 308 درصدی داشت و از 508 هزار واحد به 2 میلیون 7 هزار واحد در تاریخ 19 مرداد 99 رسید. در بازه مذکور در حدود 14 میلیون سرمایه‌گذار جدید با نقدینگی 60 هزار میلیارد تومانی به بازار آمدند و فضای امیدواری محض شکل گرفت. اما در 19 مرداد 99 بالاخره فضای ترس بر امیدواری غلبه کرد و بلوای بورس آغاز شد. از این تاریخ تا انتهای سال 99 شاخص کل 40 درصد عقب‌نشینی کرد و نه‌تنها سود، بلکه سهامداران از اصل پول خود وارد ضرر‌های هنگفتی شدند (و هستند) خروج سهامداران از بورس که دیگر برای هر کاری دیر شده بود. در این سال تصمیمات مختلفی از سوی دولت، وزارت اقتصاد و بانک مرکزی برای تاثیرگذاری و تعادل‌بخشی به بازار سرمایه گرفته شد که هرکدام به‌نحوی آسیب و ضربه جدیدی برای بازار محسوب می‌شد. در آخرین تصمیم نیز در 20 بهمن‌ماه 1399 شورای عالی بورس خبر از تغییر دامنه نوسان به مثبت 6 و منفی 2 داد، بلکه بتواند رونق از دست رفته را به بازار برگرداند. روند کُند معاملات و عدم‌تغییر قیمت‌های پایانی بسیاری از نماد‌ها در بازار این مهم را می‌رساند که بورس از مدار توجه‌ها خارج و احتمالا به دوره رکود سنگین وارد شده است. رکود در بازار سهام به معنی اتمام «کابوس» نیست، بلکه بازار بورس به شکل دیگری ناکارا شده است.

تغییر دامنه نوسان 8 هزار میلیارد تومان را فراری داد

در سال گذشته مقرر شد از 25 بهمن‌ماه، دامنه نوسان قبلی بازار سهام که بازه 10 درصدی مثبت و منفی 5 درصد را شامل می‌شد، به‌صورت موقت حذف شود و به‌جای آن دامنه نوسان نامتقارن منفی 2 و مثبت 6 درصدی بر معاملات سهام اعمال شود. این تصمیم در شرایطی بود که بازار روند فرسایشی به خود گرفته بود و از مقامات این سازمان انتظار می‌رفت که یکی از عوامل این فرسایش که «دامنه نوسان» بود را حذف کنند؛ اما نه‌تنها این اتفاق نیفتاد، بلکه قانونی جدید و البته مسبوق به سابقه اعمال شد. تغیر دامنه نوسان و تبدیل آن به دامنه نامتقارن یکبار در سال 84 و در بازار بورس تهران به کار گرفته شده بود و شکست آن مشخص بود. این تصمیم که با هدف رونق در بازار سهام گرفته شده بود درنهایت به رکود عجیب در بازار تبدیل شد و روند بورس را فرسایشی‌تر کرد. از تاریخ اجرای این قانون تا روز گذشته شاخص کل بازار سهام 3 درصد دیگر افت کرده است و از همه مهم‌تر 8 هزار میلیارد تومان نیز توسط حقیقی‌ها خروج سهامداران از بورس از بازار خارج شده است. جالب این‌جاست که بازوی پژوهشی سازمان بورس یعنی «مرکز پژوهش و توسعه» در بهمن‌ماه 99 طی گزارشی تحلیلی «کاهش دامنه نوسان» را به‌عنوان سیاستی رونق‌زا رد کرده بود و تاکید کرده بود که کم‌بودن دامنه نوسان تفاوت محسوسی در روند رشد ارزش بازار سهام ایجاد نکرده و میزان صعود و سقوط بازار را تحت الشعاع قرار نداده است. همچنین نتوانسته است در میزان زیانی که به سرمایه‌گذاران جدید (به‌طور مشخص خریداران سهام در اوج قیمت بازار) وارد شده است، تغییری ایجاد کند. بر این اساس، چنانچه در گذشته دامنه نوسان کاهش می‌یافت، احتمالا مانع از نوسانات ماه‌های گذشته بازار نمی‌شد.

مردم 60 هزار میلیارد تومان از بورس خارج کردند

این روزها تصاویر زیادی از تجمعات بورسی در نهادهای مختلف دست‌به‌دست می‌شود، تجمعاتی که افراد حاضر در آن متضرران این روزهای بازار بورس هستند. یکی از این تجمع‌ها دیروز مقابل سازمان بورس واقع در سعادت‌آباد بود که افراد حاضر شعار «کسری بودجه داشتین. پول مارو برداشتین» را فریاد می‌زدند. برخی کارشناسان نوک پیکان چنین غائله‌ای را به‌سوی مردم می‌گیرند و معتقدند که حتی با وجود اشتباه‌های دولت و سیاستگذار، این خود مردم بودند که نباید ندانسته وارد آن می‌شدند، اما چنین تحلیلی درست نیست. انتظاری از مردم نمی‌رود که منافع کوتاه‌مدت و سودهای آنچنانی را کنار گذاشته و منطقی و بلندمدت به بازار بورس نگاه کنند. استفاده کلان از بازار سرمایه، ایجاد شرایط برای رشد پایدار آن و. همگی از وظایف دولت و سیاستگذار است. وقتی دولت منافع کوتاه‌مدت خود در بازار بورس را دنبال می‌کند تا بتواند اوراق بفروشد و سهام شرکت‌های خود را به مردم بدهد (نه مدیریت آن) چطور می‌توان مردم را راضی نگه‌داشت که توطئه‌ای در کار نبوده و ذات بازار‌ها همین است؟ همین می‌شود که سرمایه اجتماعی و اعتماد به سیاستگذار از بین می‌رود. وقتی از کمرنگ‌شدن سرمایه اجتماعی در بازار سهام و محروم‌شدن بازار سرمایه از منابع بالقوه صحبت می‌شود، منظور خروج 60 هزار میلیارد تومان پول حقیقی تنها در 8 ماهه اخیر از بازار سهام است. این درحالی است که از ابتدای سال 98 تا اواخر مردادماه 99، شاهد ورود 100 هزار میلیارد نقدینگی جدید به بازار بوده‌ایم، منابعی که می‌توانست درصورت هدایت صحیح تحول عظیمی در تولید کشور باشد، اما خروج سهامداران از بورس با سهل‌انگاری دولت و سیاستگذاران درحال تحلیل رفتن است. خروج 60 هزار میلیارد تومان پول حقیقی در حد فاصل شهریور 99 تا 20 فروردین 1400 می‌تواند نشان‌دهنده مواردی باشد که در بالا مطرح شد. درحال حاضر بسیاری از فعالان، سوءاستفاده دولت و دخالت‌های خلق‌الساعه مقامات پولی و مالی را عامل ریزش بازار دانسته و معتقدند سرمایه‌گذاری در بازاری که بازده آن به میل دولت و ابزارهای آن بستگی دارد، صرفه‌ای نخواهد داشت. به اذعان رئیس بانک مرکزی، بازار بورس با جذب پول‌های سرگردان در نیمسال اول 99 به کنترل تورم توسط دولت کمک کرد، اما درحال حاضر این سوال وجود دارد که این پول‌ها خروج سهامداران از بورس با خروج از بورس به کدام بازار حرکت می‌کنند و چه تبعاتی را ممکن است داشته باشند؟

بورس گزینه آخر سرمایه‌گذاری

حقیقت تلخی اتفاق افتاده است و باید آن را قبول کرد. بازار سهام از گزینه اول سرمایه‌گذاری مردم در یک‌سال قبل به آخرین گزینه درحال حاضر تبدیل شده است. حتی اگر بخواهیم بدبینانه به بورس نگاه نکنیم باز هم به این نتیجه می‌رسیم که عمده معامله‌گران مترصد فرصت برای خروج از بازار هستند و تنها معامله‌گران حرفه‌ای و باسابقه پای این بازار خواهند ماند. اما چرا بازار بورس به این روز افتاد؟ به‌لحاظ انگیزه‌ای اکثر سرمایه‌گذاران که تازه‌وارد نیز بودند در ضرر‌های هنگفتی به‌سر می‌برند و تمایل به ادامه فعالیت ولو به قیمت سود نیز ندارند. در تحلیل اقتصادی نیز اخبار مثبت و خوشبینی در سطح کلان برای بورس وجود ندارد و آنچنان فضای هراس غلبه کرده است که معدود خبر‌های خوش برخی سهام‌ها نیز نمی‌تواند ترس حاکم را تقلیل دهد. از نظر زمانی نیز در شرایط بلاتکلیفی داخلی و خارجی قرار داریم. در بعد داخلی به‌دلیل تغییر دولت و سیاست‌های اقتصادی تصور دقیقی از نیمه بعدی سال وجود ندارد و در بعد خارجی نیز نتیجه خاصی در مذاکرات با غرب به‌دست نیامده و بعید است تا پایان سال نیز به‌دست آید. همه این موراد باعث شده است که روند خروج پول از بورس توسط حقیقی‌ها ادامه یابد و به رقم 60 هزار میلیارد تومان برسد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که از ابتدای شهریور 99 تا روز گذشته چیزی در حدود 60 هزار میلیارد تغییر مالکیت به‌نفع حقوقی‌ها رخ داده و این میزان از پول توسط حقیقی‌ها از بازار خارج خروج سهامداران از بورس شده است. عمده سرمایه‌گذاران در بازار از آینده اقتصادی کشور دو برداشت حدی دارند. گروه اول تصور می‌کنند که معجزه‌ای در مذاکرات رخ خواهد داد و احتمالا تورم کنترل خواهد شد، برای همین این دسته از افراد به‌سمت سرمایه‌گذاری در بانک‌ها (درآمد ثابت) حرکت می‌کنند. گروه دوم نیز معتقدند که در مذاکرات اتفاق خاصی نخواهد افتاد و بودجه تورمی موجب افزایش قیمت‌ها در سال 1400 خواهد شد، برای همین اقدام به سرمایه‌گذاری در طلا، سکه، مسکن و ارز‌های دیجیتال می‌کنند. فعالیت در طلا و مسکن از جنس سفته‌بازی بوده و عایدی برای اقتصاد نخواهد داشت و فعالیت در ارز‌های دیجیتال نیز عایدی برای اقتصاد داخل نخواهد داشت و تنها به خروج سرمایه دامن می‌زند. بنابراین این دو گروه بدون تفاوت از کنار بازار سهام رد خواهند شد و حتی نوسان‌های مثبت آن نیز جذابیتی برای بازگشت آنها ایجاد نمی‌کند. این بازار می‌توانست با جذب سرمایه‌های مردم به تولید، پیشرفت مالی و رشد اقتصادی شبیه به مدلی که در سنگاپور اجرا شد منتهی شود، اما فرصت‌سوزی دولت و نگاه ابزاری به این بازار، این فرصت را برای همیشه یا لااقل در یک بازه‌ای طولانی از اقتصاد ایران گرفت.

معاملات بورس 90 درصد افت کرده است

اینکه «بورس در رکود رفته است» نه‌فقط از توصیفات بالا بلکه در تحلیل‌های آماری نیز دیده می‌شود، به‌طوری که براساس آمار‌ها، میانگین ارزش معاملات بازار سهام در فروردین‌ماه 1400 با افت بی‌سابقه‌ای به 2 هزار 445 میلیارد تومان در روز رسیده است. از طرفی دیگر در ماه جاری 74 میلیارد برگ سهم مبادله شده است (حجم معاملات) که حاکی از افت 30 درصدی در مقایسه با دو هفته نخست در اسفند 99 است. همچنین حجم معاملات در دو هفته نخست ماه جاری 70 درصد کاهش را در مقایسه با مرداد 99 و همچنین 30 درصد کاهش را در مقایسه با فروردین 99 نشان می‌دهد. از طرف دیگر درحالی میانگین ارزش روزانه معاملات در بورس تهران در حدود 2 هزار میلیارد تومان است که این مقدار کمترین رقم در یک‌سال اخیر بوده است. میزان ارزش معاملات که پویایی و نقدشوندگی بازار در گرو آن است در مقایسه با مرداد سال 99 در حدود 90 و در مقایسه با فروردین همان سال نیز 50 درصد کاهش داشته است. میانگین ارزش خروج سهامداران از بورس معاملات روزانه در بورس تهران در مردادماه 99 برابر با 15 هزار میلیارد تومان و در فروردین نیز 4 هزار 629 میلیارد تومان بوده است.

آینده بورس؛ امید یا ترس؟

درحال حاضر سه گروه با بازار بورس سروکار دارند؛ یک گروه نقد نیستند و با سهم‌ها و سبد خود در ضرر به‌سر می‌برند، گروهی دیگر در سبد خود تعدادی سهام نقدشونده دارند و مقداری نیز نقد شده‌اند و درنهایت گروهی که به‌طور کامل نقد و مترصد بهبود شرایط برای حضور مجدد در بورس هستند. باقی نیز از بازار فرار کرده‌اند و احتمالا تا سال‌های‌سال به هیچ قیمتی به آن برنخواهند گشت. گروه اول ابهام اصلی‌اش این است که چه زمانی ضررش جبران خواهد شد؟ گروه دوم و سوم نیز در پی این هستند که آیا بیرون از بازار بمانند یا زمان مناسب برای بازگشت چه موقعی خواهد بود. حول تصمیم‌گیری، این موارد مطرح می‌شود: 1-مهم‌ترین اتفاقی که در چند ماه گذشته در بازار سهام اتفاق خروج سهامداران از بورس افتاده است، مشخص شدن کف قیمت بسیاری از سهم‌های مهم است. قیمت‌هایی که ظاهرا به این راحتی کمتر از آن یا حتی حدود آن قابل تجربه مجدد نیست. از طرف دیگر قیمت‌ها خیلی از این کف‌ها بالاتر نیست. به‌نوعی می‌شود گفت بازار نیازی به هیجان‌های منفی ندارد و عمده هیجانات پیش‌خور شده است. درواقع اوضاع طوری نیست که اگر همین امروز در صف فروش نباشید دوماه بعد سرمایه شما نصف شده باشد. حداکثر 10 تا 15درصد (آن‌هم در برخی سهم‌ها) از دست می‌دهید. بنابراین هرچند سخت است و غیرقابل توجیه اما باید همچنان صبر کرد. 2-بزرگ‌ترین شوک منفی بازار سرمایه درحال حاضر بازگشت دلار به رقم 15هزار تومان و به نتیجه رسیدن مذاکرات با غرب است. چنین مساله‌ای به این زودی رقم نخواهد خورد و حتی با وجود آزادسازی دارایی‌های ارزی ایران به‌دلیل وجود تقاضای وارداتی سرکوب‌شده بعید است قیمت دلار پایین‌تر از محدوده 21 تا 23 هزار تومان باشد. 3-در دیدگاه منطقی بازار بورس در سال جاری بازدهی به اندازه تورم آتی خواهد داشت که با توجه به انتخابات و مشخص نبودن سیاست‌های دولت آینده در زمان حاضر، عمده این بازدهی در نیمه دوم سال رقم خواهد خورد.

اخبار گروه سایر رسانه‌ها صرفا بازنشر اخبار سایت‌ها و خبرگزاری‌هاست و خبرگزاری تسنیم هیچ مسئولیتی در قبال آن ندارد.