-
فرجعه تدافعی Defensive Interval
این نسبت موارد زیر را نشان میدهد:
شاخص های مالی تعالی سازمانی
سازمانهایی که به تازگی سفر تعالی را شروع نمودهاند از این شاخصها اطلاعی ندارند که در ادامه لیستی از انواع شاخصهای مالی گرداوری شده است.
شاخص های مالی تعالی سازمانی
این شاخصها به سازمانها کمک مینمایند تا بتوانند در حوزه نتایج در مدلهای سرآمدی، تصویری بهتری از کسبوکار خود را مشخص نمایند. نسبتهای مالی در چهار گروه طبقهبندی میشوند
1- نسبتهای نقدینگی Liquidity Ratios
به نسبتی اطلاق می شود که توانائی واحد تجاری را در واریز بدهی های کوتاه مدت نشان می دهد. مهمترین آنها نسبتهای آنی و جاری است.
نسبتهای نقدینگی دارایی جاری یا اقلام تشکیل دهنده آن با بدهی جاری بهدست میآید و بیشتر این نسبتها به صورت عدد و یا درصد نشان داده میشود اهم این نسبتها عبارتند از:
- نسبت جاری Current Ratio
هرگاه جمع دارایی جارجی را بر جمع بدهی جاری تقسیم کنیم نسبتی که بدست میآید را نسبت جاری مینامند.
نسبت جاری = بدهی جاری / دارایی جاری
در گذشته رقم مناسب این نسبت را 2 بیان میکردند اما امروزه این نسبت بدون توجه به طرز ترکیب اقلام مختلف دارایی جاری و بدون مقایسه با سالهای گذشته یا واحدهای مشابه بیمعنی است. - نسبت آنی Quick/Acid Test Ratio
نسبت جاری به دلیل اینکه همه اقلام دارایی جاری را از لحاظ نقدینگی یکسان و مشابه در نظر میگیرد دارای نقصی بزرگ است.
بدین منظور اقلام دارایی جاری را باید به دو دسته تقسیم بندی نمود:
- اقلام نقد و یا اقلامی که در حکم نقد بوده و یا بدون کوششی در راه فروش، نقدا وصل خواهد شد. این تعریف موجودیهای نقدی اعم از صندوق و بانک و همچنین حساب و اسناد دریافتنی را در بر میگیرد به جمع این اقلام دارایی سیال یا داراییهای انی اطلاق میشود.
- اقلامی از دارایی جاری که باید از طریق فروش به پول نقد یا مطالبات تبدیل شوند کلیه موجودیهای جنسی اعم از مواد و کالا در این طبقه قرار میگیرند.
نسبت آنی به شرح زیر محاسبه میشود:
نسبت آنی = بدهی جاری / دارایی آنی
این نسبت به خوبی نشان میدهد که آن قسمت از دارایی جاری که از لحاظ ارزش ثبات بیشتری دارد و احتمال کاهش در آن کمتر است تا چه میزانی میتواند پشتوانه طلبکاران کوتاه مدت قرار گیرد.
عدد یک یا 100 برای این نسبت مطلبو تشخیص داده میشود و معنی ان این است که در مقابل هر یک ریال بدهی جاری یک ریال دارایی جاری آن هم بهصورت نقد و یا حساب قابل وصول و تبدیل به نقد در مدتی کوتاه وجود دارد.
-
فرجعه تدافعی Defensive Interval
این نسبت موارد زیر را نشان میدهد:
- وجه نقد مورد نیاز منعکس نشده در حسابها و صورتحسابهای بدهی
- موجودی نقدی با آنچه در کوتاه مدت انتظار میرود وصل شود جمعا تکافوی چند روز هزینه شرکت خواهد بود.
فرجعه تدافعی=برآورد هزینههای نقدی روزانه عملیات / (حساب و اسناد دریافتنی+سرمایهگذاری کوتاه مدت+ موجودی نقدی)
هزینههای روزانه، هزینههای استهلاک منظور نمیشود
نسبت گردش نقدی
نسبت گردش نقدی = بدیهای جاری / گردش نقدی حاصل از عملیات
حد مناسب برای این نسبت 4/0 است.
به منظور رفع مشکل مربوط به همجنس و یکسان نبودن صورت و مخرج کسر در نسبتهای نقدینگی نسبت شاخص نقدینگی طراحی شده است
( مانده موجودی نقدی+ مانده بدهکاران+ مانده موجودی کالا)/(مانده موجودی نقدی*فاصله تا نقد شدن+ مانده بدهکاران* فاصله تا نقد شدن + مانده موجودی کالا* فاصله تا نقد شدن)
نسبت گردش نقدینگی = موجودی نقدی/ فروش
بالا بودن این نسبت نشان دهنده کمبود نقدینگی است و اگر شرکت ذخیره کاربرد نسبتهای اهرمی کاربرد نسبتهای اهرمی دیگری نداشته باشد با بحران کمبود نقدینگی روبرو میشود و پایین بودن ان نشاندهنده این است که در حسابهای نقدی مبالغ پول اضافه بر نیاز و بدون مصرف باقی مانده است.
2-نسبتهای فعالیتها
هر گونه کسری که در صورت آن مبلغ فروش شرکت و در مخرج آن یکی از اقلام ترازنامه آمده باشد نسبت فعالیت نامیده میشود. تنها در مورد موجودی کالا بهتر است بهجای رقم فروش، بهای تمام شده کالای فروش رفته بهکار رود.
نسبتهای فعالیت، کارایی مدیران را در کاربرد داراییها( منابع مالی در اختیار مدیران) نشان میدهد.
- گردش مطالبات
برای تحلیل مطالبات از دو روش زیر استفاده میشود: - زمانبندی مطالبات Aging Receivables
زمانبندی مطالبات حسابها و اسناد دریافتنی بر حسب مدت از تاریخ سررسید طبقهبندی میشوند. - دوره وصول مطالبات Receivables Collection Period
در صورتی که زمانبندی حسابها و اسناد دریافتنی مشکل باشد یا نیاز به بررسی بیشتری داشته باشد تعیین دوره وصول مطالبات سومدن است.
در تحلیل دوره وصول مطالبات شرکت ، مقایسه اعداد حاصله با شرایط فرو نسیه آن ضروری است.
(دفعات) گردش مطالبات = متوسط مطالبات/فروش نسیه سالانه
(روز) دوره وصل مطالبات = فروش نسیه سالانه / (360*متوسط مطالبات)
- دوره گردش عملیات
دوره گردش عملیات در صنایع حاصل جمع دوره تولید، دوره گردش کالاو دوره وصول مطالبات می باشد. این دوره نشان می دهد که از زمان شروع به تولید محصول، مدت زمان باقیماندن کاال در انبار، فروش کالا و سپس وصول مطالبات ناشی از آن چقدر به طول می انجامد. - نسبت کالا به سرمایه در گردش Inventory Turnover
- گردش سرمایه جاری Working Capital Turnover
هدف از بررسی سرمایه درگردش کاربرد نسبتهای اهرمی یا سرمایه جاری آن است که تعیین کنیم آیا مقدار سرمایه در گرد کافی و متناسب با حجم فروش شرکت است یا خیر؟ گرد سرمایه جاری به شرح زیر تعیین می شود
- گردش سرمایه جاری= سرمایه در گردش / خالص فروش
- دوره واریز بستانکاران
3- نسبتهای سرمایهگذاری
این نسبتها نشان میدهند در صورتیکه عملیات شرکت زیانده باشد و کار به تصفیه بکشد، بستانکاران و وام دهندگان تا چه اندازه میتوانند به مطالبات خود برسند.
نسبتهای سرمایهگذاری، ترکیب سرمایه شرکت را نشان میدهد این نسبتها آنچه را به صاحبان سهام( سرمایه) تعلق دارد با سرمایهگذاریهیا دیگران در شرکت میسنجد.
نسبتهای مذکور از تقسیم بدهیهای جاری، بدهی بلندمدت و یا کل بدهی به ارزش ویژه بدست میآید. البته برخی ترجیح میدهند از معکوس این نسبت استفاده نمایند یعنی ارزش ویژه را در صورت کسر و بدیها در مخرج قرار دهند.
- نسبت دارایی ثابت به ارزش وِیژه Fixed Assets to Net Worth Ratio
نسبت دارایی ثابت به ارزش وِیژه = ارزش ویژه / دارایی ثابت - نسبت کل بدهی Debt Ratio
این نسبت جزء نسبتهای اهرمی بوده و مبین اطمینان و تامینی است که بطور کلی بستانکاران برای وصول مطالبات خود می توانند داشته باشند
نسبت بدهی = ارزش ویژه / کل بدهی - نسبت بدهی جاری به ارزش ویژه Current Debts to Net Worth
این نسبت حاصل تقسیم بدهی جاری به ارز ویژه بوده و هدف از کاربرد آن این است که وضعیت مطالبات طلبکاران کوتاه مدت مشخص شود که در صورت بروز خطر چه پوششی برای تامین مطالباتشان از لحاظ حقوق صاحبان سهام پیدا می کنند. - نسبت بدهی بلند مدت به ارزش ویژه Long-Term Debts to Net Worth
آن دسته از بدهی است که بیش از یکسال تا سررسید واریز آن باقی مانده است - توان سنجی بازپرداخت وام Debt Service Analysis
- نسبت پوشش بهره
نسبت پوشش بهره = هزینه بهره / (مالیات+هزینه بهره+سود خالص) - نسبت بار مالی وام
- نسبت گردش نقدی به بدهی
4-نسبتهای سودآوری
تعیین میزان موفقیت شرکت در کسب سود است موفقیت در کسب سود از تعیین نسبت سود به فروش یا داراییها و یا از راه سنجش سود با سرمایهگذاری صاحبان سهام در واحد تجاری بدست میآورند . بسته به مورد مقایسه آن را بازده فروش، بازده ارزش ویژه، بازده دارایی، بازده سرمایه در گردش مینامند.
تحلیل مالی
تحلیل مالی چیست ؟| انواع آن و مراحل تجزیه و تحلیل به چه صورتی است؟
تحلیل مالی چیست ؟| انواع آن و مراحل تجزیه و تحلیل به چه صورتی است؟
تحلیل مالی یا Financial Analysis فرآیندی است که در آن به بررسی کسب و کارها، پروژه ها، بودجه ها و دیگر مبادلات مربوط به زمینه مالی پرداخته می شود. این کار برای ارزیابی عملکرد و همچنین مناسب بودن آن برای کسب و کار انجام می شود. برای گرفتن تصمیمات استفاده کنندگان درون و برون سازمانی در جهت بهبود عملکرد شرکت نیاز است که تحلیل صورت های مالی مهم شرکت انجام شود. تجزیه و تحلیل دارای روش ها و ارزیابی های مختلفی است که این مسیر را کمی دشوار و با اهمیت جلوه می دهد.
محاسباتی که سبب می شود اطلاعات معنی داری برای یک شرکت در راستای شرایط مالی آن ایجاد شود، تحلیل مالی نامیده میشود. برای تحلیل کردن صورت های مالی یک سری فرمول هایی مطرح است که در فضای ارقام و اعداد بسیار مورد توجه قرار گرفته اند. فرمول های تحلیل صورت های مالی بر روی ترازنامه ها و میزان سود و زیاد بررسی شده و در مدیریت مالی نقش ویژه ای دارند. از طرفی دیگر تجزیه و تحلیل های آماری می توانند اهرم مالی محسوب شوند. در ضمن ضروری است بدانید این تحلیل ها حاصل نمیشود مگر با نرم افزار حسابداری مالی. خواندن این مقاله را به مدیران مالی شرکت ها، سهامداران شرکت ها و حسابداران توصیه می کنیم.
تحلیل مالی چیست؟
تحلیل مالی، بررسی اطلاعات مالی برای دستیابی به تصمیمات تجاری است. این تحلیل معمولاً در آن به بررسی کسب و کارها، پروژه ها، بودجه ها و دیگر مبادلات مربوط به زمینه مالی به منظور بهبود عملکرد و اخذ تصمیمات درست پرداخته می شود. در تحلیل های مالی به سوالاتی از جمله آیا موسسه مالی و واحد تجاری قادر به پرداخت دیون خود می باشد یا خیر؟ دوام عمر واحد تجاری کوتاه مدت است یا بلند مدت؟ آیا شرکت می تواند یک سرمایه گذاری را کنترل کند؟ پرداخته می شود که در صورت ارزیابی و بررسی تجزیه و تحلیل ها می توان به همه سوالات پاسخ داد و بر صورت وضعیت مالی تسلط کامل پیدا کرد.
انواع تحلیل های مالی
تحلیل مالی به دو دسته تقسیم بندی می شوند، که شامل:
1-تحلیل بنیادی (Fandamental analysis)
تحلیل بنیادی از نسبت های به دست آمده از داده های صورت های مالی، به منظور تعیین ارزش کسب و کار استفاده میکند. با استفاده از تجزیه و تحلیل نسبتی، تحلیلگر علاوه بر بررسی کامل شرایط اقتصادی و مالی پیرامون شرکت، می تواند به ارزش ذاتی سهام دست یابد. هدف نهایی این تحلیل این است که سرمایه گذار به عددی برسد که بتواند آن را با قیمت کنونی مقایسه کند.
2-تحلیل تکنیکال (Technical analysis)
در روش تحلیل تکنیکال از روندهای آماری جمع آوری شده از فعالیت های معاملاتی، مانند میانگین متحرک (MA) استفاده می کند. اساساً، این تحلیل فرض میکند که قیمت اوراق بهادار از قبل منعکسکننده تمام اطلاعات است. تحلیل تکنیکال به جای تحلیل ویژگی های اساسی یک اوراق بهادار، تلاش می کند تا با جست و جوی الگوها و روندها احساسات بازار را در پشت روند قیمت درک کند.
تحلیل صورت های مالی چیست؟
در بالا به تعریف تحلیل مالی پرداختیم حال در این قسمت از مقاله توضیح خواهیم داد که تحلیل صورت های مالی چیست و چگونه انجام می شود؟ تجزیه و تحلیل صورت های مالی به مدیران کسب و کار کمک بزرگی می کند، تا بتوانند در زمینه های مالی برنامه ریزی و مشکلاتی که ممکن است با آن ها مواجه شود را کنترل و رفع نمایند.
هدف از تجزیه و تحلیل صورت های مالی چیست؟
همه رویدادهای مالی یک کسب و کار در دفاتر روزنامه، کل، معین و. ثبت می شود و پس از طبقه بندی و خلاصه رویدادهای مالی در سندهایی به نام صورت های مالی تهیه و ارائه می شوند. هدف از تحلیل مالی صورتهای مالی این است که اطلاعات مالی یک دوره ارزیابی شود و اطلاعاتی از قبیل بازده و ریسک مورد بررسی قرار گیرد. در نتیجه این امر موجب می شود که مدیران از وضعیت مالی شرکت باخبر شوند و بفهمند که آیا شرکت قادر به پرداخت به دیون خود است یا خیر؟
تجزیه و تحلیل نسبت های مالی چیست؟
تا این قسمت از مقاله متوجه شدید که تحلیل مالی صورت های مالی چیست؟ یکی از مواردی که برای بررسی وضعیت شرکت انجام می شود، تجزیه و تحلیل نسبت های مالی است. در تجزیه و تحلیل نسبت های مالی ارتباط بین اقلام درج شده در صورت های مالی ارزیابی می شود. نسبت های مالی انواع مختلفی دارند که به حسابدار و استفاده کنندگان درون سازمانی و برون سازمانی کمک می کند، درک جامع و صحیحی از عملکرد و وضعیت مالی سازمان داشته باشند. انواع نسبت های مالی عبارتند از:
- نسبت نقدینگی
- نسبت جاری
- نسبت آنی
- نسبت فعالیت
- نسبت وجه نقد
- نسبت نقدینگی: در جهت توانایی شرکت نسبت به تعهدات کوتاه مدت از نسبت نقدینگی استفاده میشود.
- نسبت اهرمی و مالی: توانایی شرکت کاربرد نسبتهای اهرمی نسبت به تعهدات کوتاه مدت و بلند مدت است.
- نسبت فعالیت: این نسبت کاربرد منابع در اختیار مدیران را ارائه میدهد.
- نسبت سودآوری: در این نسبت میزان موفقیت واحد تجاری نسبت به کسب سود موسسه را نشان میدهد.
- روش تجزیه و تحلیل داخلی
- روش تجزیه و تحلیل مقایسه ای
- روش تجزیه و تحلیل خطر
- روش تجزیه و تحلیل سرمایه در گردش
- نسبت های نقدینگی
- نسبت فعالیت
- نسبت های سرمایه گذاری ، بدهی (اهرمی)
- نسبت های سود آوری
- نسبت های نقدینگی :
- نسبت دارایی های ثابت به حقوق صاحبان سهام
تجزیه کاربرد نسبتهای اهرمی و تحلیل نسبت های مالی
تجزیه و تحلیل نسبت های مالی در حالی که کاری بسیار ساده می باشد از اهمیت بالایی برخوردار است. تجزیه و تحلیل نسبت های مالی به چند روش انجام می شود، که عبارتند از:
نحوه تجزیه و تحلیل صورت های مالی
تجزیه و تحلیل مالی صورتهای مالی در شرکت ها از اهمیت بالایی برخوردار است. در شرکت های بزرگ تجزیه و تحلیل صورت های مالی کاری زمانبر است، حسابداران این کار را با استفاده از نرم افزارهای حسابداری انجام داده و در اختیار سهامداران قرار می دهند. تحلیل صورت های مالی شرکت ها به 4 روش انجام می شود که عبارتند از:
چگونه از تحلیل مالی استفاده می شود؟
در تحلیل مالی سه ویژگی مهم هر شرکتی از جمله نقدینگی، سوددهی و قدرت پرداخت دیون مورد بررسی و رسیدگی قرار می گیرد. ابزارهای مختلفی برای تحلیل های مالی وجود دارد، که برای بررسی داده های صورت های مالی استفاده می شود که در ادامه به آن اشاره شده است:
الف) تحلیل افقی:
تحلیل افقی شامل گرفتن چندین سال داده های مالی و مقایسه آن ها با یکدیگر برای تعیین نرخ رشد است. این نوع تحلیل به حسابدار کمک می کند تا تشخیص دهد که آیا یک شرکت در حال رشد است یا نزول و روندهای مهم را شناسایی می کند.
ب) تحلیل عمودی:
در این تحلیل اطلاعات هر یک از صورت های مالی، به صورت درصد ارزیابی میشود.
شغل تحلیلگر مالی چیست؟
تحلیلگر مالی با جمع آوری اطلاعات، ارزیابی اطلاعات مالی و اقتصادی و عملکرد سرمایه گذاری شرکت را پیش بینی و رسیدگی می کند و به تحلیل مالی صورت های مالی می پردازد. تحلیلگر مالی عملکرد سهام، اوراق قرضه و. را بررسی کرده و در گزارش تجزیه و تحلیل صورت های مالی آن را به سهامداران ارائه می دهد.
اهمیت نرم افزار حسابداری در تحلیل مالی
نرم افزارهای حسابداری به کارشناسان حسابداری کمک میکند تا اطلاعات مالی شرکت را با سرعت و دقت بیشتری تهیه، تنظیم و تحلیل کنند. چرا که سرعت افزایش حجم داده مالی شرکت، مدیران را مجبور به استفاده از نرم افزارهای حسابداری می کند تا بتوانند به صورت حرفه ای تر اطلاعات را مدیریت و طبقهبندی کنند. با پیشرفت کسب و کارهای تجاری، نرم افزارهای مالی به همان نسبت توسعه یافته اند. استفاده از نرم افزار حسابداری به بهبود تصمیمگیری و برنامه ریزی های مالی کمک می کند.
تحلیل مالی با نرم افزار حسابداری کاوش فردا
یکی از محدودیت های حسابداری، سر و کار داشتن با انبوهی از اطلاعات مالی و تنوع فراوان گزارشات مالی و تجزیه و تحلیل آن ها می باشد. با رشد روزافزون فناوری های توسعه نرم افزارهای حسابداری به کارشناسان حسابداری کمک میکند تا اطلاعات مالی شرکت را با سرعت و دقت بیشتری تهیه، تنظیم و تحلیل کنند. نرم افزار حسابداری کاوش فردا از جمله نرمافزارهایی با امکانات گزارش گیری و ارائه نمودارهای مالی است که تصویر درستی از وضعیت کسب و کار و امکان برنامه ریزی برای افزایش سودآوری و توسعه شرکت را فراهم می کند.
جزئیات خبر
تحلیل بنیادی یکی از روشهایی است که در آن به تجزیه تحلیل صورتهای مالی شرکتها پرداخته میشود. این بررسی میتواند شامل وضعیت سود و زیان شرکت در گذشته، وضعیت حال، صورتوضعیت بدهیها (مانند وام) و … باشد. یکی از اصطلاحاتی که در تحلیل بنیادی به گوش میخورد، اهرم و شرکت اهرمی است. در ادامه به بررسی بیشتر این مفاهیم و کاربرد آنها خواهیم پرداخت.
منظور از شرکت اهرمی چیست؟
زمانی که صحبت از سرمایهگذاری به میان میآید، همه افراد (چه حقیقی و چه حقوقی) به دنبال روشی برای افزایش بازده خود هستند؛ در واقع اهرم مالی روشی است برای افزایش سرمایه اولیه با هدف رسیدن به بیشترین سود ممکن. این افزایش سرمایه میتواند از روشهای مختلفی (مانند دریافت وام، جذب سرمایهگذار و ….) به انجام رسد. به میزان سرمایهای که متعلق به خود (شخص و یا کمپانی) نباشد، بدهی میگویند. بعضی از شرکتها برای تامین مالی خود از همین روش بهره برده و درصد بالایی از سرمایه آنها از طریق بدهی تامین میشود که اصطلاحا به این شرکتها، شرکت اهرمی میگویند.
انواع اهرمهای مالی
• بسته اعتباری
• وام بانکی
• انتشار اوراق بهادار
• خرید دارایی ثابت
• استفاده از ابزارهای مشتقه
بسته اعتباری: استفاده از بسته اعتباری در اصل روشی است که مورد توجه سرمایهگذاران بورسی قرار میگیرد. گاهی افراد برای گسترش سرمایهگذاری خود نیاز به یک اهرم مالی دارند که در این حالت با کمک گرفتن از کارگزار خود اقدام به افزایش سرمایه میکنند. بازپرداخت مبلغ، طبق شرایط تعیینشده صورت میگیرد. شاید این روش را بتوان نوعی وام در نظر گرفت؛ ولی از آن جایی که در این بخش صحبت از سرمایهگذار است (و نه شرکت سرمایهپذیر) و از طرفی شرایط دریافت اعتبار از کارگزار با وامهای بانکی معمول متفاوت است، لذا از آن با عنوان اعتبار معاملاتی یاد میشود.
اعتبار معاملاتی در بورس چیست؟ چگونه اعتبار دریافت کنیم؟
وام بانکی: یکی از معمولترین روشها برای افزایش سرمایه شرکتها وام بانکی است. این روش غالبا زمانی استفاده میشود که شرکتی قصد اجرای طرحی را دارد که طبق پیشبینیها سوددهی قابل توجهی در بر خواهد داشت. در این شرایط شرکتها با ارائه طرح توجیهی و تهیه ضمانت لازم و … وام مورد نظر را دریافت میکنند و به عبارتی مقروض بانک مربوطه خواهند شد.
انتشار اوراق بهادار: انتشار انواع این اوراق، خود دارای شرایط مختلف است. گاهی شرکت طبق دارایی کنونی خود اقدام به کاربرد نسبتهای اهرمی فروش سهام میکند. سازمانهای بزرگ (مانند شهرداری) نیز با هدف اجرای یک طرح و با تایید دولت اقدام به انتشار اوراق مشارکت میکنند، البته شرایط دریافت سود اوراق مشارکت بیشتر شبیه وام است، ولی اوراق در قالب سهام متفاوت است و سهامداران در سود و زیان شرکت سهیم هستند.
دقت کنید که شرکت اهرمی میتواند از هر دو روش وام بانکی و اوراق بهادار استفاده کند، ولی معیار این انتخاب چیست؟
در صورتی که شرکت سهام بیشتری را عرضه کند، میتواند وجه به دست آمده از طریق فروش سهام را به عنوان اهرم قرار دهد و به گسترش پروژهها بپردازد. پس از رسیدن به سوددهی، ناچار به تقسیم بخش زیادی از این سود بین سهامداران قبلی و جدید خواهد بود.
طبق این دیدگاه استفاده از وام بانکی به نفع شرکت قلمداد میشود؛ چرا که با رسیدن به سوددهی، بخش کمتری از آن را بین سرمایه گذاران توزیع خواهد کرد. ولی از طرفی در صورتی که طرح مذکور به سوددهی پیشبینیشده نرسد، شرکت علاوه بر بازپرداخت اصل وام دریافتی، ناچار به پرداخت سود و کارمزد آن نیز خواهد بود. بنابراین با حجم زیادی از قرض روبرو میشود و ممکن است مجبور به استفاده از وجه سرمایهگذاران سهام برای پرداخت این قرض شود. در نهایت افراد (سرمایهگذاران) دچار زیان خواهند شد.
خرید دارایی ثابت: دارایی تمامی شرکتها شامل تقسیمبندیهای مختلفی (از جمله دارایی ثابت، مشهود، غیر مشهود و…) میشود. یکی از این تقسیمبندیها تحت عنوان دارایی ثابت شناخته میشود. به عبارتی به تجهیزات محسوس و قابل لمس که با مصرف یک ساله، عمر آنها به اتمام نرسیده و مستقیما به وجه نقد تبدیل نخواهند شد، دارایی ثابت میگویند. گاهی شرکتی با افزایش ملک و یا تجهیزات خود اقدام به گسترش فعالیت و افزایش تولید میکند و در این شرایط، خرید دارایی ثابت به عنوان اهرم مالی تلقی میشود.
استفاده از ابزارهای مشتقه: استفاده از ابزارهای مشتقه نیز نوع دیگری از اهرم مالی است. همان طور که میدانید ابزارهای مشتقه در واقع اوراقی هستند که بر پایه یک کالای فیزیکی ارائه شده و سود و زیان آن نیز با تغییر قیمت کالا در بازه زمانی تعیینشده، اتفاق میافتد. دو گونه از این ابزارها که در بازار بورس کاربرد دارند، معاملات آتی و اختیار معامله هستند.
در معاملات آتی، قراردادی برای خرید یا فروش یک کالای مشخص در آینده، با قیمتی که هم اکنون تعیین شده است، عقد میشود. در اختیار معامله نیز قرارداد ذکرشده عقد خواهد شد، با این تفاوت که اختیاری برای خریدار و یا فروشنده برای انجام دادن و یا صرف نظر از معامله در نظر گرفته میشود. اگرچه ریسک این روش نسبت به موارد قبل بالاتر است، ولی بسیاری از شرکت های پوشش ریسک، از ابزارهای مشتقه برای اهرم مالی بهره میبرند.
در مقاله مقایسه بازار آتی و بازار اختیار معامله به صورت کامل به بررسی این دو بازار پرداخته شده است.
اهرم مالی در تحلیل بنیادی
تحلیل بنیادی روشی برای ارزیابی شرکتها با هدف مشخص شدن ارزش ذاتی سهام آنها است. به عنوان مثال گاهی سهام شرکتی بالاتر از ارزش واقعی آن قیمتگذاری میشود و در نتیجه با مشخصشده قیمت واقعی، سهامداران متضرر خواهند شد. برعکس این حالت نیز رخ داده و گاهی سهام شرکت پایینتر از ارزش واقعی قیمتگذاری شده و در نهایت با مشخص شدن ارزش واقعی سهم، سرمایهگذاران سود قابل توجهی را کسب خواهند کرد.
بنابراین در روش تحلیل بنیادی، کارشناس حوزه بورس با بررسی وضعیت شرکتها، امکان سوددهی سرمایهگذاری در آنها را تخمین میزنند. بدیهی است این بررسی، پارامترهای مختلفی را شامل میشود که یکی از آنها تجزیه و تحلیل نسبتهای مالی است. در بخشی از این تحلیل میزان بدهیهای ناشی از وامهای دریافتی شرکت، نسبت دارایی ثابت به ارزش ویژه و … اندازهگیری میشود که به آن نسبت اهرمی میگویند.
نتیجهگیری
زمانی که از اهرم مالی سخن میگوییم، عموما دریافت سرمایه، اجرای طرح و رسیدن به سوددهی بیشتر در ذهن افراد نقش میبندد. روالی که در این بین طی میشود به سادگی گفتار آن نبوده و میتواند شامل ریسکهای بسیاری شود. انتخاب بهترین اهرم مالی نسبت به وضعیت کنونی شرکت و طرح مورد نظر، بازه زمانی پیشبینیشده برای رسیدن به بازده، تاثیر این اهرم بر ترازنامه و در نتیجه سهام شرکت، از معیارهایی است که برای انتخاب اهرم مورد توجه قرار میگیرد.
در نظر داشته باشید که یک اهرم مالی در کنار کمک شایانی که به گسترش سرمایهگذاری و یا تولیدات شرکتتان خواهد کرد، از طرفی بدهیهایی را برایتان به بار میآورد و شرکت اهرمی ممکن است در بازپرداخت بدهیهای خود دچار مشکل شود. بنابراین داشتن دیدگاه بلندمدت در استفاده از این نوع خدمات ضروری و اجتنابناپذیر است.
۵ دستهبندی نسبت های مالی
نسبت های مالی ابزار بسیار کاربردی برای سرمایه گذاران به منظور سنجش قدرت، سودآوری، کارآیی و کیفیت هستند. از این رو، در این مقاله ۵ دستهبندی نسبت های مالی را معرفی میکنیم که به طبقهبندی ذهنی شما کمک خواهند کرد.
نسبت های مالی (Financial ratios) میتوانند ابزارهای بسیار خوبی در جعبهابزار تجزیه و تحلیلِ شما به عنوان یک سرمایه گذار باشند. آنها میتوانند در اندازهگیری قدرت، سودآوری، کارآیی و کیفیت یک کسب و کار از زاویهای متفاوت به شما کمک کنند. همچنین، این نسبتها در نمایش تغییرات در معیارهای عملیاتی و اساسیِ شرکت در طول زمان کاربرد دارند.
خواه مالک سهام باشید، در اوراق قرضه سرمایه گذاری کرده باشید، یا به گونهای منتظر ورود به یک سرمایه گذاری املاک باشید، این نسبتهای مالی، به صورت تهاجمی یعنی جستجوی فرصتها و به صورت تدافعی، یعنی کوشش برای محافظت از خود، به شما کمک خواهند کرد.
شما باید مهمترین نسبت های مالی را کاربرد نسبتهای اهرمی به خاطر داشته باشید. این امر، به طبقهبندی ذهنی شما به ۵ دستهبندی اصلی کمک میکند.
نسبت های مالی اهرمی
به نسبت های مالی مانند نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام (debt-to-equity ratio)که به شما تصوری از ذات اهرم در کسب و کار ارائه میدهند، نسبتهای مالی اهرمی (Leverage Financial ratios) گفته میشود. همچنین نسبتهای اهرمی نسبت هایی هستند که به شما اجازه میدهند ساختار سرمایه یک شرکت را همراه با سودها و ریسکهای بالقوه چنین ساختاری و چگونگی مقایسه آن با رقبای همان بخش یا صنعت مشاهده نمایید. این کار کمک میکند که با درک کاملی از متغیرهای دخیل در یک تجزیه و تحلیل درمورد بازده حقوق صاحبان سهام دوپونت (DuPont ROE analysis) در یک شرکت، این نسبتها را در نظر داشته باشید.
نسبت های مالی نقدینگی
نسبت های مالی نقدینگی (Liquidity Financial Ratios)، نسبت هایی هستند که توان پرداخت تعهدات یک شرکت را براساس داراییهای آن، مانند سرمایه در گردش هر دلار از فروش و نسبت جاری (current ratio)، در مقایسه با بدهیهای آن نمایش میدهند. به عبارت دیگر، این نسبت به شما اجازه میدهد که منابع موجود در یک شرکت را برای استفاده به منظور پرداخت صورتحسابهای خود و پرداخت حقوق کارکنان بشناسید.
اهمیت نقدینگی را دست کم نگیرید، زیرا کمبود آن موجب ورشکستگی کسبوکارهای بسیار سودده شده است.
نسبت های مالی عملیاتی
نسبت های مالی عملیاتی (Operating Financial Ratios)، کارایی مدیریت و اقدامات یک شرکت را در به کارگیری سرمایه آن برای دستیابی به سود، مخصوصا به وسیله چرخه تبدیل وجه نقد نشان میدهد.
در صنعت جزء، این امر شامل معیارهایی مانند گردش موجودی کالا و گردش حسابهای دریافتنی است. شرکتهایی که همواره Financial ratios عملیاتی بالایی دارند، اغلب دارای یک ویژگی هستند که به نام ارزش فرانشیز (franchise value)شناخته میشود.
نسبت های مالی سوددهی
نسبت های مالی سوددهی (Profitability Financial Ratios) در یک شرکت، به منظور ارائه تصوری از میزان سودآوری آن نسبت به برخی معیارهای خاص طراحی میشوند. هنگامی که اقتصاد کساد است، خارج نمودن یک شرکت دارای حاشیه سود ناخالص ، از یک کسبوکار پایدار یک محصول اصلی و ضروری مانند سفیدکننده، پودر لباسشویی یا شکلات، بسیار دشوارتر از خارج نمودن یک شرکتِ دارای حاشیه سود بسیار کوچک است.
علاوه بر این، یک شرکت با بازده سرمایه بالا، حتی با حاشیه کوچکتر، شانس بیشتری برای بقا خواهد داشت، زیرا این شرکت، نسبت به سرمایه گذاری مشارکتی کاربرد نسبتهای اهرمی سهامداران بسیار سوددهتر است. در بین نسبتهای مالی سوددهی، بازده ارزش ویژه (return on equity) و بازده دارایی (return on assets)، دارای اهمیت خاصی هستند.
نسبت های مالی توان پرداخت تعهدات/بدهیها
نسبت مالی توان پرداخت تعهدات (Solvency Financial Ratios)، آخرین دستهبندی اصلی از نسبتهای مالی است که سرمایهگذاران جدید باید بدانند. این نسبتها به شما تصوری منطقی ارائه میدهند، تا حدی که کاربرد نسبتهای اهرمی میتوان احتمال ناتوان بودن یک شرکت را در اجرای تعهداتش هنگام تفریق بدهیها از داراییها، از طریق صورتهای مالی سابق پیشبینی کرد.
حتی فوقالعادهترین کسبوکار هم اگر سرمایه کمی به آن اختصاص داده شود و دچار کمبود دارایی برای تحمل هرگونه چالشی باشد، در معرض شکست قرار میگیرد و حتی شاید اقتصاد، وارد دوره رکود یا بحران شود.
نسبت های مالی تنها آغاز راه هستند
نسبت های مالی بسیار کاربردی هستند، اما نمیتوانند تمام اطلاعات مورد نیاز برای یک سرمایه گذاری موفق را در اختیار شما قرار دهند. تصور کنید زمانی که هنری فورد (Henry Ford) اتومبیل مدل T را ارائه داد، شما با توجه به صورت سود و زیان، ترازنامه و نسبتهای مالی سابق، تصمیم میگرفتید در کارخانه تولید درشکه اسب سرمایه گذاری کنید و این داده ها کاربرد نسبتهای اهرمی درمورد اینکه کسب و کار مورد نظر شما در آستانه یک روند نزولی و سقوط قرار دارد، به شما هیچ هشداری نمیدادند.
در موردی دیگر تصور کنید که سابقه امور مالی بسیار وحشتناک مربوط به کامپیوتر اپل را بررسی میکردید. مطمئنا هیچ کدام از سوابق و داده های موجود پیش بینی نمیکردند که پس از بازگشت استیو جابز از تبعید، او کسب و کاری را که تاسیس کرده بود، متحول کند و آن را در مسیری قرار دهد که در نهایت منجر به داشتن بیشترین ارزش بازار در جهان شود.
انواع روش های تجزیه و تحلیل صورتهای مالی :
روش های مختلفی برای تجزیه و تحلیل اطلاعات مالی وجود دارد.معمولاً در بررسی پرونده های اعتباری در بانک مجموعه ای از این روش ها مورد استفاده قرار گرفته و به این وسیله تلاش می گردد ارزیابی دقیقی از وضعیت متقاضی بعمل آید . با توجه به پیچیدگی برخی از این روش ها و گستره وسیع مباحث مرتبط با آن، در این بخش سعی می گردد صرفاً با شرح مختصری در خصوص روش های معمول در تجزیه و تحلیل صورت های مالی ،اطلاعات مقدماتی و کاربردی لازم برای بررسی پرونده های اعتباری در شعب ارائه گردد.
در تجزیه و تحلیل صورت های مالی معمولاً از چهار روش ذیل استفاده می شود:
۱- تجزیه و تحلیل درونی :
در تجزیه و تحلیل درونی که تجزیه و تحلیل عمودی نیز خوانده می شود ،مقدار و اهمیت نسبی هر یک از اقلام صورت های مالی شرکت در یک دوره مالی مشخص مورد بررسی قرار می گیرد . دراین روش جزو روش های اولیه بوده و اولین قدم در تجزیه و تحلیل صورت های مالی محسوب می گردد. در تجزیه و تحلیل درونی می توان با محاسبه نسبت های مالی و مقایسه آن ها با شاخص های صنعت ،در خصوص وضعیت شرکت قضاوت نمود.
۲- تجزیه و تحلیل مقایسه ای :
در تجزیه و تحلیل مقایسه ای که تجزیه و تحلیل افقی نیز خوانده می شود ، صورت های مالی دو یا چند دوره متوالی با یکدیگر سنجیده می شود و روند اقلام مهم مندرج در صورت های مالی مورد بررسی قرار می گیرد.
۳- تجزیه و تحلیل سرمایه در گردش :
در تجزیه و تحلیل سرمایه در گردش ، عوامل مؤثر در تغییرات وضعیت مالی شرکت و شرایط عملیات جاری و روزمره آن مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد.
۴ – خطر سنجی (ریسک):
در روش خطر سنجی ، منابع مالی و سرمایه گذاری شرکت جهت شناسایی مواضع خطر مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد.
باید توجه داشت ، اولین گام در تجزیه و تحلیل صورت های مالی اطمینان از کامل بودن و صحت اطلاعاتی است که در صورت های مالی شرکت مندرج گردیده است . بدیهی است از اقلام مالی نادرست نمی توان نتیجه و استنباط درستی حاصل نمود . لذا اطلاعات و تجربه تحلیلگر در کشف اشتباه و یا تقلب در صورت های مالی از اهمیت و جایگاه ویژهای برخوردار می باشد .
نسبت های مالی :
نسبت مالی کسری است که صورت آن را یک یا چند قلم از اطلاعات مالی شرکت در یک سال مالی و مخرج آن را یک یا چند قلم دیگر از صورت های مالی در همان سال مالی تشکیل می دهد . تصمیم گیری بر اساس نسبت های مالی وقتی قابل اتکا می باشد که مقادیر گذشته آن ها در همان شرکت و یا با شرکت های مشابه و یا با استاندرهای مطلوب مقایسه گردد.
همچنین در تحلیل نسبت های مالی می بایست اثرات افزایش یا کاهش آن ها در آینده شرکت نیز در نظر گرفته شود. به طور مثال در صورتی که شرکت از هزینه های بازاریابی و تبلیغات خود بکاهد، اگر چه در کوتاه مدت نسبت های سود آوری به علت کاهش هزینه ها رو به رشد و مطلوب جلوه می کند ، لکن ممکن است همین کاهش هزینه و افزایش سود ، موجب از دست رفتن بخشی از بازار فروش شرکت در آینده شده و زیان هنگفتی به آن وارد نماید.
انواع نسبت های مالی :
نسبت های مالی به چهار گروه به شرح زیر طبقه بندی می شود :
نسبت های نقدینگی به نسبت هایی اطلاق می شود که توانایی شرکت در واریز بدهی های کوتاه مدت را نشان میدهد. مهمترین نسبت های نقدینگی ، نسبت جاری و نسبت آنی میباشد.
نسبت جاری از تقسیم مجموع دارایی های جاری بر مجموع بدهی های جاری بدست می آید و نشان دهنده توان شرکت برای ایفای تعهدات و بدهی های کوتاه مدت خود از محل دارایی های جاری می باشد. به بیان دیگر نسبت جاری نشان میدهد، در سال مالی مورد بررسی به ازای هر یک ریال دارایی جاری چند ریال بدهی جاری وجود دارد
در شرایط عادی هر چه دارایی های جاری نسبت به بدهی های جاری فزونی بیشتری داشته باشد و نسبت جاری بزرگتر شود ، شرکت از انعطاف پذیری بالاتری برای پاسخگویی به بدهی های کوتاه مدت خود برخوردار است اما اگر بیش از اندازه بزرگ شود بیانگر عدم بکارگیری مناسب دارایی ها نیز می باشد .
برای بررسی قدرت نقدینگی سریع و آنی شرکت برای تأدیه بدهی های خود از نسبت آنی استفاده می شود. به این منظور از صورت کسر محاسبه نسبت جاری ، انواع دارایی های جاری که از سرعت نقد شوندگی کمتری برخوردار هستند مانند موجودی کالا و پیش پرداخت ها را حذف کرده و نسبت بدست آمده را نسبت آنی می نامند .
باید توجه داشت ، نسبت های مالی مطلوب برای هر صنعت و تجارتی متفاوت است ، لذا می بایست در تفسیر نسبت های مالی از مقایسه با متوسط آن نسبت ها در شرکت های فعال در همان صنعت و تجارت استفاده نمود . به طور مثال برای واحدهای تولیدی نسبت آنی حدود یک و نسبت جاری حدود ۲ وبرای واحدهای بازرگانی و پیمانکاری که نقدینگی بیشتری نیاز دارند ، نسبت آنی اعداد بین اعداد ۲و۳ مطلوب است .
نسبت های فعالیت :
نسبت های فعالیت ، به نسبت هایی اطلاق می شود که نشانگر عملکرد شرکت در استفاده از داریی های جاری و غیر جاری خود برای فعالیت روزمره می باشد . مانند زمان لازم برای فروش محصولات ، مدت زمان لازم برای وصول مطالبات و …..معروفترین نسبت های فعالیت به شرح ذیل می باشد :
این نسبت متوسط روزهایی که طول می کشد تا فروش نسیه وصول شود را بیان می کند واز جهت اینکه در امکان بازگشت اصل و سود مورد انتظار بانک در موعد تأثیر دارد مورد توجه می باشد . برای محاسبه متوسط دوره وصول مطالبات از فرمول زیر استفاده میشود :
متوسط دوره وصول مطالبات بسته به تغییرات بازار از قبیل تورم ، رکود ، تغییرات فصلی و … دچار تغییر می گردد لذا باید در هنگام تجزیه و تحلیل آن تأثیر عوامل مزبور در نظر گرفته شود .
دوره گردش کالا به مدت زمانی گفته می شود که به طور متوسط طول می کشد تا موجودی کالا از زمانی که در انبار قرار می گیرد و یا آماده برای فروش می باشد به فروش برسد . هر چه شرکت در مدت کوتاهتری قادر به فروش کالاهایش باشد ، احتمال موفقیتش در تأدیه دیونش بیشتر است . البته کیفیت فروش کالا ، نقدی و نسیه بودن آن از اهمیت ویژهای برخوردار است وباید مورد توجه قرار گیرد .
برای محاسبه متوسط دوره گردش کالا از فرمول زیر استفاده می شود :
دوره گردش عملیات حاصل جمع مدت زمان هایی است که به طور متوسط برای تولید یا تهیه کالا، متوسط گردش کالا و متوسط دوره وصول مطالبات صرف می گردد . یا به عبارت دیگر :
متوسط دوره وصول مطالبات +متوسط دوره گردش کالا + دوره تولید یا تهیه کالا =دوره گردش عملیات
نسبت های سرمایه گذاری ،بدهی (اهرمی ):
نسبت های این گروه دو دسته میباشند . گروهی از نسبت ها که به تجزیه و تحلیل حدود حجم سرمایه گذاری های صورت پذیرفته در انواع دارایی ها ، به کاربرد نسبتهای اهرمی ویژه دارایی های ثابت می پردازد و دسته دوم که رابطه منابع مالی مورد استفاده واحد تجاری را از لحاظ بدهی ها با حقوق صاحبان سهام تعیین و ارزیابی می کند . نسبت های نوع دوم را نسبت های اهرمی می نامند .مهمترین نسبت های این گروه به شرح ذیل می باشد :
برای محاسبه این نسبت مبلغ کاربرد نسبتهای اهرمی خالص دارایی های ثابت را بر حقوق صاحبان سهام تقسیم می کنیم .
مقدار مطلوب برای نسبت فوق به نوع صنعت بستگی دارد و تعیین آن کاری پیچیده است و تنها می توان با مقایسه وضع یک شرکت با شرکت های مشابه دیگر در خصوص آن اظهار نظر کرد . با این وجود عده ای از صاحب نظران بر این باورند که نسبت دارایی های ثابت به حقوق صاحبان سهام نباید در واحدهای صنعتی از یک ودر شرکت های غیر صنعتی از ۷۵% تجاوز نماید . تجاوز از این حد حاکی از آن است که بخشی ازدارایی های ثابت از محل ایجاد بدهی تأمین مالی شده است و این چنین وضعی مطلوب تشخیص داده نمی شود .
این نسبت از تقسیم کل بدهی های شرکت به حقوق صاحبان سهام بدست می آید .
این نسبت نشان می دهد که کل بدهی ها در تاریخ ترازنامه چه سهمی از ما یملک صاحبان سهام را در بر می گیرد و یا به عبارت دیگر از لحاظ مالکیت چه رابطه ای بین بستانکاران و سهامداران وجود دارد . بدیهی است هر چه این نسبت بزرگتر باشد ، طلبکاران تأمین کمتری خواهند داشت و هنگامی که این نسبت از عدد یک تجاوز کند وضعیت برای بستانکاران نامطلوب تلقی شده و به معنی عدم دستیابی به تمامی مطالباتشان در صورت ورشکستگی و تصفیه شرکت می باشد .
نسبت مالکانه از تقسیم حقوق صاحبان سهام شرکت بر کل دارایی های آن بدست می آید و نشانگر آن است که چه میزان از دارایی های منعکس در تراز نامه به صاحبان سهام شرکت تعلق دارد . یا به عبارت دیگر در مجموع چه میزان از دارایی های شرکت از طریق صاحبان سهام و چه میزان از آن از محل بدهی ها (از طریق بستانکاران ) ایجاد شده است . هر چه این نسبت در شرکتی پایین تر باشد ، اعطای اعتبار به آن توسط بانک یا ریسک بیشتری مواجه می باشد .
نسبت های سود آوری:
به هر نسبت مالی که صورت آن یکی از اقلام صورت سود و زیان باشد، نسبت سود آوری گفته می شود . نسبت های سود آوری از جهت اینکه سود آوری اساس حیات و ادامه فعالیت بنگاه های اقتصادی بوده و می تواند امکان تأدیه اصل و سود مورد انتظار بانک در سررسید آن را نشان دهد ، برای بانک حائز اهمیت می باشد. معمولاًنسبت های سود آوری بر حسب درصد نیز نمایش داده می شوند .
مهم ترین نسبت های سود آوری به شرح ذیل می باشد :
بازده فروش از فرمول زیر محاسبه می شود ونشان می دهد از هر یک ریال فروش چه میزان سود خالص بدست آمده است .
آنچه که در تجزیه و تحلیل این نسبت از اهمیت بالایی برخوردار می باشد ، کیفیت فروش و نقد یا نسیه بودن آن می باشد که می باید مورد توجه قرار گیرد. بدیهی است در شرایط عادی هر چه این نسبت در شرکتی بالاتر باشد ، نشان دهنده وضعیت مطلوبتر آن می باشد .
این نسبت از تقسیم سود خالص بر حقوق صاحبان سهام در دوره مالی مورد نظر بدست می آید و نشان دهنده میزان سود آوری و بازده سرمایه گذاری صورت گرفته توسط صاحبان سهام می باشد .
برای اینکه محاسبه دقیق تر باشد ، بهتر است در مخرج کسر از متوسط حقوق صاحبان سهام در طول دوره مالی مورد نظر استفاده شود .
این نسبت از تقسیم سود خالص بر جمع دارایی ها و با استفاده از فرمول زیر بدست می آید :
بسیاری از تحلیل گران این نسبت را شاخص نهایی برای تشخیص کفایت و کارایی مدیریت شرکت می دانند. برای اینکه محاسبه نسبت فوق دقیق تر باشد ، بهتر است در مخرج کسر از متوسط جمع داراییها در طول دوره مالی مورد نظر استفاده شود.در تحلیل بازده دارایی ها می باید توجه داشت که اختلاف بین بازده دارایی ها و بازده حقوق صاحبان سهام ناشی از اثر ایجاد بدهی (مانند اخذ تسهیلات )بوده و در واقع خاصیت اهرمی از بدهی ها را نشان می دهد.
دیدگاه شما