نمودار خطی چیست؟

دنباله‌

یکی از رسالت‌های مهم ریاضیات، مدل سازی کردن پدیده‌های طبیعی و پی بردن به الگوهای نهفته در آنهاست. اهمیت این موضوع به‌قدری است که برخی از ریاضیدانان معتقدند که ریاضی عبارت است از علم مطالعه الگوها.

برای مشاهده تمام دروس، لطفا در سایت ثبت نام نمایید.

پس از ثبت نام در سایت، تا 24 ساعت بعد می‌توانید به صورت رایگان به تمام محتوای وب سایت دسترسی داشته باشید.

اگر در گذشته ثبت نام کرده‌اید:

سرفصل‌های این مبحث

دنباله های ریاضی

• مقدمه و تعریف
• نمودار دنباله و الگوهای خطی و غیر خطی
• حد دنباله (تعریف)
• حد دنباله (همگرایی دنباله‌ ها)
• حد دنباله (واگرایی دنباله‌ ها)
• حد دنباله (حد تابع)
• جبر دنباله‌ ها
• دنباله‌ های هم‌ ارز
• دنباله ثابت و متناهی و مثبت
• دنباله نوسانی
• دنباله متناوب
• دنباله یکنوا و اکیدا یکنوا
• دنباله کراندار
• دنباله بازگشتی
• دنباله توافقی و تفاضلات متناهی و تراجعی
• دنباله فیبوناتچی
• دنباله لوکاس
• دنباله حسابی (تعریف)
• دنباله حسابی (مجموع جملات)
• دنباله حسابی (قوانین)
• دنباله هندسی (تعریف)
• دنباله هندسی (مجموع جملات)
• دنباله هندسی (قوانین)
• اصل موضوع تمامیت (اصل کمال)
• کاربردهای دنباله

نمودار دنباله و الگوهای خطی و غیر خطی

نمایش محوری دنباله

می‌توان تمام جمله ‌های یک دنباله را مانند نقاط روی یک محور اعداد حقیقی نمایش داد.

در نمایش محوری دنباله‌ ها، مجموعه جملات نمایش داده می‌شود و تمام جمله ‌های برابر، دارای یک نمایش هستند.

جملات دنباله ‌های زیر را روی محور اعداد حقيقی نمايش دهيد.

a n = − 1 n = − 1 , 1 , − 1 , .

a n = n + 1 n = 2 , 3 2 , 4 3 , 5 4 , .

نمایش دکارتی دنباله

نقطه n , a n یک نقطه از نمودار است که نمایش یک جمله از دنباله می‌باشد.

در حالت کلی نمایش یک دنباله توسط نمایش دکارتی مفیدتر است زیرا اطلاعات بیشتری به ما داده می‌شود.

نمودار دکارتی دنباله های زیر را رسم کنید:

n = 1 ⇒ b 1 = 1 − 1 = 0 n = 2 ⇒ b 2 = 1 − 2 = − 1 n = 3 ⇒ b 3 = 1 − 3 = − 2 n = 4 ⇒ b 4 = 1 − 4 = − 3 n = 5 ⇒ b 5 = 1 − 5 = − 4

n = 1 ⇒ a 1 = 2 1 − 1 = 1 n = 2 ⇒ a 2 = 2 2 − 1 = 3 n = 3 ⇒ a 3 = 2 3 − 1 = 5 n = 4 ⇒ a 4 = 2 4 − 1 = 7 n = 5 ⇒ a 5 = 2 5 − 1 = 9

الگوهای خطی

برای ورود به بحث، تمرین زیر را در نظر بگیرید:

جمله عمومی زیر مفروض است:

جدول زیر را تفسیر کنید:

در الگوی فوق هر جمله دقیقا سه واحد بیش از جمله قبل از خودش است.

چرا الگوی فوق یک الگوی خطی نامیده می‌شود؟

چنین الگوهایی را که در آنها اختلاف هر دو جمله متوالی عددی ثابت است،الگوهای خطی می‌نامیم.

دلیل این نام‌گذاری چیست؟

برای پی بردن به دلیل این نام‌گذاری، جدول زیر را در نظر می‌گیریم:

اگر این نقاط را در صفحه مختصات مشخص کنیم، همگی آنها روی خط y = 3 x + 2 قرار می‌گیرند.

به‌عبارت دیگر نمودار خطی چیست؟ مختصات تمام این نقاط در معادله خط گفته شده صدق می‌کند.

شباهت بین معادله خطی y = 3 x + 2 و جمله عمومی الگو یعنی a n = 3 n + 2 در چیست؟

عدد 3 که در واقع اختلاف بین جملات متوالی الگو است و در معادله خط به عنوان شیب خط ظاهر شده است که این مطلب همواره درست است.

تعریف الگوی خطی: الگوهایی را که جمله عمومی آنها به‌صورت a n = a n + b است، الگوی خطی می‌نامیم که در آن a و b اعداد حقیقی دلخواه وثابت هستند.

جملات یک دنباله از قانون تابع خطی زیر پیروی می‌کند:

y = 4 x − 1 ; x ∈ R

با توجه به دامنه دنباله، نمودار تابع را رسم کنید و نمودار دنباله را روی نمودار تابع مشخص کنید.

a n = 4 n − 1 ⇒ n = 1 ⇒ a 1 = 4 1 − 1 = 3 n = 2 ⇒ a 2 = 4 2 − 1 = 7 n = 3 ⇒ a 3 = 4 3 − 1 = 11 ⋮

جمله عمومی دنباله a n = 4 n − 1 از یک الگوی خطی پیروی می‌کند.

در یک الگوی خطی، جملات چهارم و دهم به‌ترتیب 17 و 41 می‌باشند. جمله عمومی الگو را پیدا کنید.

آموزش کامل ۱۵ الگوی معروف نمودار شمعی در تحلیل تکنیکال

نمودارهای شمعی (Candlesticks) یکی از رایج‌ترین ابزارهای تحلیل تکنیکال، برای بررسی الگوها و روندهای قیمتی است. این نمودارها قرن‌هاست که برای شناسایی و پیش‌بینی الگوهای قیمتی مورد استفاده معامله گران و سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد. در ادامه می‌توانید با برخی از مهم‌ترین و مشهورترین الگوهای نمودار شمعی آشنا شده و در تحلیل تکنیکال خود از آن‌ها کمک بگیرید.

چگونه از الگوهای نمودار شمعی استفاده کنیم؟

در واقع الگوهای شمعی بی‌شماری وجود دارد که معامله گران می‌توانند به کمک آن‌ها، ناحیه‌های موردنظر خود را در یک نمودار شناسایی کرده و درباره آینده آن تصمیم‌گیری کنند. از این موارد می‌توان برای معاملات روزانه، معاملات نوسان گیری (Swing) و حتی معاملات بلندمدت استفاده کرد. در حالی که برخی از الگوهای شمعی ممکن است نقطه‌نظر و دیدگاهی در مورد تعادل بین خریداران و فروشندگان ارائه دهند، برخی دیگر از این الگوها ممکن است نشان‌دهنده تغییر یا ادامه روند و یا عدم تصمیم‌گیری باشند.

باید توجه داشت که الگوهای شمعی تنها معیار و سیگنال خریدوفروش نیستند. در عوض از آن‌ها به عنوان راهی برای بررسی ساختار بازار و یافتن نشانه‌ای بالقوه از یک فرصت پیش رو استفاده می‌شود. به همین ترتیب، بررسی الگوها همیشه مفید است.چراکه نشانه‌های گسترده‌تر در فضای بازار و سایر عوامل بازار، می‌تواند در این الگوها نمود پیدا کند.

به طور خلاصه، مانند سایر ابزار تجزیه‌وتحلیل بازار، الگوهای شمعی نیز در ترکیب با دیگر روش‌ها و تکنیک‌ها، کاربرد دارند. این تکنیک‌ها ممکن است شامل روش ویکوف (Wyckoff Method)، نظریه امواج الیوت و نظریه داو باشد. همچنین اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال، مانند خطوط روند ، میانگین متحرک ، شاخص مقاومت نسبی (RSI) ، استوکاستیک RSI، باندهای بولینگر ، ابر ایچیموکو ، Parabolic SAR یا MACD نیز در این مسئله کاربرد دارند.

مشهورترین الگوهای نمودار شمعی

الف – الگوهای بازگشت صعودی

چکش (Hammer)

شکل این الگو، به صورت شمعی است که دم یا فتیله آن در سمت پایین تشکیل‌شده است و اندازه این فتیله حداقل دو برابر بدنه اصلی شمع است. تصویر این شمع به خوبی شکل چکش را تداعی می‌کند.

چکش نشان می‌دهد که اگرچه فشار فروش در این بخش زیاد بوده است، اما بازار گاوی یا صعودی قدرتمند ظاهرشده است و توانسته بر این حجم بالای فروش غلبه کند. به‌طورکلی چکش را به عنوان نشانه تغییر بازار می دانند. چکش می‌تواند به رنگ قرمز یا سبز باشد، اما چکش‌های سبز نشان‌دهنده قدرت بیشتر بازار گاوی از بازار خرسی است، در نتیجه می‌توان نتیجه گرفت تمایل بازار به صعود قیمت است.

چکش وارونه

این الگو که به نام چکش معکوس نیز شناخته می‌شود، دقیقاً مانند الگو چکش است. اما فتیله بلند آن در قسمت بالای بدنه تشکیل می‌شود. درست مانند الگوی چکش، اندازه فتیله بالایی باید حداقل دو برابر خود بدنه شمع باشد.

یک چکش وارونه در کف روند نزولی رخ داده و می‌تواند نشان‌دهنده یک برگشت بالقوه به سمت بالا و تغییر جهت روند باشد. فتیله بالایی تشکیل‌شده در شمع نشان می‌دهد که اگرچه فروشندگان تلاش کرده‌اند قیمت نزدیک به قیمت شروع، بسته شود اما قیمت از مسیر حرکتی نزولی درآمده است. به‌این‌ترتیب، چکش وارونه ممکن است نشان‌دهنده این باشد که خریداران به‌زودی کنترل بازار را به دست می‌گیرند.

سه سرباز سفید

الگوی سه سرباز سفید از سه شمع سبز متوالی تشکیل می‌شود، هر یک از آن‌ها در بدنه شمع قبلی باز می‌شوند و در سطحی بالاتر از حد شمع قبلی خود بسته می‌شوند.

به طور ایده آل، در این شمع‌ها نباید فتیله‌های بلند به سمت پایین تشکیل شود. در این صورت سه سرباز سفید به معنای فشار خرید مداوم و نهایتاً افزایش قیمت است. البته از اندازه شمع‌ها و اندازه فتیله‌ها می‌توان بازار را قضاوت کرد و پی به‌احتمال ادامه حرکت یا اصلاح احتمالی قیمت برد.

هارامی صعودی

الگوی هارامی صعودی، تشکیل‌شده از یک شمع قرمز بلند است که به دنبال آن یک شمع سبز کوچک‌تر تشکیل می‌شود و همچنین شمع سبز کاملاً در بدنه شمع قرمز جا می‌شود.

هارامی صعودی می‌تواند طی دو یا چند روز آشکار شود و این الگویی است که نشان می‌دهد نیروی فروش در حال کند شدن است و احتمالاً فروش به‌زودی پایان یابد.

ب – الگوهای وارونه نزولی

مرد به دار آویخته (Hanging Man)

الگوی مرد دار آویخته تقریباً معادل نزولی الگوی چکش است. به‌طورمعمول در انتهای یک روند صعودی شمعی با بدنه‌ای کوچک در بالای شمع و فتیله‌ای بلند، به سمت پایین (شبیه واژه انگلیسی T) شکل می‌گیرد.

فتیله به سمت پایین نشان‌دهنده آن است که فروش زیادی در جریان بوده است، اما با این وجود خریداران موفق شدند کنترل قیمت را پس بگیرند و نمودار خطی چیست؟ قیمت را بالاتر ببرند. باید در نظر داشت، پس از یک روند قیمتی صعودی طولانی‌مدت، فروش این‌چنینی، ممکن است به عنوان هشداری مبنی بر اینکه خریداران به‌زودی کنترل بازار را از دست می‌دهند و روند نزولی آغاز می‌شود؛ تلقی شود.

ستاره دنباله‌دار

الگوی ستاره دنباله‌دار نوعی از شمع‌ها است که دارای یک فتیله بلند در قسمت بالایی و گاهی هم دارای یک فتیله کوچک در بخش پایین است. البته گاهی فتیله کوچک پایینی تشکیل نمی‌شود. بدنه شمع در اندازه‌ای کوچک است و معمولاً در نزدیکی سطح پایینی شمع تشکیل می‌شود. ستاره دنباله‌دار شکلی مشابه چکش وارونه دارد اما برخلاف چکش وارونه، در پایان یک روند صعودی تشکیل می‌شود.

این الگو نشان می‌دهد که بازار به بالاترین سطح رسیده است اما پس‌ازآن فروشندگان کنترل را در دست گرفته و قیمت را به پایین نزول داده‌اند. برخی از معامله گران ترجیح می‌دهند تا چند شمع بعدی هم برای تائید الگو تشکیل شود، سپس تغییر روند برایشان ثابت‌شده و بر اساس آن تصمیم‌گیری می‌کنند.

سه کلاغ سیاه (Three black crows)

الگوی سه کلاغ سیاه از سه شمع قرمز متوالی ساخته‌شده است نمودار خطی چیست؟ که هر یک از آن‌ها در راستای بدنه شمع قبلی باز یا آغاز می‌شوند و در سطحی پایین‌تر از سطح شمع قبلی بسته می‌شوند.

این الگو معادل نزولی سه سرباز سفید است. در حالت ایده آل، این شمع‌ها نباید دارای فتیله‌های بلند به سمت بالا باشند. از اندازه شمع‌ها و طول فتیله‌ها می‌توان برای قضاوت در مورد ادامه استفاده کرد و پی به‌احتمال ادامه حرکت یا اصلاح احتمالی قیمت برد.

هارامی نزولی

هارامی نزولی یک شمع به رنگ سبز و بلند است و به دنبال آن یک شمع قرمز کوچک‌تر تشکیل می‌شود و همچنین شمع قرمز کاملاً در بدنه شمع سبز جا می‌شود.

هارامی نزولی می‌تواند طی دو یا چند روز آشکار شود و این الگویی است که نشان می‌دهد نیروی خرید در حال کند شدن است و معمولاً در پایان یک روند نزولی آشکار می‌شود.

پوشش ابر سیاه (Dark cloud cover)

الگوی پوشش ابر سیاه از یک شمع قرمز تشکیل‌شده است که در بالای یک شمع سبز قبلی خود باز می‌شود اما این شمع، در زیر نقطه میانی شمع قبلی خود بسته می‌شود.

اغلب این الگو می‌تواند با حجم زیاد همراه بشود، که نشان‌دهنده آن است که حرکت ممکن است از روند صعودی به روند نزولی تغییر جهت دهد. معامله گران برای تائید این موضوع ممکن است منتظر شمع قرمز سوم در الگو شوند.

پ – الگوهای ادامه‌دار

الگو سه‌گانه صعودی(Rising three methods)

این الگو در یک روند صعودی اتفاق می‌افتد، جایی که سه شمع قرمز متوالی با بدنه‌هایی کوچک در روند صعودی به دنبال یکدیگر در نمودار ظاهر می‌شوند. در حالتی ایده آل، شمع‌های قرمز نباید محدوده شمع قبلی خود را نقض کنند.

ادامه‌دار بودن این روند با ظاهر شدن یک شمع سبز با بدنه‌ای بلند تائید می‌شود، که نشان‌دهنده آن است که گاوها دوباره کنترل روند را در دست گرفته اند و روند صعودی ادامه دارد.

الگو سه‌گانه نزولی (Falling three methods)

این الگو نقطه عکس الگو سه‌گانه صعودی است و نشان‌دهنده آن است که ادامه حرکت به سوی روند نزولی است.

دوجی (Doji)

الگو دوجی زمانی تشکیل می‌شود که نقطه باز شدن و بسته شدن یک شمع یکسان باشد (یا بسیار نزدیک به یکدیگر باشد). قیمت می‌تواند به سمت بالا یا پایین نقطه باز شدن شمع حرکت کند اما در نهایت در نقطه باز شدن قیمت یا نزدیک آن بسته می‌شود. به‌این‌ترتیب،از یک الگو دوجی می‌توان بلاتکلیفی بین نیروهای خریدوفروش را مشاهده کرد.

در این الگو، بسته به جایی که خط(Line) باز شدن/بسته شدن شمع اتفاق می‌افتد ، می‌توان دوجی را به شکل‌های زیر تفسیر کرد:

۱- دوجی سنگ قبر(Gravestone Doji) :

شمع وارونه نزولی که از یک فتیله بلند در قسمت بالایی تشکیل‌شده و نقطه باز شدن و بسته شدن شمع نزدیک پایین شمع ظاهر می‌شود.

۲ – دوجی پا بلند (Long-legged Doji) :

شمع بلاتکلیف که دارای دو فتیله هم در قسمت پایین و هم در قسمت بالای شمع است و نقطه باز شدن و بسته شدن شمع هم نمودار خطی چیست؟ نزدیک به نقطه میانی ظاهر می‌شود.

۳- دوجی سنجاقک (Dragonfly Doji) :

الگویی است که بسته به شرایط هم می‌تواند صعودی باشد و هم نزولی. این الگو از یک فتیله بلند به سمت پایین ساخته‌شده است و نقطه باز شدن و بسته شدن قیمت هم در نزدیکی سطح بالای شمع نمایان می‌شود.

طبق تعریف اولیه دوجی؛ نقطه باز و بسته شدن شمع باید دقیقاً یکسان باشد اما اگر این نقطه دقیقاً یکسان نباشد اما بسیار به هم نزدیک باشند چه؟ در این حالت با کندل اسپینینگ تاپ (spinning top) مواجهیم. ازآنجایی‌که بازار رمزارزها می‌تواند بسیار بی‌ثبات باشد ، یک دوجی دقیق خیلی نادر رخ می‌دهد. به‌این‌ترتیب اغلب ازاسپینینگ تاپ به جای دوجی استفاده می‌شود.

سخن پایانی

حتی اگر قصد استفاده از الگوهای شمعی را نداشته باشید، آشنایی حداقلی با آن‌ها برای هر معامله‌گری ضروری است.

علاوه بر این استفاده بدون هیچ ابزار دیگری از آن‌ها نیز به‌هیچ‌عنوان توصیه نمی‌شود. آن‌ها می‌توانند بدون شک برای تجزیه‌وتحلیل بازارها مفید باشند، اما فراموش نکنید که بر اساس هیچ اصول علمی یا قانونی‌ای نبوده و تنها نقش بصری نیروهای خریدوفروش هستند.

نمودار میله‌ای، خطی و کندل استیک

ساده ترین نوع این چهار نمودار، نمودار خطی است، زیرا فقط قیمت­های بسته شدن یک بازه معاملاتی را نشان می دهد مثلا قیمت بسته شدن (close price) در یک روز یک نقطه از نمودار خطی را برای ما می سازدو این خط، با اتصال قیمت های بسته شدن ایجاد می­شود. نمودارهای خطی اطلاعات دیگری از دامنه نوسان معامله در یک بازه زمانی مثل قیمت های بالا، پایین و باز فراهم نمی­کنند. به خاطر اینکه قیمت بسته شدن مهمترین قیمت در تغییرات سهام در نظر گرفته می شود در نمودار خطی اغلب از این قیمت برای ترسیم آن استفاده می کنند . هر چند در نرم افزار های مختلف این موضوع می تواند قابل تنظیم باشد که با چه قیمتی نمودار ترسیم گردد ولی در کل این موضوع مساله مهمی نیست و بهتر است از پیشفرض نرم افزار استفاده کنیم.

نمودار میله ای

نمودار میله ای روی نمودار خطی با افزودن اطلاعات اساسی تر مختلف به هر نقطه داده، اضافه می­شود. نمودار از یک سری خطوط عمودی ساخته می­شود که هر نقطه داده را نمایش می­دهد. این خط عمودی قیمت های بالا (high price) و پایین (low price) در بازه معاملاتی را همراه با قیمت بسته شدن (close price) و باز شدن (open price) نشان می­دهد. قیمت باز و بسته روی خط عمودی با خط تیره افقی نشان داده می­شود. قیمت باز روی نمودار میله ای با خط تیره ای نشان داده می­شود که در سمت نمودار خطی چیست؟ چپ میله عمودی قرار دارد. برعکس، قیمت بسته با خط تیره در سمت راست مشخص می­شود. معمولا، اگر خط تیره چپ (باز) پایین تر از خط تیره راست (بسته) باشد، پس آن میله صعودی است، که نشان می­دهد سهم در آن بازه معاملاتی رشد کرده است. میله ای که علامت نزولی باشد ارزش سهام آن طی آن دوره افت کرده است. وقتی این اتفاق بیفتد، خط تیره روی طرف راست (بسته) پایین تر از خط تیره سمت چپ (باز) می­باشد.

میله صعودی و نزولی

در تصویر فوق نحوه نمایش چهار قیمت در یک بازه معاملاتی در یک میله را نمایش می دهد اما در تصویر زیر نیز شکل دو میله صعودی و نزولی را می بینید

همانطور که در تصویر فوق می بینید میله ما دو حالت صعودی و نزولی دارد تفاوت در این دو حالت در محل باز شدن و بسته شدن است در میله صعودی قیمت پایین باز شده و بالا بسته شده است ولی در میله نزولی قیمت بالا باز شده و پایین بسته شده است.وقتی میلۀ قیمت در سمت راست قرار گیرد، OPEN بالاتر از CLOSE قرار می گیرد و این نشان می دهد که قیمت در پایان روز با کاهش همراه بوده است و این میلۀ قیمت نزولی است.

نمونه نمودار میله ای

تصویر زیر بخشی از سهام ایران خودرو است که به صورت نمودار میله ای هر روز آن نمایش داده شده است .

نمودار شمعی

از نظر بسیاری از معامله گران، نمودار شمعی در مقایسه با نمودار میله ای (با وجو اینکه هر دو نمودار OHLC هستند )، از نظر بصری جالب تر و تفسیر آن آسان تر است. هرکدام از شمع ها تصاویری مربوط به حرکات قیمت ارائه می دهند که رمزگشایی آن ها در نمودار آسان است. در نمودار شمعی تحلیل گر قادر است به آسانی رابطه بین قیمت آغازین و پایانی و همچنین بالاترین و پایین ترین قیمت را بررسی و مقایسه کند و ظاهر ملموس تری نسبت به نمودار میله ای دارد.

همه چیز در مورد نمودار شمعی و کندل استیک را در اینجا مطالعه کنید

نمودار شمعی نموداری مشابه نمودار میله ای است، اما شکل نمایش آن فرق دارد. مشابه با نمودار میله ای، نمودار شمعی نیز خط باریک عمدی دارد که بازه معامله در دوره را نشان می­دهد. تفاوت در تشکیل مستطیل پهن روی خط عمودی است که تفاوت بین باز و بسته شدن قیمت را نشان می­دهد. ، نمودار شمعی با رنگ جهت معامله را به شکل خوبی نمایش می دهد. نرم افزار ها و تحلیلگران رنگ های برای نمایش یک شمع صعودی و یا نزولی از رنگ های متفاوتی استفاده می­کنند؛ که البته با یک نگاه ساده شما می توانید این موضوع را تشخیص دهید که کدام شمع صعودی و کدام نزولی است. . وقتی قیمت سهام رشد می کند و قیمت بسته شدن بالای قیمت باز قرار می گیرد، شمع ما معمولا سفید یا روشن خواهد بود. اگر سهام در آن شمع افت کند، این نمودار معمولا قرمز یا سیاه می شود.

تحلیل تکنیکال

برای موفقیت در بورس نیاز است از ابزارهای متفاوت استفاده گردد. بدون حضور ابزارها و بدون انجام تحلیل های حرفه ای نمی توان در این بازار به موفقیت دست پیدا کرد. اغلب کسانی که در این بازار دچار شکست های سنگین مالی شده اند کسانی بوده اند که بدون آموزش و بدون داشتن اطلاعات کافی در بورس مشغول شده اند. برای تبدیل شدن به یک تریدر حرفه ای باید به موضوعاتی مانند تحلیل تکنیکال اشراف و تسلط داشت. ما در این متن به زبان ساده و گویا اطلاعاتی را در این حوزه در اختیار شما قرار خواهیم داد با بورسیکال همراه باشید.

تحلیل تکنیکال چیست؟

اگر بخواهیم به زبان خیلی ساده در مورد تحلیل تکنیکال جمله ای بیان کنیم باید بگوییم که این تحلیل یکی از مهم ترین روش های تجزیه اطلاعات در بازار بورس است. کسانی که قصد دارند در این بازار ورود پیدا کرده و به فعالیت مشغول شوند ابتدا باید در این حوزه توانایی و مهارت خود را بالا ببرند تا توان تشخیص بهترین زمان برای خرید و فروش سهام را به دست آورند. توجه داشته باشید با یادگیری دوره اختیار معامله به راحتی می توانید برای بررسی و ارزیابی سهم در بازار بورس تحلیل کنید، تحلیل تکنیکال، یکی از مهم ترین تکنیک هایی که هر معامله گر باید بلد باشد.

نکته دیگری که در تعریف این تحلیل باید عنوان گردد این است که زبان این تحلیل، زبان نموداری است. این جمله به این معناست که افراد با توجه نمودار، ابزار و یا با در نظر گرفتن قیمت های قبلی و تحرکاتی که در آنها مشاهده می شود، باید به پیش بینی رفتار یک سهم در بازار بپردازند. فراموش نکنید که این تحلیل نه تنها در بازارهای بورسی کشور بلکه در بازار ارزهای دیجیتال نیز کاربرد فراوانی دارد. در بازارهایی که میزان معامله های انجام شده و همین طور نقدینگی آنها بالاست و در یک کلام وضعیت بازار کامل عادی است، این تحلیل می تواند نتایج بهتری را در اختیار ما قرار دهد.

اصول مهم و اساسی در تحلیل تکنیکال

• بیان همه چیز بر اساس قیمت
• تغییر قیمت ها بر اساس روند
• تکرار تاریخ

مزیت های تحلیل تکنیکال

• یکی از مهم ترین مزیت هایی که می توان برای این نوع تحلیل بیان کرد، نشان دادن بهترین زمان برای خرید و فروش سهم است.
• این تحلیل را در بازه های زمانی متخلف می توان استفاده کرد.
• با کمک تحلیل تکنیکال، می توان قیمت هر سهم در آینده را پیش بینی کرد.
• تحلیل نمودارها در این روش کار راحتی بوده و نیازی نیست زمان طولانی برای آن صرف شود.
• تطابق و سازگاری آن با همه بازارها و انعطاف پذیری بودن از دیگر مزیت ها می باشد.
• زمانی که در بازار، نوسان های مالی زیادی به وقوع می پیوندد، با کمک این تحلیل می توان در مقابل این نوسانات عکس العملی به موقع انجام داد و از بروز ضررهای مالی سنگین اجتناب کرد.
• مفاهیمی که در این تحلیل باید فرا گرفته شود، ساده هستند.

عیوب تحلیل تکنیکال

با وجود اینکه این روش کمک های زیادی به تریدرها می کند و پیش بینی قیمت سهام با این روش راحت تر است، تحلیل تکنیکال نیز عیوبی دارد که به شرح زیر می باشند:

• موضوعی که تریدرهای تازه وارد باید به آن توجه داشته باشند این است که یکی از مهم ترین مسائلی که بر روی تحلیل و نتیجه نمودار تاثیر دارد، تعصبات شخصی فردی است که قرار است آن را تحلیل کند.
• با وجود اینکه در این تحلیل، ابزارها و نمودارهای یکسانی به کار برده می شود، با این حال ممکن است دو تحلیلگر به یک نتیجه دست پیدا نکنند.
• یکی از محدودیت هایی که در این روش به چشم می خورد ناتوانی این روش برای تحلیل سهامی است که به آنها عرضه اولیه می گویند.
• در سهم هایی که تنها با استفاده از تحلیل تکنیکال، مورد ارزیابی قرار داده می شوند، نمی توان ارزش ذاتی هر سهم را مشخص کرد.

نمودارهای مورد استفاده در تحلیل تکنیکال

همان طوری که در قسمت تعریف این تحلیل بیان کردیم، زبان این تحلیل، زبان نمودارهاست و افراد برای آنکه با این تحلیل، به بهترین تفسیر دست پیدا کنند باید بتوانند نمودارهای متفاوت را بررسی نمایند. انواع نمودار که در این روش به کار برده می شود، به شرح زیر است:

نمودار میله ای

از جمله نمودارهایی که در تحلیل تکنیکال به کار برده می شود، نمودار میله ای است. در این نمودار، جزئیاتی همچون بالاترین و پایین ترین قیمت سهم، آخرین قیمت و یا قیمت پایانی هر سهم و قیمت سهم در زمانی که باز می شود، درج شده است. در سر ابتدایی این نمودار می توانید پایین ترین قیمت هر سهم و در سر انتهایی نیز می توان بالاترین قیمت هر سهم را مشاهده کرد. کاربرد این نمودار در تحلیل تکنیکال، زیاد است.

نمودار خطی

نمودار خطی یکی از محبوب ترین نمودارهای تحلیل تکنیکال است و توسط عده زیادی از تریدرها به کار برده می شود. برای کشیدن این نمودار، قیمت بسته سهم را در روزهای متوالی به هم وصل می کنند.

این نمودار از جمله ساده ترین نمودارهایی است که در این تحلیل به کار برده می شود. دلیل اینکه از این نمودار ساده، زیاد استفاده می کنند به خاطر درج آخرین قیمت هر سهم در معاملات است. تنظیمات این نمودار به صورتی انجام شده که آخرین قیمت یا همان قیمت بسته شدن سهم را به صورت پیش فرض نمایش دهد.

نمودار کندل یا شمع

از نمودار شمع به نمودار کندل استیک نیز یاد می کنند. در این نمودار نیز جزئیاتی همچون پایین ترین قسمت سهم، بالاترین قیمت سهم، قیمت سهم در هنگام باز شدن و قیمت پایانی درج شده است. توجه داشته باشید که این نمودار به صورت گرافیکی است. این نمودار در مقایسه با نمودار میله ای، اطلاعات را به شکل ساده تری نمایش می دهد و شاید این یکی از برتری های این نمودار به نوع میله ای باشد.

نحوه نمایش اطلاعات در این نمودار آن قدر ساده است که همه تحلیلگران حتی کسانی که تازه وارد دنیای بورس شده اند می توانند از آن به خوبی استفاده کنند.

ابزارهای مفید در تحلیل تکنیکال

برای آنکه بتوان با تحلیل تکنیکال به بهترین نتایج دست پیدا کرد، لازم است که ابزارهای کاربردی و مفیدی نیز توسط تحلیلگران استفاده گردد. از جمله ابزارهای مفید در این نوع تحلیل، می توان به موارد زیر اشاره داشت:

• امواج الیوت
• الگوهای هارمونیک
• اندیکاتور
• پرایس اکشن
• خطوط فیبوناچی

در ادامه در مورد هر یک از این ابزارها به صورت خلاصه و مختصر توضیحاتی را ارائه خواهیم کرد.

امواج الیوت

امواج الیوت در سال 1938 توسط شخصی به نام الیوت ارائه شد و به شهرت جهانی دست پیدا کرد. پایه امواج الیوت را حرکات تکرار شونده که ریشه شان در گذشته بوده و تکرارشونده هستند، شکل داده است. این نظریه یکی از مهم ترین مباحث تحلیل تکنیکال می باشد.

الگوهای هارمونیک

از دیگر ابزارهای مورد استفاده در تحلیل های پیشرفته می توان به الگوهای هارمونیک اشاره کرد. در این الگو، نقاط بازگشتی در نمودار با کمک اعداد فیبوناچی مشخص می گردد. در این الگو، الگوی ریاضی با الگوی قیمت ترکیب شده و یک روش معامله گری حرفه ای پدید می آید. کاربرد الگوهای هارمونیک زیاد بوده و کسانی که می خواهند در این بازار موفق عمل کنند از این الگو بهره زیادی می برند.

اندیکاتور

اندیکاتور برای اولین بار توسط یک فرد ژاپنی خلق شد. کسانی که از اندیکاتور استفاده می کنند قادر خواهند بود روند سهم، قدرت و جهت خریداران، نقاط مقاومت و حمایت و یا حتی حد ضرر و غیره را شناسایی کنند. در اندیکاتور، خطوطی به رنگ های قرمز، آبی و سبز دیده می شود. هر یک از این خطوط به بیان یک مساله خاص می پردازد. برای مثال خط آبی، میانگین بالاترین قیمت و کمترین قیمت را در یک بازه زمانی26 روزه نشان می دهد. خط قرمز بالاترین و کمترین قیمت را در یک بازه زمانی 9 روزه و خط سبز نیز قیمت بسته شدن سهم در یک بازه زمانی 26 روزه را نشان می دهد.

پرایس اکشن

یکی از مباحثی که در تحلیل تکنیکال پیشرفته از آن یاد می شود، پرایس اکشن است. این تکنیک یکی از مهم ترین تکنیک های معامله گری پیشرفته بوده و در آن، تحلیلگر از بررسی تحرکاتی که قیمت به صورت واقعی داشته و با کمک ارزیابی فاکتورهای متفاوت و همین طور، بررسی نمودارهای کندل، دست به تحلیل می زند. در این روش، معامله گر به جای آنکه به قیمت های گذشته یک سهم توجه داشته باشد به قیمت های فعلی و کنونی یک سهم توجه می کند.

خطوط فیبوناچی

از دیگر مباحث مهم در تحلیل تکنیکال، خطوط فیبوناچی است. در این روش، تریدرها با پیدا کردن سیگنال هایی که هر کدام از آنها حرکت بازار به یک سمت را نشان می دهند، می توانند در انجام معاملات خود، با موفقیت بیشتری عمل کنند.

انواع نمودارهای قیمت در تحلیل تکنیکال

به طور کلی چهار نوع نمودار اصلی وجود دارد که توسط تحلیل گران مورد استفاده قرار می گیرند. این نمودارها عبارتند از: نمودار خطی، نمودار میله ای، نمودار شمعی و نمودار نقطه و رقم که اطلاعات ورودی تمام آنها یکسان می باشد اما روش رسم داده ها و نمایش آنها در نمودارها متفاوت است. در ادامه با انواع نمودارهای قیمت آشنا می شویم.

انواع نمودارهای قیمت

۱) نمودار خطی (Line Chart)

یکی از ابتدایی ترین و در عین حال ساده ترین از انواع نمودارهای قیمت ، نمودار خطی است چرا که فقط قیمت های پایانی (C) در یک دوره زمانی خاص را نشان می دهد. در این نوع نمودار یک خط با متصل کردن نقاط مربوط به قیمت نهایی در بازه زمانی مربوطه، رسم می شود. نمودارهای خطی هیچ اطلاعات تصویری از دیگر نقاط قیمت مانند بالاترین قیمت (H)، پایین ترین قیمت (L) یا قیمت آغازین (0) به ما نمی دهد. به هر حال، قیمت پایانی اغلب در مقایسه با قیمت های بالایی و پایینی از اهمیت بیشتری برخوردار است لذا تنها کمیتی است که در این نمودار مورد استفاده قرار می گیرد.

شکل1. انواع نمودارهای قیمت ؛ نمودار خطی

۲) نمودار میله ای (Bar Chart)

نمودار میله ای بر روی نمودار خطی بسط می یابد و چند بخش اطلاعاتی کلیدی تر را نیز به هر یک از نقاط داده ها می افزاید. این نوع نمودار از مجموعه ای از خطوط عمودی تشکیل شده است که هر کدام نشان دهنده مجموعه داده هایی چون نقاط آغازین، نقاط بالایی، پایینی و پایانی (OHLC) در یک تایم فریم یا بازه زمانی مشخص می باشد؛ به عبارت دیگر هر میله به اجمال مجموعه اتفاقات و تغییرات در بازه زمانی مورد نظر را بازگو می نماید. فرض کنیم بازه زمانی (تایم فریم) یک روزه را انتخاب کرده ایم. در این حالت هر میله نشان دهنده یک روز می باشد یا در بازه زمانی ۱ ساعته، هر میله قیمت های OHLC در آن ساعت مشخص را نمایش می دهد.

همان گونه که در تصویر 2 مشاهده می نمایید قیمت های آغازین و پایانی به وسیله یک خط تیره افقی روی خطوط عمودی نمایش داده می شوند. قیمت آغازین روی یک نمودار میله ای توسط یک خط تیره افقی که در سمت چپ میله عمودی واقع شده است، نمایش داده می شود و بر عکس، قیمت پایانی با خط تیره افقی در سمت راست میله نمایش داده می شود. همچنین نقطه پایینی و بالایی هر میله به ترتیب حداقل و حداکثر قیمتی را نشان می دهد که در آن بازه زمانی وجود داشته است. بر این اساس با یک میله می توان به راحتی از قیمت های OHLC در یک بازه زمانی مشخص آگاهی یافت.

شکل2. تصویری از نمودار میله ای قیمت

به طور کلی اگر خط تیره سمت چپ پایین تر از سمت راستی باشد، نشان دهنده یک دوره رو به بالا (صعودی) برای سهام یا ارز مورد نظر است؛ یعنی ارزش آن افزایش یافته است که میله بین آنها به رنگ آبی یا سیاه نمایش داده می شود. در مقابل اگر خط تیره سمت راست (قیمت پایانی) پایین تر از خط تیره سمت چپ (قیمت آغازین) باشد، نشان دهنده یک دوره رو به پایین (نزولی) برای سهام یا ارز مورد نظر است؛ یعنی ارزش آن کاهش یافته است، که میله بین آنها به رنگ قرمز نمایش داده می شود.

۳) نمودار شمعی (CandleStick Chart)

نمودار شمعی از پر کاربردترین نمودار های قیمت می باشد که توسط اکثر تحلیل گران بازارهای مالی مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. این نوع از نمودارها در قرن هجدهم توسط ژاپنی ها به صورت گسترده مورد استفاده واقع شده و هم اکنون نیز جایگاه ویژه ای را در تحلیل تکنیکال به خود اختصاص داده است.

یک نمودار شمعی شبیه یک نمودار میله ای است اما صرفا از لحاظ ظاهری با آن تفاوت دارد. همانند نمودار میله ای، نمودار شمعی نیز یک خط عمودی نازک دارد که نشان دهنده محدوده داد و استاد در یک بازه زمانی مشخص است. اختلاف این دو نوع نمودار در تشکیل یک میله پهن روی ا خط عمودی است که تفاضل بين قیمت اولیه و نهایی را نشان می دهد. و برای رسم نمودارهای شمعی از همان داده هایی که در رسم نمودار میله ای استاندارد به کار می رود یعنی قیمت های آغازین، بالایی، پایینی و پایانی (OHLC) استفاده می شود. با وجود استفاده از داده های یکسان، نمودارهای شمعی ظاهر جذاب تری را نسبت به سایر روش های رسم نمودار به نمایش می گذارند. به نظر می رسد که اطلاعات از صفحه کاغذ یا مانیتور کامپیوتر تراوش می کند. تحلیل کردن و تفسیر کردن اطلاعات در این نمودارها بسیار ساده صورت می پذیرد. شکل زیر یک میله و شمع قیمت را نشان می دهد.

شکل 3. تصویر یک میله غربی

شکل 4. تصویر یک شمع صعودی و نزولی

همان گونه که در نمودار میله ای، هر میله نشان دهنده تغییرات قیمت در یک بازه زمانی مشخص بود، در نمودار شمعی نیز هر شمع یا کندل نشان دهنده قیمت آغازین، بالایی، پایینی و پایانی در بازه زمانی مورد نظر است.

برای نمایش تغییرات در نمودار های شمعی از رنگ ها استفاده می شود اما مشکل عمده اینجاست که ترکیب رنگ میله های این نمودارها در منابع مختلف متفاوت است و از استانداردهای متفاوتی استفاده می شود. معمولا وقتی که قیمت در حال صعود بوده و قیمت پایانی بالاتر از قیمت آغازین بسته شود (شمع صعودی)، شمع ها به رنگ سفید، بی رنگ (توخالی) یا آبی نمایش داده می شود اما زمانی که قیمت در حال نزول بوده و قیمت پایانی پایین تر از قیمت آغازین بسته شود (شمع نزولی)، شمع ها به رنگ سیاه، قرمز یا توپُر نمایش داده می شود. به این صورت با یک نگاه می توان از صعودی بودن یا نزولی بودن قیمت در یک بازه زمانی مشخص آگاهی یافت. ضمن اینکه از ترکیب شمع های مختلف در کنار هم به آرایش های خاص شمعی دست می یابیم که هر کدام از آنها دارای مفهوم و عملکرد مشخصی می باشند. در ادامه برخی از آنها را به اجمال مورد بررسی قرار می دهیم.

شکل 5. تصویر یک نمودار شمعی قیمت

4) نمودار نقطه و رقم (Point & Figure Chart)

از انواع نمودارهای قیمت میتوان به نمودار نقطه و رقم اشاره کرد که از اولین تکنیک رسم نمودار پیش از آغاز قرن بیستم و توسط تحلیل گران بازار سرمایه مورد استفاده قرار می گرفت. نام این تکنیک یعنی «نقطه و رقم» منسوب است به ویکتور دویلیرز، در کتابی که در سال ۱۹۳۳ نوشته است. این تکنیک در طی سال ها، نام های متفاوتی گرفته است. در دهه ۱۸۸۰ و ۱۸۹۰ این نمودار به نام «روش کتابی» معروف بوده که همان اسمی است که چارلز داو در سال ۱۹۰۱ به آن اشاره کرده است.

نمودار نقطه و رقم، بررسی کلیات حرکات قیمت است. در این نوع نمودار زمان لحاظ نمی شود و تنها تغییرات قیمت ثبت می شود. اگر قیمت تغییری نکند نمودار دست نخورده باقی می ماند. زمانی که بازار نوسانات شدیدی داشته باشد نیاز به رسم جزئیات زیادی می باشد و بر عکس در زمان راکد بودن بازار چیز زیادی برای رسم کردن وجود ندارد و یا حتی نیازی به رسم هیچ چیزی نمی باشد. همچنین حجم معاملات در نمودار نقطه و رقم نادیده گرفته شده و می بایست به صورت مستقل رسم شود. البته نبایستی فکر کرد که حجم معاملات به کلی مفقود شده است زیرا در مقابل نمودار میان روزه نقطه و رقم کلیه تغییرات قیمت را ثبت می کند و به این ترتیب تأثیر حجم معاملات سنگین یا سبک در میزان تغییرات قیمت مشخص می شود. از آنجایی که حجم معاملات یکی از عناصر مهم برای مشخص کردن توانایی سطوح حمایت و مقاومت است این نوع نمودار برای تعیین اینکه در چه سطحی از قیمت حجم معاملات تأثیر بیشتری به جا گذاشته، مفید می باشد زیرا به این ترتیب می توان سطوح حمایت و مقاومت مهم را پیدا کرد. در زیر این نوع نمودار نمایش داده شده است. اگر در شکل دقت نمایید این نوع نمودار، حرکات قیمت را در قطع متراکم تر نمایش می دهد.

شکل6. تصویر یک نمودار نقطه و رقم قیمت

بطور کلی در این نمودار ستون های X نشان دهنده افزایش قیمت و ستون های O نشان دهنده کاهش قیمت می باشند. هر گاه ستون X یک واحد بالاتر از ستون X قبلی قرار گیرد شکست به سمت بالا رخ داده است. در مقابل هنگامی که ستون 0 یک واحد پایین تر از ستون 0 قبلی قرار گیرد شکست به سمت پایین رخ داده است. قابل ذکر است که تعیین شکست ها در این نوع نمودار دقیق تر از نمودار میله ای انجام پذیر است. از مزایای دیگر نمودارهای نقطه و رقم این است که اخطارهای خرید و فروش را بسیار ساده تر و دقیق تر می توان یافت. همچنین این نوع نمودار از انعطاف پذیری بالایی برخوردار است.

منبع: کتاب مرجع کامل تحلیل تکنیکال در بازارهای سرمایه نوشته دکتر علی محمدی