بازار جبرانی چیست؟

فوری یارانه جدید؛ یارانه جبرانی 110 هزار تومانی باحذف ارز 4200 تومانی

یکی از اقتصاددانان حاضر در جلسه با رئیس جمهور گفت: برنامه دولت حذف ارز 4200 تومانی و یارانه جبرانی 110 هزار تومانی برای هر نفر است.

یارانه نقدی برای کمک به اقشار کم درآمد جامعه مطرح شد. یارانه نقدی در سال های بعد از سبد خانوارهای پولدار حذف شد. با قول هایی که رئیسی داده است یارانه نقدی در دولت جدید با تغییراتی همراه خواهد شد. یارانه نقدی ابتدا در دولت احمدی نژاد ایجاد شد. خبرهای جدید پیرامون یارانه نقدی را اینجا بخوانید.

سیداحسان خاندوزی با اشاره به هزینه‌هایی که ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی بر فعالان اقتصادی تحمیل می‌کند، گفت: مدت‌هاست موضوع حذف ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی مطرح است، اما اجرایی نمی‌شود و این روند باید تغییر کند، نباید مانع فعالیت مولد بود بلکه باید هدایت‌گر مسیر توسعه باشیم. تصمیم‌گیری در برخی نهاد‌ها به جیب فعالان اقتصادی هزینه بسیاری را تحمیل می‌کند و قدرت رقابت را کاهش می‌دهد.

البته دوشنبه شب هم رئیس‌جمهور در گفت‌وگوی تلویزیونی با مردم تأکید کرد که تمام جوانب این قضیه بررسی خواهد شد. وی تصریح کرد: بازار و مردم را در جریان جزئیات حذف ارز ترجیحی قرار خواهیم داد، مطمئناً این موضوع در دست بررسی است و اجرایی خواهد شد.

گفتنی است بر اساس قانون بودجه در سال جاری؛ هشت میلیارد دلار برای تأمین کالای اساسی، نهاده‌های دامی، دارو و تجهیزات پزشکی تکلیف شده بود که این مبلغ به‌طور کامل در شش‌ماهه اول سال تأمین ارز شده است و علاوه‌بر این یک و نیم میلیارد دلار هم برای واکسن کرونا تأمین ارز شده است. در مقایسه با سال گذشته؛

۹ و نیم میلیاردی که امسال تأمین ارز شده تقریباً برابر کل ارز تأمین‌شده برای همین اقلام در سال ۹۹ بوده است.

پیشنهاد‌های جایگزین برای یارانه نقدی

به‌هرحال با تصمیم جدید مجموعه دولت و مجلس داستان ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی نیز به پایان خواهد رسید، ولی این فرایند باید به‌گونه‌ای انجام شود که هیچ‌گونه نگرانی در جامعه ایجاد نشود.

بر اساس این گزارش، اگر فرض کنیم تا پایان سال قرار باشد حدود چهار میلیارد دلار ارز برای واردات اقلام موجود در فهرست کالا‌های اساسی تخصیص یابد و قرار باشد نرخ ارز تأمین کالای اساسی بر مبنای نرخ ای‌تی‌اس یا بازار آزاد باشد دولت از محل فروش این ارز با احتساب دلار ۲۵ هزارتومانی، ۱۰۰ هزار میلیارد تومان درآمد کسب خواهد کرد. با کسر ۱۶ هزار میلیارد تومان درآمد پایه ناشی از تسعیر با نرخ چهار هزار و ۲۰۰ تومانی که سهم دولت خواهد بود یک رقمی نزدیک به ۸۰ هزار میلیارد تومان برای توزیع نقدی یا کارت اعتباری طی پنج ماه در اختیار خزانه قرار می‌گیرد. اگر قرار باشد این مابه‌التفاوت ریالی به ۶۰ میلیون نفر از دهک‌های غیرمتمول برسد با تجمیع دو یارانه نقدی و معشیتی که هم‌اکنون حدود ۱۰۰ هزار تومان به هر نفر پرداخت می‌شود می‌توان انتظار پرداخت رقمی نزدیک به ۳۰۰ هزار تومان به هر شخص را با تجمیع سه یارانه نقدی، معیشتی و کالا‌های اساسی داشت.

در همین رابطه، محمدرضا پورابراهیمی، رئیس‌کمیسیون اقتصادی مجلس در تازه‌ترین اظهاراتش بااشاره به منتفع نشدن مردم از عمده ارز تخصیص‌یافته چهار هزار و ۲۰۰ تومانی در سال‌های گذشته و تأثیر کم آن در سفره مردم، گفت: برای بودجه ۱۴۰۰ به دولت پیشنهاد کردیم یا نظارت هوشمند و قوی بر توزیع این ارز ایجاد کند، یا مابه‌التفاوت قیمت ارز ترجیحی و ارز آزاد به‌صورت کارت اعتباری در اختیار مصرف‌کننده قرار بگیرد. مجلس ترجیح می‌دهد، ریال ناشی از مابه‌التفاوت ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی و آزاد به‌صورت کارت اعتباری به مصرف‌کننده اختصاص یابد.

احسان سلطانی، کارشناس اقتصادی هم در این زمینه معتقد است، وقتی اختصاص ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی را کنار بگذاریم، افزایش بیشتر قیمت مواد غذایی و سبد معیشتی مردم به ویژه با افزایش قیمت این اقلام در بازار‌های جهانی حتمی است. حتماً اگر تصمیم بر تعلق ریال معادل ارز دولتی را به خانوار داریم، باید جامعه مشمولان یارانه را بازنگری کنیم و سپس ملاک عمل برای واریز یارانه معادل آن قرار دهیم.

یارانه معیشتی چیست؟

یارانه نقدی برای کمک به اقشار کم درآمد جامعه مطرح شد. یارانه نقدی در سال های بعد از سبد خانوارهای پولدار حذف شد. با قول هایی که رئیسی داده است یارانه نقدی در دولت جدید با تغییراتی همراه خواهد شد.

آنطور که رئیس‌جمهور توضیح داده این یارانه نوعی وام قرض الحسنه است که با کارمزد دو درصد پرداخت می‌شود؛ بنابراین نمی‌توان گفت که این یارانه بلاعوض است، اما نکته اصلی اینجاست که ابراهیم رئیسی گفته دولت به خانوار‌هایی که توان پرداخت ندارند کمک می‌کند.

​در این وعده رئیسی پیش‌بینی شده که به خانوار‌هایی که توانایی بازپرداخت اقساط را نداشته باشند یارانه بازپرداخت اقساط تعلق می‌گیرد. معمولا حمایت‌های دولتی به گروه‌هایی مثل افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی و افراد با درآمد کم تعلق می‌گیرد. براساس برآورد‌ها این پنج دهک شامل افرادی می‌شوند که هر دو یارانه نقدی و معیشتی را دریافت می‌کنند.

یارانه معیشتی در آذرماه چگونه پرداخت خواهد شد؟

با واریز یارانه ۲۰۰ هزار تومانی از آذر امسال، یارانه پنج دهک اول جامعه چندین برابر می‌شود. خانوار‌هایی که در سه دهک اول باشند با فرض یک خانواده پنج نفره، یارانه‌ای می‌گیرد به شرح زیر است.

یارانه نقدی : ۲۲۷ هزار تومان (زمان پرداخت ۱۰ آذر)

یارانه معیشتی بنزین : ۲۰۵ هزار تومان (زمان پرداخت ۲۰ آذر)

یارانه جدید : یک میلیون تومان (زمان پرداخت احتمالا آخر آذر)

اگر یک خانواده در دهک‌های چهارم و پنجم باشد، وضعیت یارانه‌هایی که از آذر دریافت می‌کنند به شرح زیر است:

یارانه نقدی : ۲۲۷ هزار تومان (زمان پرداخت ۱۰ آذر)

یارانه معیشتی بنزین: ۲۰۵ هزار تومان (زمان پرداخت ۲۰ آذر)

یارانه جدید: ۷۵۰ هزار تومان (زمان پرداخت احتمالا آخر آذر)

زمان واریز یارانه معیشتی

یارانه جدید دولت همان یارانه ۲۰۰ هزار تومانی است که ابراهیم رئیسی وعده داد در برنامه‌های اقتصادی خود اجرا می‌کند و به پنج دهک اول تعلق می‌گیرد. زمان واریز یارانه ۲۰۰ هزار تومانی چه زمانی است؟

آنطور که رئیس‌جمهور توضیح داده این یارانه نوعی وام قرض الحسنه است که با کارمزد دو درصد پرداخت می‌شود؛ بنابراین نمی‌توان گفت که این یارانه بلاعوض است، اما نکته اصلی اینجاست که ابراهیم رئیسی گفته دولت به خانوار‌هایی که توان پرداخت ندارند کمک می‌کند.

رییس جمهوری؛ در برنامه‌های اقتصادی خودش اعلام کرده یکی از برنامه‌هایش برای کمک به معیشت خانوار پرداخت یارانه جدید است.

زمان واریز یارانه ۲۰۰ هزار تومانی براساس اظهارات ابراهیم رئیسی آذر امسال است، یعنی حدود دو ماه دیگر. یارانه ۲۰۰ هزار تومانی وعده‌ای است که رئیس‌جمهور دولت سیزدهم داده و گفته که به پنج دهک اول پرداخت می‌شود.

به گفته او قرار است برای خانوار‌های پنج دهک اول کارت اعتباری معیشت صادر شود. این کارت‌ها هر ماه به‌ازای هر نفر بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار تومان شارژ می‌شوند. پنج دهک اول جمعیت کشور این یارانه را می‌گیرند، با این تفاوت که دهک‌های اول، دوم و سوم به ازای هر نفر ۲۰۰ هزار تومان و دهک‌های چهارم و پنجم به ازای هر نفر ۱۵۰ هزار تومان دریافت می‌کنند.

حذف یارانه این سه دهک در دولت رئیسی

دیوان محاسبات گزارش داد بیش از ۲۳ میلیون نفر از سه دهک بالای درآمدی شناسایی شده‌اند اما به سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها برای قطع یارانه اعلام نشده است.

وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی، نسبت به شناسایی سه دهک بالای درآمدی یارانه‌بگیران از طریق پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان اقدام کرده است.

دیوان محاسبات گزارش داد بیش از ۲۳ میلیون نفر از سه دهک بالای درآمدی شناسایی شده‌اند اما به سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها برای قطع یارانه اعلام نشده است.

در این گزارش اعلام شد: طبق جز یک قانون بودجه سال ۹۹، وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی موظف است با استفاده از همه بانک‌های اطلاعاتی در اختیار و براساس معیارها و ضوابطی که توسط این وزارتخانه تعیین می‌‌شود نسبت به شناسایی و حذف سه دهک بالای درآمدی از فهرست یارانه‌ بگیران، با ارائه دلیل و مدرک به افراد،‌ اقدام کند.

نتایج تفریغ بودجه نشان می‌دهد وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی در اجرای حکم این بند و ماد ه ۴ آیین نامه اجرایی آن، نسبت به شناسایی سه دهک بالای درآمدی یارانه بگیران از طریق پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان اقدام کرده است.

در حال حاضر ۷۶ میلیون ۸۵۵ هزار نفر یارانه بگیر ثبت شده که از این میزان ۲۳ میلیون و ۳۳ هزار نفر یارانه بگیر سه دهک بالای درآمدی شناسایی شده اند که البته به سازمان هدفمندی سازی یارانه‌ها اعلام نشد. وزارتخانه مزبور در خصوص اعلام خانوارهای شناسایی شده به سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها جهت حذف از لیست یارانه بگیران اقدامی انجام نداده که مبین عدم رعایت مفاد حکم این جزء است.

بر این اساس بیش از ۱۲ هزار و ۵۷۶ میلیارد تومان یارانه به سه دهک بالای درآمدی اختصاص یافت.

شب گذشته جمعی از اقتصاددانان با رئیس جمهور جلسه‌ای داشتند و نظرات خود را پیرامون مسائل اقتصادی از جمله حذف ارز 4200 تومانی مطرح کردند.

در این زمینه خبرنگار فارس با احمد توکلی یکی از اقتصاددانان حاضر در جلسه تماس گرفت که وی گفت: موضوع جلسه پیرامون پاسخ به این سؤال بود که آیا صلاح است که ارز 4200 تومانی که برای 5 تا 7 قلم کالای اساسی پرداخت می‌شد، ادامه یابد یا حذف شود.

این اقتصادان گفت: پاسخ من این بود که بستگی دارد دولت چگونه تصمیم بگیرد، اگر بنا باشد ارز دو نرخی باشد، دوباره مشکل ایجاد می‌شود و برای طبقات ضعیف جامعه فشار وارد می‌شود و باید این مابه‌التفاوت را به صورت نقدی به اقشار آسیب‌پذیر بدهیم.

توکلی در پاسخ به این پرسش که قرار شد چقدر یارانه جبرانی برای اقشار آسیب‌پذیر پرداخت شود گفت:‌ هنوز قطعی نشده اما طبق این طرح قرار است ماهی 110 هزار تومان به هر یک از اقشار آسیب‌پذیر بعد از حذف ارز 4200 تومانی یارانه پرداخت شود، در حالی که ممکن است به خاطر تورم ایجادشده این رقم هم به درد آنها نخورد. در این زمینه اقتصاددانان اختلاف نظر دارند.

به گفته وی دولت باید کاری کند که تقاضا برای ارز کنترل شود، بخشی از تقاضای ارز برای واردات، بخشی برای حفظ دارایی، قسمتی برای فرار سرمایه و بخشی هم برای سفته بازی در بازار آزاد است. اگر عرضه و تقاضای ارز تعادل داشته باشد، مشکلی ایجاد نمی‌شود، اما در زمانی که نرخ ارز رو به رشد می‌گذارد، تقاضا برای سفته‌بازی هم افزایش می‌یابد.

توکلی در مورد اینکه چند نرخی بودن ارز آیا رانت ایجاد می‌کند، گفت:‌ اگر ارز دو نرخی باشد، تبعیض ایجاد می‌کند و شما هر کاری بکنید برای عده‌ای رانت ایجاد می‌کند، بازار جبرانی چیست؟ بنابراین باید مابه‌التفاوت آن را به افراد کم‌درآمد به صورت نقدی بپردازیم و این یکی از سیاست‌های دولت در این زمینه است.

نحوه خرید و فروش در بازار مشتقه (قراردادهای آتی و اختیار معامله)

بازار مشتقه شامل قراردادهای آتی و اختیار معامله است. در قرارداد آتی دو طرف معامله تعهد می‌کنند که کالایی را در زمانی مشخص در آینده معامله کنند اما در قرارداد اختیار، اوراق اختیار خرید یا فروش خریداری می‌شوند و خریدار بازار جبرانی چیست؟ این اختیار را دارد که از آن استفاده کند یا نکند. در ادامه نحوه خرید و فروش هر یک از این اوراق را توضیح می‌دهیم.

نحوه خرید و فروش قراردادهای آتی

برای معامله قراردادهای آتی، مانند معامله هر ورقه بهادار دیگری، نیاز به سامانه معاملاتی دارید. شما می‌توانید با مراجعه به کارگزاری، به سامانه و کد معاملاتی مخصوص بازار آتی دسترسی پیدا کنید.

حالا که کد معاملات آتی را دریافت کردید، می‌توانید معاملات خود را آغاز کنید.

مرحله اول: واریز وجه

اولین قدم برای شروع معاملات در هر بازاری شارز حساب است. برای این معاملات نیاز به دو حساب دارید، حساب عملیاتی و حساب پشتیبان. حساب عملیاتی یا حساب در اختیار بورس یک حساب مشترک با سازمان بورس است. شما نمی‌توانید از این حساب پول برداشت کنید و حق برداشت منحصرا در اختیار سازمان بورس است. حساب پشتیبان یا حساب شخصی حسابی است که به حساب عملیاتی وصل می‌شود و برای برداشت وجه کاربرد دارد. در حال حاضر افتتاح این دو حساب تنها از طریق بانک‌های ملت و سامان امکان پذیر است. دقت کنید که هر دو حساب عملیاتی و پشتیبان باید از یک بانک باشند.

برای شارژ حساب معاملات آتی دنبال درگاه واریز وجه نگردید. چون نیاز نیست وجهی به حساب کارگزار پرداخت کنید، بلکه باید حساب در اختیار بورس خود را شارژ کنید. پس می‌توانید با مراجعه به بانک یا روش‌های آنلاین پرداخت وجه، این کار را انجام دهید.

پس از شارژ حساب در اختیار بورس، به بخش «مدیریت مالی» در سامانه معاملات آتی مراجعه کرده و حساب خود را بروزرسانی کنید تا وجه واریز شده در سامانه نمایش داده شود.

مرحله دوم: انجام معاملات

پس از این که حساب‌تان را شارژ کردید نوبت آن رسیده که نماد مورد نظرتان را پیدا کنید. نام نمادهایی که در بازار آتی معامله می‌شوند در سایت بورس کالا به ادرس cdn.ime.co.ir آمده است. در حال حاضر تنها زعفران، پسته و زیره سبز در این بازار معامله می‌شوند. تصویر نیز تابلو معاملات آتی را نشان می دهد.

رنگ‌های سبز و قرمز در این تابلو نشان‌دهنده افزایش یا کاهش قیمت، حجم معاملات، موقیعت‌های باز و غیره می‌باشند.

پس از این که نماد مورد نظرتان را انتخاب کردید، به صفحه خود در سامانه معاملات آتی مراجعه کنید. در شکل زیر می‌توانید این سامانه را مشاهده کنید.

برای شروع خرید و فروش، ابتدا نام نماد مورد نظرتان را در قسمت دیده‌بان جستجو کنید. فرض می‌کنیم شما زغفران نگین را انتخاب کرده‌اید. پس اطلاعات زعفران نگین شامل اندازه هر قرارداد، تاریخ تحویل و اطلاعات دیگر نمایش داده خواهد شد.

قبل از انجام معامله بهتر است به اطلاعات نماد دقت کنید.

اندازه قرارداد، نشان‌دهنده اندازه هر یک قرارداد از نماد موردنظر می‌باشد. یعنی در این مثال هر قرارداد زعفران شامل ۱۰۰ گرم زعفران است.

قیمت تسویه روزانه در معاملات آتی را می‌توان به قیمت پایانی در بازار سهام تشبیه کرد. این مقدار میانگین قیمت معاملات انجام شده برای هر قرارداد، در نیم ساعت پایانی آخرین جلسه معاملاتی در هر روز است.

اگر حجم معاملات در این نیم ساعت خاص کمتر از ۲۰٪ حجم کل معاملات آن روز باشد، قیمت تسویه روزانه بر اساس یک ساعت پایانی محاسبه می‌شود و اگر حجم معاملات در یک ساعت پایانی نیز کمتر از ۲۰٪ حجم کل معاملات آن روز باشد، این بار قیمت تسویه روزانه براساس حجم کل معاملات آن روز محاسبه می‌شود.

یکی از مهم‌ترین مواردی که باید به آن دقت کنید، مقدار وجه تضمین اولیه است. وجه تضمین اولیه درصدی از ارزش هر قرارداد است که دو طرف می‌پردازند تا ضمانت کنند که به قرارداد پایبند هستند. در این مثال وجه تضمین اولیه برای هر قرارداد زعفران نگین ۳۲۰ هزار تومان می‌باشد.

این مقدار می‌تواند تعدیل شود. یعنی اگر قیمت‌ها کاهش یابند، وجه تضمین خریدار کاهش و وجه تضمین فروشنده افزایش می‌یابد. مبلغ وجه تضمین اولیه توسط بورس تعیین می‌شود. تعدیل آن و بروزرسانی حساب‌ها نیز توسط اتاق پایاپای صورت می‌گیرد.

حداقل وجه تضمین نیز اهمیت زیادی دارد. حساب سرمایه‌گذاران باید همواره به اندازه حداقل وجه تضمین شارژ داشته باشد. این مقدار معمولا به صورت ۶۰٪ وجه تضمین اولیه هر قرارداد درنظر گرفته می‌شود. اگر حساب سرمایه‌گذار از حداقل وجه تضمین کمتر باشد، call margin اتفاق می‌افتد. در این زمان وی باید از معامله صرف‌نظر کند یا حساب خود را تا حداقل وجه تضمین شارژ کند که به آن سپرده جبرانی می‌گویند.

در پایان می‌توانید با ثبت قیمت و تعداد درخواستی، نسبت به خرید یا فروش قراردادهای آتی اقدام کنید.

دقت کنید که تعداد، نشان دهنده تعداد قراردادهای مدنظر شما می‌باشد. عدد ۲۰ که در کادر فوق نوشته شده است، به این معناست که شما تمایل دارید ۲۰ قرارداد آتی هر یک به اندازه ۱۰۰ گرم و ۳۲۰ هزار تومان وجه تضمین اولیه را معامله کنید.

قیمت نوشته شده در کادر نیز قیمتی است که شما برای معامله هر یک گرم زعفران نگین در نظر گرفته‌اید. پس می‌خواهید هر قرارداد ۱۰۰ گرمی زعفران را ۱۳۷۱۰۰۰ تومان و ۲۰ قرارداد را ۲۷۴۲۰۰۰۰ تومان معامله کنید.

در معامله قراردادهای آتی می‌توانید اوراق را بخرید و قبل از سررسید آن را بفروشید یا می‌توانید آن را تا سررسید نگه دارید، کالا را تحویل بگیرید و سپس اقدام به فروش آن کنید. در این‌صورت باید هماهنگی‌های لازم را با کارگزاری، انبار و اتاق پایاپای بورس انجام دهید. دریافت کالا در این حالت شبیه به معامله در بازار فیزیکی می‌باشد. اگر به هر دلیلی نتوانید کالا را در موعد مقرر تحویل بگیرید، باید مبلغی را به عنوان جریمه نکول پرداخت کنید. در این‌صورت دیگر نیازی به دریافت کالا نیست و معامله فسخ می‌شود.

مرحله سوم: برداشت وجه

همانطور که گفته شد، نمی‌توانید از حساب در اختیار بورس خود پول بردارید. اگر نیاز به برداشت وجه دارید، باید تقاضای برداشت وجه را برای کارگزار بفرستید. سپس کارگزار درخواست شما را به بورس ارسال می‌کند. نهایتا بورس کالا وجه درخواستی را از حساب عملیاتی شما به حساب پشتیبان‌تان انتقال می‌دهد و شما می‌توانید مانند هر حساب بانکی دیگر وجه مورد نظرتان را دریافت کنید.

اگر درخواست برداشت وجه خود را تا ۱۵ دقیقه پس از اتمام جلسه معاملاتی برای کارگزار ارسال کنید، مبلغ درخواستی شما تا ساعت ۱۰ روز کاری بعد، از حساب در اختیار بورس به حساب شخصی‌تان منتقل خواهد شد.

اگر برداشت وجه توسط کارگزار تایید شده باشد، در وضعیت شما مشخص نشان داده می‌شود.

اگر وجه به حساب شخصی شما منتقل نشد می‌توانید علت را در بخش «گزارش درخواست برداشت وجه» ببینید.

نکته: اگر در یک قرارداد در موقعیت خرید قرار داشته باشیم و در یک قرارداد دیگر در موقعیت فروش، در صورت اتمام مهلت سررسید، سفارشات با هم تطبیق داده می شوند و موقعیت بسته می‌شود.

معاملات دوطرفه در قراردادهای آتی چیست؟

یکی از روش‌های معامله در قراردادهای آتی معاملات دوطرفه است. به این معنا که می‌توانید ابتدا اوراق را بفروشید، سپس آن را بخرید!

فرض کنید اوراق پسته را معامله می‌کنید و بر اساس تحلیل‌ها انتظار دارید قیمت پسته در ماه‌های پیش رو کاهش یابد. در این صورت می‌توانید هم اکنون در یک معامله آتی، پسته را بفروشید و چند ماه بعد، پس از ریزش قیمت، آن را بخرید و از تفاوت قیمت به وجود آمده سود کسب کنید. شاید این معامله کمی عجیب به نظر برسد اما این حالت با توجه به این که نوع قرارداد، آتی می‌باشد و نیازی به تحویل کالا در زمان معامله وجود ندارد، امکان‌پذیر است.

نحوه خرید و فروش اوراق اختیار

برای معاملات اختیار می‌توانید از همان سامانه معاملاتی اوراق بهادار استفاده کنید. تنها کافیست به کارگزاری مراجعه کنید تا دسترسی شما در سامانه افزایش یابد.

برای معامله یک نماد خاص ابتدا نام آن را در تابلو معاملات اختیار در سایت بورس کالا پیدا کنید. در شکل زیر گروه سکه و طلا را به عنوان نمونه مشاهده می‌کنید.

با کلیک روی نام هر نماد، روند آن در طی روز معاملاتی نشان داده می‌شود.

پس از مشاهده اطلاعات تابلو، می‌توانید به صفحه معاملات کارگزاری بروید و نام نماد مورد نظرتان را در دیده‌بان جستجو کنید.

سپس اطلاعات نماد مانند اندازه قرارداد، تاریخ سررسید، وجه تضمین و قیمت به ازای هر قرارداد نمایش داده می شود.

حالا از قسمت خرید و فروش می‌توانید تعداد قراردادها و قیمت هر واحد از کالای مد نظر خود را وارد کنید.

پس از ثبت سفارش نیز می‌توانید به قسمت وضعیت سفارش>سفارشات باز مراجعه کنید. در این قسمت سفارشات ثبت شده شما قابل مشاهده بوده و تا زمانی که سفارش انجام نشده باشد، قابل ویرایش یا حذف می‌باشد.

در زمان سررسید قرارداد اختیار نیز می‌توانید به بخش تسویه اوراق مشتقه مراجعه کنید.

در بخش «آخرین مهلت ثبت درخواست» می توانید زمان شروع و پایان ثبت درخواست را مشاهده کنید. در این جا با توجه به تعداد موقعیت‌های باز اقدام به ثبت درخواست خود کنید. هم‌چنین می‌توانید اوراق را به صورت نقدی یا فیزیکی تسویه کنید.

تسویه به صورت نقدی: برای تسویه نقدی چهار حالت وجود دارد:

• موافقت با تسویه به کسر: با استفاده از این گزینه، شما موافقت خود را برای پرداخت تنها آن بخشی از قرارداد که به صورت نقدی امکان‌پذیر است، اعلام می‌کنید. بخشی که به صورت نقدی تسویه نشود، از بین خواهد رفت.

مثلا شما ۱۰۰۰ ورقه اختیار دارید. اگر ۸۰۰ سهم از آن قابل پرداخت به صورت نقدی باشد، شما با فعال کردن گزینه فوق می توانید ۸۰۰ سهم را نقدی تسویه کرده و ۲۰۰ سهم بعدی متعلق به شما نخواهد بود و امکان تسویه نقدی یا فیزیکی برای آن وجود نخواهد داشت.

• اعمال حداکثری: با انتخاب این گزینه تمام موقعیت‌های شما در نماد مربوطه، امکان تسویه به صورت نقدی را خواهند داشت.
• تعداد درخواست برای تسویه: این گزینه این امکان را می‌دهد که تعداد موقعیت‌های خود را که تمایل به تسویه نقدی آن ها دارید، مشخص کنید.
• موافقت با اعمال در صورت کسری موقعیت: این امکان فقط در زمانی کاربرد دارد که قبل از تاریخ تسویه، کاربر اقدام به وارد نمودن تعداد درخواست برای تسویه و در زمان تسویه، تعداد موقعیت‌های وی تغییر کرده باشد.

پس از انتخاب گزینه مورد نظرتان روی گزینه «ثبت درخواست تسویه نقدی اختیار» کلیک کنید. با پایان یافتن ثبت درخواست تسویه نقدی از سوی مدیریت فناوری بورس، منتظر اعلام نتایج تسویه نقدی بمانید. نتایج در ستون تعداد موقعیت‌های اعمال شده نمایش داده می‌شود.

تسویه به صورت فیزیکی: در تسویه فیزیکی نیز چهار حالت وجود دارد:

• موافقت با تسویه در زیان/بی تفاوت: در این حالت اگر در شرایط زیان یا بدون سود/زیان باشید، موافقت خود را اعلام می‌کنید که تسویه فیزیکی را انجام دهید.
• گزینه‌هایاعمال حداکثری، تعداد درخواست برای تسویه و موافقت با اعمال در صورت کسری موقعیت مانند حالت قبلی می‌باشند.

در پایان روی گزینه «ثبت درخواست تسویه فیزیکی اختیار» کلیک کنید و منتظر اعلام نتایج تسویه فیزیکی از سوی مدیریت فناوری بورس بمانید.

سوالات متداول

برای اطلاع از حساب خود می‌توانید با کارگزاری تماس بگیرید.

حداقل مقدار معامله در قراردادهای آتی، یک قرارداد و حداقل مبلغ مورد نیاز، وجه تضمین آن قرارداد است.

معاملات آتی دارای سررسید هستند. زمانی که یک قرارداد خرید ثبت می‌کنید، اگر تا قبل از سررسید یک قرارداد فروش از همان نماد را با سررسید یکسان ثبت کنید، معامله برای شما بسته می‌شود. در واقع معامله با باز کردن سفارش در خلاف جهت بسته می‌شود. اگر سفارش شما تا سررسید باز بماند، وارد مرحله تحویل/ دریافت کالا می‌شود.

اگر در روز تحویل کالا، معامله انجام شود، وجه تضمین در صورتحساب لحاظ می‌شود. اما اگر هر کدام از طرفین از تحویل دادن یا تحویل گرفتن کالا سر باز بزند، باید یک درصد از کل قرارداد را به عنوان جریمه نکول پرداخت کند. تا زمانی که معامله باز باشد وجه تضمین مسدود بوده و قابل برداشت نیست.

تغییر جبرانی

اخیراً خبرهایی مبنی بر اخذ عوارض از تونل‌های شهری تهران به گوش رسید مبنی بر اینکه معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران گفته است که در پیش‌نویس لایحه پیشنهادی، رقم 400 تومان برای تونل بازار جبرانی چیست؟ رسالت و 800 تومان برای تونل‌های نیایش، توحید، شهدای غزه و طبقه دوم بزرگراه صدر پیشنهاد شده که در صورت نداشتن معاینه فنی برتر به ترتیب به 500 و 1000 تومان افزایش می‌یابد.

اخیراً خبرهایی مبنی بر اخذ عوارض از تونل‌های شهری تهران به گوش رسید مبنی بر اینکه معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران گفته است که در پیش‌نویس لایحه پیشنهادی، رقم 400 تومان برای تونل رسالت و 800 تومان برای تونل‌های نیایش، توحید، شهدای غزه و طبقه دوم بزرگراه صدر پیشنهاد شده که در صورت نداشتن معاینه فنی برتر به ترتیب به 500 و 1000 تومان افزایش می‌یابد. اندکی بعد خبر دیگری انتشار یافت که رئیس شورای شهر تهران گفته اخذ عوارض از تونل‌های شهری تهران شایعه است و هیچ‌گونه لایحه‌ای از سوی شهردار تهران به شورای شهر تهران مبنی بر اخذ عوارض از تونل‌های شهری تهران وجود ندارد. در عین انتشار این خبرهای ضد و بازار جبرانی چیست؟ نقیض در رسانه‌های خبری، این مساله در فضای مجازی نیز بازتاب‌هایی را به دنبال داشت. یک نمونه آن این بود که تهران به شهر عجایب تعبیر شد که در آن تصمیم گرفته می‌شود برای ورود به تونل‌ها از مردم پول بگیرند، مردم پول می‌دهند و بعدتر برای ورود به خیابان‌ها از آنها پول می‌گیرند، مردم خوشحال می‌شوند چراکه هنوز پیاده‌روها مجانی هستند. اما ببینیم از دیدگاه اقتصادی این مساله چگونه تفسیر و تعبیر می‌شود؟

در اقتصاد نظریه‌ای برای قیمت‌گذاری وجود دارد که قیمت‌گذاری بر اساس ظرفیت حداکثر (Peak-bad Pricing) است. برای بعضی از کالاها در روزهایی از سال یا ساعت‌هایی در روز تقاضا به اوج خود می‌رسد. مثل جاده‌ها و تونل‌ها در روزهای مسافرتی شلوغ و پررفت‌و‌آمد، یا مصرف برق در بعدازظهرهای تابستان و مصرف گاز در شب‌های زمستان، استفاده از پارک‌های تفریحی در آخر هفته و. در این موارد به خاطر محدودیت ظرفیت، هزینه نهایی افزایش پیدا می‌کند. در نتیجه در این ‌روزها و ساعت‌ها باید قیمت‌های بالاتری وضع شود تا هم هزینه‌ها جبران شود و هم گروه‌هایی از مصرف‌کنندگان که حساسیت قیمتی بالاتری دارند -یا در این مورد خاص خودروهایی که معاینه فنی ندارند- مصرف خود را کاهش دهند یا اصلاً مصرف نکنند. وضع قیمت بالاتر برای زمان‌های اوج مصرف نسبت به وضع قیمت یکسان برای همه دوره‌ها سودآورتر است و علاوه بر سودآوری، کارایی را هم افزایش می‌دهد؛ چراکه موجب می‌شود مصرف با هزینه‌های بالاتر، کمتر انجام شود.

بنابراین اخذ عوارض از تونل‌های شهری تهران ماهیتاً پدیده نامطلوبی نیست. اما اینکه عوارض در چه ساعاتی و چه زمان‌هایی و با چه قیمتی اخذ شود نیازمند بررسی‌های دقیق‌تری از ساعات ترافیک و رفت و آمد مردم است. به نظر می‌رسد این کار چندان راحتی نباشد به‌خصوص در ایران که هنوز بحث داده‌کاوی (Data Mining) از داده‌های بزرگ (Big Data) جا نیفتاده و سازمانی مثل شهرداری تهران با حجم بزرگی از داده‌هایی که روزانه در مورد رفت و آمد خودروها ثبت می‌شود روبه‌رو است و امکان ارزیابی این حجم از داده‌ها بدون بهره‌گیری از داده‌کاوی میسر نیست. در داده‌کاوی روش‌هایی برای کشف روابط به‌کار برده می‌شوند و به کمک الگوریتم‌هایی روابط چندبعدی بین داده‌ها تشخیص داده شده و آنهایی که یکتا (Unique) یا رایج هستند شناسایی می‌شوند. مثلاً ارتباط بین خریدار یک فروشگاه سخت‌افزار با تملک خانه شخصی یا نوع خودرو، سن، شغل، میزان درآمد یا فاصله محل اقامت خریدار. متاسفانه ایران هنوز در زمینه فناوری با استانداردهای جهانی فاصله دارد. در دنیای صنعتی و پیشرفته نه‌تنها بهره‌گیری از داده‌کاوی پیشرفت چشمگیر در زمینه‌های متعدد داشته‌ است بلکه فناوری بلاک‌چین را در داده‌کاوی دخیل کرده‌اند. تا سال 1990 دانش داده‌کاوی جایگاهی نداشت اما در حال حاضر تکنولوژی داده‌کاوی در حال پیشرفت است و پتانسیل بی‌حد و مرز و قدرت محاسبات مقرون‌به‌صرفه را دارد. از داده‌کاوی برای کشف روابط بین هر چیزی از بهینه‌سازی قیمت، تبلیغات، جمعیت‌شناسی با اقتصاد، ریسک، رقابت و شبکه‌های اجتماعی با مدل‌های کسب‌وکار، درآمد و روابط مشتری‌ها بهره گرفته می‌شود. حجم داده‌های تولیدشده هر دو سال، دو برابر می‌شود. داده‌های بدون ساختار به تنهایی 90 درصد از دنیای دیجیتال را تشکیل می‌دهند اما اطلاعات بیشتر لزوماً به معنای دانش بیشتر نیست. داده‌کاوی این امکان را فراهم می‌کند تا اطلاعات گمراه‌کننده و تکراری در داده‌های اصلی را از بین ببرد و از این اطلاعات برای ارزیابی نتایج احتمالی استفاده مناسب کند. در حال حاضر داده‌کاوی با تلفیقی از علم‌های آمار، هوش مصنوعی و الگوریتم‌هایی که امکان پیش‌بینی را از داده‌ها دارند، در عملیات نفت و گاز، تحقیقات پزشکی، صنایعی چون بانکداری، بیمه، بهداشت، بازاریابی، تامین امنیت ملی و کشف جرائم و حتی هتل‌ها و بحث گردشگری و. در هر دو بخش خصوصی و دولتی به‌کار برده می‌شود.

اما در ایران به تعبیری فناوری‌هراسی در لایه‌های سیاستگذاری وجود دارد و دغدغه‌هایی راجع به فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی مانند تلگرام و اینستاگرام و. هنوز وجود دارد. در حالی که بهره‌گیری از فناوری‌های نوین منجر می‌شود تا سرعت تصمیم‌گیری آگاهانه بالا رود برای نمونه در ایران راجع به ساخت همین تونل‌های شهری در تهران که بعضاً با تخصیص بودجه‌های هنگفت ساخته شده‌اند نقدهایی وجود دارد که چه‌بسا ساخت این تونل‌های شهری کمکی به حل معضل ترافیک کلانشهر تهران نکرده است. باید در نظر داشت که با رشد مناطق شهری تقاضا برای بهره‌گیری از تونل‌های شهری و فضای زیرزمینی ادامه خواهد یافت. از این‌رو مدیریت صحیح و برنامه‌ریزی برای آینده پایدار شهر زیرزمینی از اهمیت ‌بسزایی برخوردار است. در مواجه شدن با این مساله بهره‌گیری از نوآوری و تکنیک‌های صحیح ارزیابی اجتناب‌ناپذیرند. مدیریت خدمات رفاهی امری بسیار پیچیده است و در سایر نقاط جهان مقامات دولتی و بخش خصوصی درگیر آن هستند. نه‌تنها از لحاظ ساخت اولیه آن بلکه از نظر توجه به امنیت، کنترل دسترسی و عملیات تعمیر و نگهداری در طول عمر پروژه نیز مسوولیت‌پذیر هستند. اینکه خواسته شود با ساخت تونل شهری بدون برنامه‌ریزی واقعی، سریعاً مشکل ترافیک حل شود، اقدامی کورکورانه تلقی می‌شود و بی‌توجهی به این امر را که امروزه تقریباً تمام خدمات شهری در زیرزمین نگهداری می‌شوند، از سوی متولیان نشان می‌دهد. اکنون بشر به این باور رسیده است که تمام فضای زیرزمینی شهری سطح آسفالت در شهر، پر از امکانات شهری است. در ایران فقدان نگرش بلندمدت به فضای زیرزمینی مانع از توسعه شهری زیرزمینی شده است. این را هم باید مدنظر قرار داد که جامعه مدرن برای استفاده از خدمات زیرزمینی نیازمند قوانین درستی است که به طرز صحیح نیز اجرا شود.

اگر موضوع بحث ترافیک بر اساس آزمون و خطا نبود و بر اساس بررسی‌های دقیق و موشکافانه داده‌کاوی صورت می‌گرفت حداقل شاید می‌توان گفت در این مورد نگرانی از بابت هدررفت بودجه و منابع نداشتیم. با گسترش استفاده از خدمات زیرزمینی، مساله توسعه پایدار و توجه به محیط زیست نیز پررنگ‌تر می‌شود. طبق تعریف کمیسیون جهانی محیط زیست و توسعه، توسعه پایدار توسعه‌ای است که نیازهای فعلی، بدون آسیب رساندن به توانایی نسل‌های آینده برای مواجهه با نیازهای خود، برآورده می‌شود. بی‌شک برنامه‌ریزی مناسب زیرساخت‌ها از مهم‌ترین عوامل برای تحقق توسعه پایدار است.

به ‌طور کلی بحث اخذ عوارض از تونل‌های شهری تهران از منظر اقتصادی اقدامی است که به منظور افزایش کارایی وضع می‌شود اما نحوه اجرای این سیاست و چگونگی آن اما و اگرهای فراوانی را به همراه دارد. به‌خصوص که باید بحث رفاه مصرف‌کننده را هم در نظر داشت. چراکه اخذ عوارض از مردم در تونل‌های شهری باید نتایج مطلوبی را در جهت کنترل ترافیک و کاهش آلودگی و تصریح شدن رفت و آمد مردم دربر داشته باشد. در علم اقتصاد معیار تغییر جبرانی (Compensating variation)، مقدار پولی تعبیر می‌شود که مصرف‌کننده حاضر است بپردازد تا تغییر را تجربه کند ولی مطلوبیت او در سطح اولیه‌اش ثابت بماند. ثابت ماندن مطلوبیت به این معناست که کارایی ناشی از اخذ عوارض باید به اندازه‌ای باشد که رفاه حال او کم نشود و مطلوبیت وی ثابت بماند. برقراری این اصل کاری با توضیحات داده‌شده درباره داده‌کاوی و بها دادن به پژوهشگران و متخصصان این حوزه دشوار اما امکان‌پذیر است.

یارانه جبرانی در راه است/تدبیر جالب دولت برای بهره‌مندی اتباع خارجی از یارانه نان

معاون وزیر اقتصاد گفت: دولت می‌خواهد که این فرایند برای سایر کالاها نیز اجرایی شود اما زیرساخت‌های آن آماده نیست و تا زمانی که این زیرساخت فراهم شود دولت یارانه جبرانی به مردم پرداخت کند.

هادی سبحانیان معاون اقتصادی وزیر اقتصاد و دارایی در برنامه جهان آرا در خصوص چرایی تصمیم دولت برای حذف ارز ترجیحی گفت: سیاستی در دولت گذشته اتخاذ شد که با یک نرخ ثابت ارز یعنی ۴۲۰۰ تومان، برخی اقلام را با نرخ ارزان‌تر به دست مردم برساند.

وی افزود: هزینه و فایده این سیاست نشان داده که این سیاست معایب بیشتری نسبت به فواید آن داشته است. به این معنا که در بحث تولید و مصرف مشکلاتی را به وجود آورده است. در حوزه‌های مختلف شاهد بودیم به بازار جبرانی چیست؟ این دلیل که قیمت کالا در کشور پایین‌تر است، انگیزه بالایی برای قاچاق وجود دارد ضمن اینکه شاخص عدالت نیز در آنها رعایت نشده و ثروتمندان بیش از دیگر اقشار جامعه از آن بهره‌مند می‌شدند.

سبحانیان ادامه داد: استفاده از ارز ترجیحی باعث شد تا برخی اقلام مانند روغن، گوشت و مرغ با قیمت کمتری به دست مردم برسد اما شیوه تأمین این ارز تورم‌زایی بالاتری داشت. براساس قانون بودجه سال ۱۴۰۰، دولت باید بازار جبرانی چیست؟ ارز ترجیحی را حذف می‌کرد و همین تکلیف در بودجه سال ۱۴۰۱ مجدداً تعیین شد. این به این معنا نیست که ما یارانه‌ای که به مردم می‌دادیم را حذف کنیم بلکه در حال ساماندهی یارانه‌ها هستیم. در این فرآیند جدید یارانه مستقیم به مصرف‌کننده نهایی پرداخت می‌شود. در این بحث تنها نوع پرداخت تغییر می‌کند که بسیار کارآمدتر است.

هر کیسه ۳۸ هزار تومانی آرد را در مرز ۸۰۰ هزار تومان می‌فروشند

وی در خصوص انواع راه‌های پرداخت یارانه به مردم گفت: حمایت‌ها متفاوت است. براساس تجربه گذشته یک شیوه پرداخت نقدی است. این سیاست نیز قابل توجیه است و مطلوبیت مصرف‌کننده را نیز بالا می‌برد اما این شیوه حمایت پولی است. اینکه مصرف‌کننده چه کالایی را با این پول مصرف می‌کند دیگر به عهده دولت نیست. سیاست دیگر این است که دولت مطمئن باشد که در ازای یارانه‌ای که پرداخت می‌کند مردم همان کالاهای مورد نظر را با قیمت مناسب دریافت کنند.

معاون اقتصادی وزارت اقتصاد تأکید کرد: اگر ظرفیت این وجود داشت که چرخه ورود و مصرف کالا قابل نظارت باشد این کار انجام می‌شد اما چنین زیرساختی وجود ندارد. در حال حاضر یک کیسه آرد ۴۰ کیلوگرمی حدود ۳۸ هزار تومان است در حالی که همین کیسه آرد در مرز نزدیک به ۸۰۰ هزار تومان است. این اختلاف قیمت ظرفیت قاچاق بسیار بالایی ایجاد می‌کند. این فرایند ممکن است تأمین نان مردم را با مشکل مواجه کند.

وی گفت: دو عامل خشکسالی و جنگ اوکراین سبب شده تا قیمت گندم افزایش قابل توجهی داشته باشد، در نتیجه بسیاری از کشورها تقاضای گندم را افزایش داده‌اند. در روغن هم شاهد بودیم که ظرف چند روز کالاهای تولیدی ما به کشورهای همسایه می‌رسد. این موضوع سبب بی‌انگیزه شدن تولیدکننده نیز می‌شود.

جزئیات پرداخت یارانه نان / نان سنتی ۱۰ درصد ارزان‌تر به دست مصرف‌کننده خواهد رسید

سبحانیان در خصوص حذف ارز ترجیحی آرد و تأثیر آن بر قیمت نان گفت: مشخصاً قرار نیست نان گران شود و به جای آن یارانه پرداخت شود، بلکه دولت می‌خواهد نان را با ۱۰ درصد قیمت پایین‌تر به دست مردم برساند. در این بحث یارانه به نانوا داده می‌شود. این کار نیز بر اساس تراکنش‌های نانوا انجام خواهد شد. با این کار موضوعیت قاچاق از بین خواهد رفت، از سوی دیگر نیز مردم نان را گران نخریدند.

وی افزود: دولت علاقه‌مند است که این فرایند برای سایر کالاها نیز اجرایی شود اما زیرساخت‌های آن آماده نیست و قرار است تا زمانی که این زیرساخت فراهم شود دولت یارانه جبرانی به مردم پرداخت کند. در مورد ماکارونی سیاست دیگری مورد اجرا قرار گرفت. در وزارت جهاد تصمیم گرفته شد تا در مواردی جز نان سنتی بازار آزاد شود و به جای آن یارانه جبرانی پرداخت شود.

آغاز اجرای آزمایشی طرح دولت در زنجان طی دو روز آینده

معاون اقتصادی وزیر اقتصاد و دارایی در پاسخ به این سوال که چرا این فرایند از نان آغاز شده است گفت: برای تضمین امنیت غذایی مردم لازم بود تا این کار در حوزه نان انجام شود. این کار در مورد دیگر کالاها نیز به صورت موازی در حال انجام است. در خصوص نان مکانیزمی طراحی شده که به صورت محتاطانه‌تر نان مردم تأمین شود. در نانوایی‌ها ما با یک قلم کالا مواجه هستیم در نتیجه از نظر فنی نیز برای ما این امکان فراهم بود تا قیمت مناسب نان را برای مردم تضمین کنیم.

وی در مورد زمان آغاز این طرح گفت: طرح‌های کلانی که دولت‌های گذشته جسارت انجام آن را نداشته‌اند، دولت به صورت آزمایشی اجرا کرده تا ایرادات آن مشخص شود. طرح مربوط به نان نیز ظرف یک تا دو روز آینده به صورت آزمایشی در زنجان اجرا خواهد شد. در صورتی که نتایج مثبت باشد ظرف دو ماه در کل کشور اجرا خواهد شد.

تدبیر جالب دولت برای بهره‌مندی "اتباع" از یارانه نان

سبحانیان در خصوص بحث اتباع نیز گفت: سیاست دولت این است که اتباع نیز بتوانند از این شیوه بهره‌مند شوند. در مورد کارت عابربانک اتباع، افرادی که به صورت قانونی وارد کشور شده‌اند امکان استفاده از این شرایط را دارند. افرادی نیز که به صورت غیر قانونی وارد کشور شده‌اند می‌توانند به استانداری‌ها مراجعه کرده و با یک فرایند مشخص بن دریافت کنند.

حذف شیوه پرداخت نقدی با طرح دولت در حوزه نان

وی در مورد حذف شیوه پرداخت نقدی نیز گفت: پیش‌بینی ما این است که شیوه سنتی خرید در حال حاضر چندان مورد استفاده مردم نیست. به ویژه پس از کرونا مصرف اسکناس در کشور به زیر یک یا دو درصد کاهش یافته است. در استان زنجان نیز در شش ماهه گذشته به یک ثبات نسبی در استفاده از کارت بانکی رسیده‌ایم. در نتیجه ما با یک گذار هیجانی مواجه نیستیم که مردم بخواهند عادت خود را به یکباره تغییر دهند./مهر

مدیریت ریسک چیست؟

مدیریت ریسک یکی از شرط‌های ضروری برای موفقیت در معامله‌گری فعال (Active trading) است و بااین‌وجود اغلب نادیده گرفته می‌شود. باید در نظر داشت یک تریدر بدون استراتژی مدیریت ریسک مناسب، حتی پس از سود بسیار تنها با یک یا دو معامله بد همه‌چیز را از دست خواهد داد. مدیریت ریسک به کاهش ضرر کمک می‌کند و همچنین می‌تواند معامله‌گران را در برابر از دست دادن کل سرمایه بیمه کند. اگر شما ریسک یک معامله را مدیریت کنید، درهای کسب درامد در بازار برای شما باز خواهد شد.

در ادامه به برخی از استراتژی‌های ساده مدیریت ریسک برای محافظت از سود و سرمایه شما، می‌پردازیم.

پایبند بودن به قانون یک درصد

بسیاری از معامله‌گران روزانه از قانون یک درصد پیروی می‌کنند. این قانون به این صورت است که شما هرگز نباید بیش از یک درصد از کل سرمایه خود را در یک معامله قرار دهید. بنابراین اگر برای مثال ۱۰ هزار دلار در حساب معاملاتی خود دارید، موقعیتی که قصد ورود به آن را دارید، تحت هیچ شرایطی نباید بیش از ۱۰۰ دلار باشد؛ یعنی یک درصد از کل سرمایه شما!

این استراتژی در بین سرمایه‌گذاران خردی که سرمایه زیادی ندارند بسیار محبوب است. هرچند گاهی این افراد ریسک بیشتری کرده و با دو درصد از کل سرمایه خود وارد یک معامله می‌شوند.

بد نیست بدانید که سرمایه‌گذاران بزرگ‌تر حتی درصد کمتری از کل سرمایه خود را درگیر یک معامله می‌کنند. چرا که هرچه میزان سرمایه شما بیشتر باشد به طبع آن اندازه موقعیت معاملاتی (Position) شما نیز بزرگ‌تر خواهد بود.

بهترین راه برای متعادل نگه‌داشتن ضرر و زیان، این است که این قانون را رعایت کنید و هیچ‌وقت بیشتر از ۲ درصد از کل سرمایه خود را درگیر یک معامله نکنید. در غیر این صورت کل سرمایه شما در معرض ریسک زیادی قرار خواهد داشت.

تنظیم نقاط حد ضرر و سود (Stop-Loss & Take-Profit Points)

نقطه حد ضرر، قیمتی است که در آن معامله‌گر سهام خود را می‌فروشد و میزان ضرر را به جان می‌خرد. این مسئله اغلب زمانی رخ می‌دهد که روند معامله طبق انتظار یک معامله‌گر پیش نرود. اصولاً نقاط حد ضرر برای این است که معامله‌گر دچار توهم ذهنی “قیمت دوباره برمی‌گردد” نشده و با کمک نقطه حد ضرر، از ضررهای بیشتر جلوگیری می‌کند.

به‌عنوان‌مثال اگر سطح کلیدی حمایت یک رمزارز یا یک سهام شکسته شود، معامله‌گران به سرعت اقدام به فروش آن دارایی می‌کنند.

از طرف دیگر نقطه برداشت سود به قیمتی گفته می‌شود که در آن معامله‌گر سهام خود را می‌فروشد و با کسب سود از معامله خارج می‌شود. معمولاً این نقاط کمک می‌کنند که یک معامله‌گر سود مطمئنه از یک معامله را به دست آورد.

به‌عنوان‌مثال، اگر رمزارز یا سهامی پس از یک حرکت بزرگ صعودی به سطح مقاومتی کلیدی خود نزدیک شود، معامله‌گران ممکن است پیش از رسیدن قیمت به ثبات نسبی در نزدیک‌ترین مقاومت کلیدی اقدام به فروش دارایی کنند.

برنامه‌ریزی معاملات؛ بخشی جدانشدنی از زندگی یک معامله‌گر موفق

معامله‌گران موفق معمولاً این عبارت را نقل می‌کنند: ” از قبل برای معاملات خود برنامه‌ریزی کنید و اجازه بدهید این برنامه‌ریزی‌ها معاملات شما را پیش ببرند.” برنامه‌ریزی کردن، اغلب فاصله بین موفقیت و شکست است.

مشخص کردن حد ضرر (Stop Loss) و نقطه برداشت سود (Take Profit) دو بخش کلیدی از برنامه‌ریزی یک معامله‌گر موفق است. یک تریدر موفق می‌داند که تا چه اندازه حاضر است برای یک دارایی هزینه کند و با چه قیمتی مایل است آن را بفروشد.

با دانستن این موارد، شما می‌توانید احتمال بازدهی معاملات خود را با اهداف تعیین‌شده بسنجید و اگر میانگین سود مناسب باشد، وارد معاملات مذکور شوید.

در سوی دیگر یک تریدر ناموفق غالباً بدون داشتن برنامه در مورد نقاط فروش سود یا زیان، وارد معامله می‌شوند. درست مانند قماربازان به صورت پنجاه‌پنجاه و با تکیه بر شانس پیش می‌روند. آن‌ها در این حین ناگهان مغلوب احساسات شده و معاملات احساسی جای معاملات منطقی را می‌گیرد. در ادامه با هر ضرر افراد معمولاً دوست دارند صبر کنند و امیدوارند که بتوانند پول ازدست‌رفته خود را به شکلی جبران کنند، درحالی‌که اگر سود کنند به طمع کسب سودهای بیشتر شروع به معاملات بی‌پروا می‌کنند.

محاسبه بازده مورد انتظار

تنظیم نقاط حد ضرر و حد برداشت سود برای محاسبه بازده مورد انتظار نیز ضروری است. این محاسبه برای معامله‌گران یا تریدرها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است زیرا به کمک آن انتظارات از معامله شکلی منطقی پیدا خواهد کرد. همچنین، این محاسبه روشی سیستماتیک برای مقایسه معاملات مختلف بوده و نهایتاً به کمک آن می‌توان سودآورترین معاملات را انتخاب کرد.

با استفاده از فرمول زیر می‌توان بازده مورد انتظار را محاسبه کرد:

[(احتمال سود) x (حد سود % سود)] + [(احتمال ضرر) x (حد ضرر% ضرر)] [(Probability of Gain) x (Take Profit % Gain)] + [(Probability of Loss) x (Stop-Loss % Loss)]

بازده مورد انتظار بازار جبرانی چیست؟ یک معامله‌گر فعال را می‌توان به کمک این محاسبه به دست آورد. معامله‌گران از این فرمول برای سایر موقعیت‌های معاملاتی استفاده می‌کنند تا نهایتاً دارایی یا رمزارزی که بیشترین بازده را دارد انتخاب کنند. علاوه بر این احتمال سود یا ضرر را می‌توان با استفاده از شکست‌های تاریخی و شکست از سطح حمایت یا مقاومت نیز محاسبه کرد، هرچند برخی از معامله‌گران به کمک تجربه و دانش خود، این میزان را بر پایه علم حدس می‌زنند.

تنوع‌بخشی و هج بودن (Hedge)

هرگز تخم‌مرغ‌های خود را در یک سبد قرار ندهید تا مطمئن باشید که از معاملات خود حداکثر استفاده را می‌برید. اگر تمام پول خود را در یک سهام یا یک رمزارز قرار دهید، در واقع خود را برای یک ضرر بزرگ آماده می‌کنید. بنابراین به یاد داشته باشید که باید به سرمایه‌گذاری‌های خود تنوع‌بخشید. تنوع‌بخشی شامل مسائل زیادی از جمله صنعتی که در آن سرمایه‌گذاری کرده‌اید، بازارهای متفاوت و یا حتی مناطق جغرافیایی مختلف می‌شود. این مسئله نه‌تنها به شما کمک خواهد کرد تا ریسک خود را مدیریت کنید ، بلکه فرصت سرمایه‌گذاری‌های بیشتری را در اختیار شما قرار می‌دهد.

همچنین ممکن است زمانی مجبور به حفظ یا هدج کردن(Hedge) موقعیت معاملاتی خود باشید. معمولاً از هدج در زمانی استفاده می‌شود که معامله‌گر به دنبال کاهش اثر نامطلوب حرکت قیمت است. در این مواقع فرد با اقدامی در مخالف جهت بازار یک ارز یا اقداماتی جبرانی برای حفظ سرمایه، از خود در برابر ریسک محافظت کرده و در زمان آرامش بازار، از این استراتژی دفاعی خارج می‌شود.

نسبت ریسک به پاداش یا R%

نسبت ریسک به سود یا پاداش، به میزان سود احتمالی دریافتی به ازای هر واحد دارایی در معرض خطر و ریسک سرمایه‌گذاری گفته می‌شود. بسیاری از سرمایه‌گذاران از محاسبه بازده مورد انتظار سرمایه‌گذاری و نسبت ریسک / پاداش استفاده کرده تا ریسک بازار جبرانی چیست؟ موردنیاز برای یک بازده مطلوب را محاسبه کنند.

یک سرمایه‌گذاری با نسبت ریسک به پاداش ۱ به ۷ (۱:۷) به این معنی است که یک سرمایه‌گذار حاضر است با احتساب کسب ۷ دلار، بر سر ۱ دلار از سرمایه‌اش ریسک کند. به همین ترتیب نسبت ریسک / پاداش ۱ به ۳ (۱:۳) نشان می‌دهد که یک سرمایه‌گذار برای کسب ۳ دلار سود باید ۱ دلار سرمایه‌گذاری کرده و بر سر آن ریسک کند.

برای محاسبه ریسک مجدداً نیاز به تعیین نقطه حد ضرر داریم (stop-loss) بین نقطه ورود ما به معامله و میزانی کمتر از این نقطه تعیین می‌شود.

معمولاً بازه‌ای بین ۲ تا ۸ درصد، نقطه مناسبی برای تعیین حد ضرر محسوب می‌شود اما تعیین این میزان بستگی به نوع بازار و روحیه معامله‌گر هم دارد.

نقطه حد سود (Take-Profit) که قبلاً به کمک بازده مورد انتظار محاسبه و پیش‌بینی‌شده است، نیز برای تعیین نقطه خروج مورداستفاده قرار می‌گیرد.

یک معامله‌گر قصد دارد سهمی از یک دارایی را به قیمت ۲۹۰ تومان خریداری کند و حد ضرر را روی ۲۶۰ و نقطه سود را روی ۳۸۰ تومان تعیین کرده است. بنابراین ریسک این معامله به ازای هر سهم ۳۰ تومان و احتمال سود آن ۸۰ تومان است.

با تقسیم ریسک بر پاداش به یک نسبت عددی خواهیم رسید که در این مثال به شکل زیر است:

۰.۳۷۵ = ۸۰ / ۳۰ = ریسک/پاداش

اگر نسبت حاصل‌شده عددی بزرگ‌تر از ۱.۰ باشد، ریسک معامله بیشتر از سو بالقوه آن در یک معامله است پس در نتیجه این معامله ریسک زیادی به همراه دارد. اگر این نسبت عددی کوچک‌تر از ۱.۰ باشد، سود بالقوه این معامله از ریسکی که متحمل خواهیم شد، بیشتر است.

سخن آخر

یک معامله‌گر یا تریدر حتی پیش از ورود به یک معامله، باید نقاط ورود و خروج خود را بازار جبرانی چیست؟ مشخص کند. با بهره‌گیری از حد ضرر مؤثر، نه‌تنها از ضرر مالی جلوگیری شده بلکه تعداد دفعات خروج غیرضروری از یک معامله نیز به حداقل می‌رسد. همین‌طور با استفاده از روش محاسباتی بازده مورد انتظار و نسبت ریسک به پاداش می‌توان، دیدی وسیع‌تر و هوشمندانه‌تری نسبت به معاملاتی که در آن‌ها قدم می‌گذاریم پیدا کنیم و در پایان، برنامه نبرد را از پیش برنامه‌ریزی کنید تا از قبل بدانید که در جنگ پیروز شده‌اید.