مراکز علمی در تمدن اسلامی
مسجد اولین مرکز آموزش علمی در تمدن اسلام محسوب می شود. پس از آن آموزش و مراکز آموزشی در جهان اسلام سیر رو به رشد خود را ادامه دادند و با ارتقاء به بیت الحکمه و سپس دارالعلم، به مدارس رسیدند. این مدارس در تمام پهنه مکانی جهان اسلام، حضور داشتند و مراکزی مانند دانشگاه‌های امروزی، محسوب می‌شدند.
محتویات
مساجد
جوشش و جنبش علمی مسلمین از مدینه آغاز شد. اولین کتابی که اندیشه مسلمین را به خود جلب کرد و مسلمین در پی درس و تحصیل آن بودند قرآن کریم و پس از قرآن، احادیث بود. این بود که اولین حوزه علمی در مدینه تأسیس شد. برای اولین بار عرب حجاز در مدینه با مسئله استادی و شاگردی و نشستن در حلقه درس و حفظ و ضبط آنچه از استاد می شنید آشنا شد.
مسلمین با حرص و ولع فراوانی آیات قرآن را که تدریجا نازل می گشت فرا می گرفتند و به حافظه می سپردند و آنچه را که نمی دانستند از افرادی که رسول خدا آنها را مامور کتابت آیات قرآن کرده بود و به کتّاب وحی معروف بودند می پرسیدند. بعلاوه بنا به توصیه های مکرر رسول خدا سخنان آن حضرت را که به سنت رسول معروف بود از یکدیگر فرا می گرفتند، در مسجد پیغمبر رسما حلقه های درس تشکیل می شد و در آن حلقه به بحث و گفتگو درباره مسائل اسلامی و تعلیم و تعلم پرداخته می شد. [۱] بدین ترتیب مسجد النبی نخستین مرکز علمی براى مسلمانان به شمار مى‌آید.
مساجد در دوره های بعدی نیز همچنان به عنوان مراکز علمی جایگاهی ویژه داشت و فراگیرترین مراکز آموزشى بود که در سراسر قلمرو اسلامى پراکنده شده بود. مساجد معروف که یا از همان آغازِ تأسیس یا چندى بعد کتابخانه نیز در آنها تشکیل شد در شهرهاى مهم اسلامى فراوان بودند. برخى از آنها عبارت بودند از جامع بصره، جامع فُسطاط، جامع کبیر قیروان، جامع اموى دمشق، جامع زیتونه در تونس، جامع قرَویین فاس و جامع الخصیب اصفهان. [۲]
بیت الحکمه
نخستین مرکز مهمى که به منظور ارتقاء علمی مسلمین به صورت رسمی تأسیس شد بیت الحکمه نام داشت که در بغداد ساخته شد. این مرکز که به هزینه خزانه دولتى یا بیت المال اداره مى‌شد، محل اجتماع دانشمندان و پژوهشگران و به ویژه مترجمان شایسته اى بود که کتاب هاى علمى و فلسفى یونانى را به عربى ترجمه مى‌کردند.
اساس بیت الحکمه را که نخستین کتابخانه مسلمانان در بغداد بود، هارون الرشید پایه ریزى کرد. پیش از آن منصور عباسى که از زمان وى کار ترجمه آغاز شده بود، دستور داد کتاب هایى از زبان هاى دیگر به عربى ترجمه شود و همین کتاب ها پایه بیت الحکمه گردید. در زمان مأمون بیت الحکمه توسعه یافت. او صد بار شتر کتاب به بغداد حمل کرد و ظاهراً این کتاب ها به دنبال قرار صلحى که بین وى و امپراتور روم، میشل دوم بسته شد، به مسلمانان داده شد. مأمون همچنین ۳۰۰ هزار دینار صرف ترجمه کتاب کرد.
دارالعلم
یکى از این مراکز علمی در تمدن اسلامی دارالعلم ها بودند. این دارالعلم ها کتابخانه هاى عمومى به حساب مى‌آمدند. از جمله این مراکز، دارالعلم فاطمیون در مصر است. در این نهاد که در ۳۹۵ ق و به دستور الحاکم بامراللَّه، خلیفه فاطمى مصر در قاهره تأسیس شد، تقریباً یک میلیون جلد کتاب وجود داشت. دارالعلم موصل را نیز جعفر بن محمد حمدان موصلى برپا ساخت. این مرکز نخستین مرکزى بود که در آن کتاب هایى از همه رشته هاى علمى گردآورى شده بود. در طرابلس از شهرهاى لبنان کنونى نیز در اواخر سده پنجم هجرى، دارالعلمى با ۱.۶ میلیون جلد کتاب وجود داشت. [۳]
نظامیه ها
برای اولین بار با تأسیس نظامیه توسط خواجه نظام الملک طوسی -وزیر مشهور سلاجق- در نیمه دوم سده پنجم هجرى، بود که پایه مدارس زنجیره‌ای در جهان اسلام نهاده شد. سبکی که امروزه نیز در مدارس علمیه شیعه و سنی هنوز پا برجاست.
“حافظ ابرو” مولف زبده التواریخ در این‌باره می‌نویسد: روزی سلطان آلب ارسلان به نیشابور در آمد.
مجلسی از فقهاء بر در مسجد ایستاده بودند، سلطان فرمود که این‌ها چه کسانند؟ نظام الملک گفت این‌ها علماء‌اند… نظام الملک عرضه داشت که اگر اجازت بود، در هر شهری موضعی بنا نهند که آن جماعت در آن نشینند و از برای ایشان وظیفه مقرر کنند تا ایشان به فراغت به تحصیل مشغول توانند بود و دعای دوام دولت سلطان گویند! سلطان اجازه فرمود و نظام الملک به اطراف نوشت به بنیاد مدارس و چنین گویند که هفتاد مدرسه در آن سال از مال سلطان ساختند». [۴]
مدارس و مراکز علمی که به دستور خواجه در سرزمین‌های شرقی اسلامی و قلمرو سلجوقیان تأسیس گردیده، ظاهرا بر دو گونه بوده است: یکی مراکزی که در حکم مدارس ابتدائی و متوسطه این زمان بوده است و عموما در شهرهای کوچک و قراء پر جمعیت دایر گردیده است، دیگر مدارس بزرگی که به منزله دانشگاه‌ها و مراکز تعلیمات عالیه امروزی بوده و با امکانات وسیع و تشکیلات گسترده‌تری تأسیس شد و به سبب انتساب به نظام الملک به عنوان نظامیه مشهور گردید.
تعداد دقیق نظامیه‌ها مشخص نیست، اما در خلال سخنان مورخان می‌توان به این موارد اشاره کرد: نظامیه بغداد، بلخ، نیشابور، اصفهان، بصره، مرو، آمل، موصل، طوس.
مدارس نظامیه دانشمندان بسیاری را به جهان علم تقدیم نمود. برای نمونه نظامیه بغداد در دوران سیصد ساله فعالیت خود، دانشمندان بسیاری را پروراند که تعداد آنان سر به صدها نفر می‌زند. در این نظامیه که در ۴۵۹ ق تأسیس شد، ابواسحاق شیرازى تدریس مى‌کرد. پس از آن بزرگترین مقام تدریس در این مدرسه به امام محمد غزالى رسید.
در نظامیه نیشابور افراد مشهورى چون امام موفق نیشابورى، حکیم عمر خیام، حسن صباح، امام محمد غزالى و برادرش امام احمد و امام محمد نیشابورى تربیت شدند. نظامیه نیشابور به خاطر شمار مدرسان و فقهاى مشهورى که در آن به تعلیم مشغول بودند پس از نظامیه بغداد در جایگاه دوم قرار گرفت.
از دیگر نظامیه ها، نظامیه اصفهان و بلخ بود که آنها نیز استادان نامورى داشتند.
مراکز دیگر علمی
بیمارستان ها:
بیمارستان هاى جهان اسلام که «مارستان» نیز خوانده مى‌شدند، ضمن درمان بیماران مراکز تحقیق و مطالعه پزشکان به شمار مى‌آمدند و کتابخانه هاى تخصصى داشتند که برخى از آنها عبارت اند از: مارستان فسطاط، مارستان الکبیر منصورى قاهره، مارستان نورى بغداد و بیمارستان رى.
رصد خانه ها:
از دیگر مراکز علمى رصدخانه ها بودند. در قلمرو جهان اسلام، رصدخانه هاى متعدد و بزرگى ساخته شد که در نوع خود از مهمترین و بزرگترین رصدخانه ها به شمار مى‌آمدند و پیشرفته ترین پژوهش هاى ریاضى و نجومى در آنها صورت مى گرفت. بسیارى از یافته هاى دانشمندان اسلامى در این رصدخانه ها تا سده ها بعد در اروپا بررسى و تحلیل مى شد، از جمله این رصدخانه ها؛ رصدخانه مراغه و سمرقند را مى توان نام برد.
در مورد مراکز آموزشى اسلامى، توجه به دو مرکز علمى دیگر بسیار واجد اهمیت است. از این دو، یکى رَبْع رشیدى، محل آمد و شد علما و دانشمندان متعدد فراوانى بود که به کار علمى اشتغال داشتند؛ و دومى، شَنب غازانى که در دوره ایلخانان تأسیس شد و در آن دانسته هاى علمى بسیارى بین افراد مبادله مى‌شد.
چگونه در فارکس حساب باز کنیم
برای ایجاد حساب در بازار فارکس ابتدا باید در یک کارگزاری معتبر ثبت نام کنید ، پس از ثبت نام با توجه به دارایی که قصد معامله آن را دارید نوع حساب خود را که شامل حساب سهام ، استاندارد ، ارز های دیجیتال و PRO می شود را انتخاب کرده و در نهایت با تایید اطلاعات هویتی و اقامتی شما توسط کارگزاری مربوطه ، مجاز به انجام معامله با حساب کاربری خود هستید .
برای مشاوره راهنمای باز کردن حساب در فارکس
برای مشاوره راهنمای باز کردن حساب در فارکس
عناوین اصلی این مقاله
از آنجایی که بازار فارکس یک بازار برای تبادل انواع ارز های خارجی بوده که در آن انواع دارایی ها به صورت بین المللی مبادله می شود ، سبب شده تا معامله در این بازار همراه با سود های کلان برای فعالان در آن باشد . در نتیجه این موضوع روزانه افراد بیشتری ترغیب به فعالیت در این بازار با هدف کسب سود می شوند ، اما برای وارد شدن و ساختن حساب در بازار فارکس چه شرایطی لازم است ؟
برای ساختن حساب و وارد شدن به بازار فارکس در قدم اول باید یک کارگزاری مناسب و معتبر انتخاب کرده و در آن ثبت نام کنید ، پس از ثبت نام و وارد کردن اطلاعات خواسته شده با توجه به دارایی که قصد انجام معامله بر روی آن را دارید نوع حساب مورد نظر را انتخاب کرده و در نهایت پس از تایید اطلاعات هویتی و سکونتی شما توسط کارگزاری مربوطه توانایی شارژ کردن حساب خود و انجام معاملات را بدست می آورید . در ادامه به توضیح انواع حساب های موجود در بازار بورس فارکس و آموزش گام به گام ساختن حساب در آن پرداخته شده است .
بازار فارکس
همانطور که می دانید بازار فارکس یک بازار بین المللی بوده و تمامی ارز های قابل معامله را در خود جای داده است ، از طرف دیگر این بازار دارای ویژگی هایی می باشد که سبب شده تا فعالیت در آن علی رغم ریسک های بالایی که دارد با سود های بالایی نیز همراه باشد ، این موضوع خود باعث ترغیب سرمایه گذاران برای فعالیت در بازار بورس فارکس شده است .
همانند بازار سرمایه لازمه شروع فعالیت در بازار فارکس نیز افتتاح یک حساب در آن می باشد . اما از آنجا که این بازار از چندین نوع حساب تشکیل شده است و هر کدام از آنها خدمات مختلفی را ارائه می دهند سرمایه گذاران در هنگام افتتاح حساب باید بسیار دقت نموده و اقدام به انتخاب حسابی متناسب با نیاز ها و نوع فعالیت خود کنند .
از جمله ویژگی هایی که یک سرمایه گذار در هنگام انتخاب نوع حساب خود در بازار فارکس باید به آنها دقت کند می توان به نوع اهرم یا ( Leverage ) آن حساب ، مقدار اسپرد ( Spread ) ، نوع پلتفرم مورد استفاده در کارگزاری مورد نظر و نوع خدماتی که آن کارگزاری ارائه می دهد اشاره کرد . در ادامه به ارائه لیستی از انواع حساب های موجود در بازار فارکس و ویژگی آنها پرداخته شده است .
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره بازار فارکس
انواع حساب در بازار فارکس
همانطور که قبلا نیز گفته شد نوع حساب مورد استفاده در بازار فارکس با توجه به نوع فعالیت سرمایه گذاری و دارایی مورد معامله او متفاوت می باشد . در ادامه به بیان انواع حساب های موجود در بازار فارکس و دارایی های مورد معامله در آنها چرداخته شده است :
حساب استاندارد :
این نوع حساب غالبا برای مبادله جفت ارز ها ، شاخص های بورس بین المللی ، طلا ، نفت ، بیت کوین و دارایی هایی از این قبیل می باشد پس چنانچه سرمایه گذار قصد انجام معامله بر روی این دارایی ها را دارد حساب استاندارد بهترین گزینه می باشد . از جمه ویژگی های این نوع حساب وجود حداقل واریزی ، اسپرد های پایین و استاپ اوت های بسیار پایین و حدود 10 درصدی می باشد .
حساب سهام :
این نوع حساب مختص بازار های سهام بین المللی می باشد و بیش از 200 سهم برتر دنیا را در خود جای داده است که از جمله آنها می توان به سهام شرکت هایی مانند اپل ، مایکروسافت ، آمازون و . اشاره کرد . همچنین بزرگترین شاخص های بورس دنیا و طلا نیز در این نوع حساب وجود دارند . حداقل واریزی برای حساب سهام 1000 دلار بوده ، اسپرد شناور و بسیار پایین و همچنین عدم دریافت حق کمیسیون از جمله ویژگی های این نوع حساب می باشد .
حساب ارز های دیجیتال :
در حساب ارز های دیجیتال به مبادله بیش از 40 نوع ارز دیجیتال برتر موجود در بازار پرداخته می شود . از جمله ویژگی های این حساب وجود اهرم برای خرید ارز دیجیتال بیش از مقدار سرمایه واقعی خود می باشد ، وجود حداقل واریزی 5000 دلار ، عدم در یافت کمیسیون و وجود اسپرد شناور بین 50 تا 100 دلار از دیگر ویژگی های حساب ارز های دیجیتال می باشد .
حساب PRO :
این حساب شامل تمامی دارایی های موجود در سایر بازار های مالی بوده و مختص سرمایه گذارانی است که قصد سرمایه گذاری های کلان بر روی دارایی های متنوع را دارند . در این بازار انواع ارز های دیجیتال ، فلزات گران بها ، سهام شرکت های بزرگ ، برترین شاخص های بورس دنیا و . می باشد . حداقل واریزی در این حساب 20000 دلار بوده ، همچنین اسپرد شناور و پایین ، خدمات پشتیبانی بسیار خوب و تنوع زیاد در دارایی های مورد معامله در این حساب از جمله ویژگی های این نوع حساب می باشد .
بیشتر بخوانید: ثبت نام بورس
نحوه ایجاد حساب در بازار فارکس
قبل از ایجاد حساب در بازار فارکس لازم است تا یک بروکر یا کارگزار مناسب انتخاب کنید ، سپس از طریق این کارگزاری اقدام به افتتاح حساب در بازار فارکس می کنید . یکی از معتبر ترین کارگزاری های موجود در بازار فارکس کارگزاری فارکس تایم ( Forextime.com ) که شامل زبان فارسی نیز می شود و در صورت تمایل می توانید آن را انتخاب کنید .
پس از وارد شدن به سایت و انتخاب زبان مورد نظر خود گزینه open account را انتخاب کنید ، صفحه ای برای شما باز می شود که در آن اطلاعات هویتی شما خواسته شده است . این اطلاعات شامل نام و نام خانوادگی ، کشور محل اقامت ، شماره تلفن همراه ، ایمیل ، و یک پسورد که به انتخاب خودتان می باشد است . پس از تکمیل اطلاعات دکمه Send pin را انتخاب کرده تا کد فعال سازی برای ایمیل شما ارسال شود .
کد فرستاده شده را در کادر مورد نظر وارد کرده و گزینه Register Now را انتخاب کنید . در صفحه بعد اطلاعاتی مانند جنسیت ، تاریخ تولد ، نوع شغل ، سمت شغلی ، چند تابعیتی بودن یا نبودن ، کشوری که مالیات های خود را به آن پرداخت می کنید ، شماره پرداخت مالیات ( وارد کردن این گزینه اختیاری بوده ) ، شهر محل اقامت ، آدرس محل زندگی ( حتما آدرس دقیق خود را وارد کنید ) و در آخر نوع منبع پول مورد نظر شما برای سرمایه گذاری از شما خواسته شده است .
از آنجایی که بعد از ایجاد حساب کاربری در فارکس لازم است تا مدارکی جهت تایید اطلاعات سکونتی خود به کارگزاری مربوطه ارائه دهید در وارد کردن آدرس محل اقامت خود بسیار دقت کنید .
در نهایت تیک کادر پایین صفحه را زده و گزینه Accept را انتخاب می کنیم . در مرحله بعد باید نوع اکانت خود را انتخاب کنید که بسته به نوع فعالیت و دارایی که برای انجام معامله بر روی آن مورد نظر دارید متفاوت می باشد . همچنین دو گزینه برای حذف سوآپ از حساب و توانایی راهنمایی کردن دیگران در این بازار نیز وجود دارد که با تیک دار کردن هر کدام از این گزینه ها توانایی لازم را بدست می آورید .
گزینه مشاوره به دیگران مختص افراد حرفه ای در بازار فارکس می باشد و افراد تازه وارد به این بازار نیازی به تیک دار کردن این گزینه ندارند .
در کادر پایین صفحه رمز عبور مورد نظر خود را برای ورود به حساب کاربری فارکس انتخاب کرد ، این رمز عبور از 20 کاراکتر شامل اعداد ، حروف بزرگ و کوچک تشکیل شده است . در نهایت پس از وارد کردن تمامی اطلاعات خواسته شده گزینه Open Account را انتخاب کرده تا حساب کاربری شما در بازار فارکس ساخته شود .
دقت شود که برای اینکه بتوانید با حساب کاربری معامله انجام دهید ابتدا باید مدارک هویتی خود را برای فارکس فرستاده و تاییدیه لازم را دریافت نمایید .
برای ارسال مدارک از قسمت سمت چپ صفحه در My Documents گزینه Verify Profile را انتخاب و در صفحه باز شده گزینه Identity Document را برای Upload عکس کارت شناسایی خود باز می کنیم . پس از بارگذاری عکس مدرک شناسایی خود گزینه دوم Proof of Residence برای ارسال مدارک محل سکونت شما بوده و شامل هر چیزی مانند قبض تلفن که آدرس شما در آن است میتواند باشد .
با ارسال مدارک ذکر شده برای فارکس تایم بعد از چند ساعت حساب شما تایید شده و امکان شارژ حساب و انجام معامله در آن برای شما فراهم خواهد شد .
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد نحوه ساخت حساب در بازار فارکس در کانال تلگرام سرمایه گذاری عضو شوید ، همچنین کارشناسان مرکز مشاوره سرمایه گذاری دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره سرمایه گذاری تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون نحوه ساخت حساب در بازار فارکس پاسخ دهند .
در ادامه بخوانید: بهترین بروکر در فارکس
سوالات متداول
1- ✔️ چند نوع حساب در بازار فارکس وجود دارد ؟
✔️ با توجه به نوع دارایی مورد معامله نوع حساب متفاوت می باشد که در متن مقاله به طور کامل بیان شده اند
2- ✔️ در انتخاب کارگزاری به چه مواردی باید دقت شود ؟
✔️ هر کارگزاری برای معتبر شناخته شدن باید دارای ویژگی هایی باشد که در متن مقاله به این ویژگی ها اشاره شده است
3- ✔️ برای افتتاح حساب در بازار فارکس چه مراحلی را باید کی کرد ؟
✔️ برای این کار در ابتدا باید یک کارکزاری معتبر انتخاب و سپس مراحل مربوطه را طی کرد که در متن مقاله به آموزش گام به گام این مراحل پرداخته شده است
حساب های اسلامی چه هستند؟
یک حسـاب کاربـری برای تمام سامانه‌های مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی
شما با یک حساب کاربری (نام کاربری و رمز عبور) می‌توانید از امکانات کلیه سامانه‌های مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی شامل پایگاه مجلات تخصصی نور، پایگاه کتابخانه دیجیتال نور، پایگاه جامع الاحادیث و سامانه مشابه یاب متون نور استفاده کنید.
پایگاه های ما
پایگاه نورسافت
معرفي مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی؛ معرفی دستاوردها و محصولات نور.
پایگاه نورمگز
پایگاه مجلات تخصصی نور، بانک اطلاعاتی متنی-تصویری است که در راستای تسهیل و ترویج امر پژوهش، وظیفه شناسایی و عرضه مجلات تخصصی علوم اسلامی و انسانی در فضای مجازی را بر عهده دارد.
پایگاه جامع الأحادیث
ارائه احادیث منابع حدیثی شیعه؛ قابلیت: جست‌وجو، مشاهده روایات مشابه و مقایسه احادیث با یکدیگر.
پایگاه حوزه نت (اطلاع رسانی معارف دینی)
پایگاه تبلیغ، ترویج و اطلاع رسانی معارف دینی و موضوعات فرهنگی و ملی.
پایگاه همراه نور
واسط مطالعه کتب الکترونیکی بر روی موبایل، تبلت و رایانه شخصی؛ ارائه فهرست موضوعی کتاب‌ها و فهرست الفبایی پدیدآورندگان و ناشران؛ امکان خرید.
نورلایب (کتابخانه دیجیتال نور)
ارائه هزاران عنوان كتاب در حوزه علوم اسلامي و انساني؛ جست‌وجوی هوشمند؛ ایجاد میز پژوهشی با قابلیت‌های متنوع.
پایگاه جامع قرآنی
متن قرآن کریم با فهرست‌های گوناگون، ترجمه به چندین زبان، تفسیر قرآن، احادیث تفسیری، تجزیه و ترکیب، فرهنگ موضوعی، اَعلام قرآن، تلاوت.
پایگاه جامع تاریخ
وبگاهی است که در حوزه‌های وقایع و رویدادها، اعلام و شخصیت‌ها، مکان‌ها، اصطلاحات و مفاهیم به منظور تحلیل وقایع تاریخی در خدمت پژوهشگران خواهد بود.
سامانه ابر نور
پیشخوان برخط دسترسی به نرم‌افزارهای نور در همه سیستم‌عامل‌ها و در همه زمان‌ها و مکان‌ها، بدون نیاز به نصب و راه‌اندازی.
پایگاه قاموس نور
وبگاه " قاموس‌النور " پایگاهی در زمینه لغت عربی است که برای کاوش و دستیابی سریع به معانی لغات به صورت بر خط تولید شده است.
درباره مرکز تحقیقات کامپیوتری نور
مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) با عنایت رهبر فرزانه انقلاب اسلامی حضرت آیت الله خامنه ای (مدظله العالی) در سال ۱۳۶۸ تأسیس شده است.اشاعه فرهنگ غنی اسلام، تسهیل دستیابی به منابع و متون اصیل دینی و نیز سرعت بخشیدن به امر کاوش و پژوهش در حوزه علوم اسلامی با بهره گیری از فناوری اطلاعات و به کارگیری امکانات رایانه ای برای ارائه معارف حقّه اهل بیت علیهم السلام به جهانیان در شکل و قالب جدید، از اهداف مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی شمرده شده است.
تکلیف دستگاه‌های اجرایی برای افتتاح حساب از طریق خزانه‌داری
بانک مرکزی ابلاغیه دولت در خصوص لزوم افتتاح حساب دستگاه‌های اجرایی صرفاً از طریق خزانه‌داری کل کشور و نزد بانک مرکزی را به شبکه بانکی ابلاغ کرد.
به گزارش پایگاه خبری بانک مسکن-هیبنا، بانک مرکزی در بخشنامه‌ای به تمامی بانک‌ها و موسسات اعتباری ابلاغیه دولت مبنی بر افتتاح حساب ریالی دستگاه‌های اجرایی در رابطه با آن بخش از منابع خود که از محل منابع عمومی یـا کمک‌های مردمی تأمین می‌شود، صرفاً از طریق خزانه‌داری کل کشور و نزد بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران را ابلاغ کرد.
در بخشنامه بانک مرکزی آمده است: احتراماً، به پیوست تصویر رونوشت ابلاغیه شماره ٢٣٢٩٥/٥٥ مورخ ۱۳۹۸.۰۲.۲۸ معاون محترم نظارت مالی و خزانه‌دار کل کشور وزارت امور اقتصادی و دارایی به کلیه دستگاه‌های اجرایی، موضوع تکالیف دستگاه‌های اجرایی موضوع ماده (٥) قانون مدیریت خدمات کشوری و ماده (٢٩) قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران از جمله دستگاه‌های اجرایی مذکور در بخشنامه فوق‌الذکر در خصوص افتتاح کلیه حساب‌های ریالی خود (درآمدی و هزینه‌ای) در رابطه با آن بخش از منابع خود که از محل منابع عمومی یـا کمک‌های مردمی تامین می‌شود صرفاً از طریق خزانه‌داری کل کشور و نزد بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و انجام کلیه دریافت‌ها و پرداخت‌های خود فقط از طریق حساب‌های افتتاح شده نزد بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، جهت استحضار و صدور دستور اقدامات مقتضی ارسال می‌گردد. خواهشمند اسـت دستور فرمایند، مراتب با لحاظ مفاد بخشنامه شماره ١٤٩١٥٣/٩٦ مورخ ۱۳۹۶.۰۵.۱۶، به قید تسریع به تمامی واحدهای آن بانک/موسسه اعتباری غیربانکی ابلاغ و بر حسن اجرای آن نظارت لازم معمول گردد.
در خاتمه خاطرنشان می‌گردد، به منظور تسهیل و تسریع در مکاتبات حساب های اسلامی چه هستند؟ فی‌مابین، در صورت وجود هرگونه پرسش و یا نظری در این خصوص مقتضی است دسـتور فرماینـد مراتب به مدیریت کل محترم ریالی و نشر بانک مرکزی منعکس شود.
علوم اسلامی
پس از گذشت حدود دو قرن از ظهور اسلام، این دین توانست بخش زیادی از جهان آن روز را با تعالیم خود نورافشانی کند. در این سرزمین‌ها تمدنی جوانه زد، رشد کرد، بالید و چند قرن، جهان را تحت سیطره خود قرار داد. پایه‌های این تمدن را علومی تشکیل می‌داد که حاصل مطالعه، تحقیق و تلاش‌های فراوان دانشمندان مسلمان بود.
فهرست مندرجات
۱ - تأثیر اسلام بر جانها
[ویرایش]
پرتو اسلام، جان انسان را تغییر داد و بینش او را به جهان اصلاح کرد، به هر انسانی ارزش مستقلی داد. و او را به شناخت جهان، انسان و آفریدگار، جهان و انسان دعوت کرد. و همین عامل بود که مسلمین جرقه‌های علوم گذشتگان را به مشعل‌های فروزان و ماندگار تاریخ تبدیل کردند.
۲ - معیار علوم اسلامی
[ویرایش]
امّا معیار اسلامی بودن علم چیست؟ آیا هر علمی میتواند اسلامی باشد، یا این که اسلام بعضی علوم را مردود دانسته و آن را نفی کرده است؟ در هر صورت معیار و ملاک اسلامی بودن علوم چیست؟
ممکن است موضوع، مسائل، غرض و انگیزه و منبع و مستند حساب های اسلامی چه هستند؟ هر علم و حتی تشویق و ترغیب اسلام به تعلیم و فراگیری یک علم بتواند ملاک و معیاری برای اسلامی بودن آن باشد. به علاوه که گاهی فهم و درک و یادگیری و یاددادن بعضی از علوم و بلکه فهم متون و منابع اسلامی، نیازمند فراگیری علم دیگری است،این جنبه مقدمی بودن نیز ممکن است بتواند ملاک و معیار دیگری به شمار آید، بنابراین می‌توان علوم اسلامی را به چند دسته تقسیم کرد.
۲.۱ - دسته اول از علوم اسلامی
با نظری به دانش‌های مختلف اسلامی بودن برخی از علوم به آسانی قابل تحلیل است. چرا که علومی همانند تفسیر قرآن، فقه، حدیث، قرائت، کلام نقلی و. علومی هستند که همه برای فهم آموزه‌های دین اسلام تدوین شده‌اند و همه بر اساس همان آموزه‌ها و تحت تأثیر هدایت و فرمایشات پیامبر ـ صلّی‌الله‌علیه‌وآله ـ و ائمه اهل بیت ـ علیهم‌السّلام ـ شکل یافته‌اند. به تعبیری موضوع مسائل، غرض و منبع مطالعاتی این علوم همه در دوران خود دین اسلام می‌باشد و در این دسته همین است.
با نگرشی اجمالی به سیر تدوین این علوم در سرزمین‌های اسلامی و مطالعه اولین جوانه‌های هر یک از این دانش‌ها، این نکته به خوبی آشکار می‌شود. گسترش اسلام به ممالک غیرعرب، عدم آشنایی مردم آن کشورها و حتی خود مسلمانان عرب زبان مدینه و مکه با قرآن و حدیث و حتی زبان عربی، اختلاف قراءات و نسخه‌های دستنویس قرآن، در دهه‌های اول هجری، نیاز مسلمین به دانستن احکام و عدم دسترسی آنها به پیامبر و ائمه و اصحاب ایشان و اختلافات گوناگون بر سر مسائل عقیدتی، همه و همه جزو علل تشکیل این علوم می‌باشند.
و روشن است که نخستین و اصلی‌ترین منبع مطالعاتی و تحقیقاتی دانش فقه، یا علوم قرآن و یا تفسیر و. خود قرآن کریم و سنت پیامبر ـ صلّی‌الله‌علیه‌وآله ـ و اهل بیت ـ علیهم السّلام ـ می‌باشد.
علاوه بر نیاز مردم به ضرورت به کارگیری احکام اسلام (قرآن و سنت) برای بهتر زیستن در ابعاد مختلف زندگی (فردی، خانوادگی، اجتماعی) و مراحل آن، انگیزه و عامل اصلی تشویق مردم به فراگیری این علوم، آیات متعدد قرآن کریم و روایات فراوان از پیامبر اکرم ـ صلّی‌الله‌علیه‌وآله ـ و اهل بیت ـ علیهم‌السّلام ـ است. چنان که بارها در قرآن، دستور به تدبّر در قرآن و فهم آن آمده است.
فراوان یافت می‌شود.
۲.۲ - دسته دوم از علوم اسلامی
گروه دوم مجموعه دانش‌هایی که مقدمه علوم دسته اول محسوب می‌شوند، یعنی پس از شکل‌گیری هسته‌های اولیه علومی همچون فقه، تفسیر، کلام و . در اثر گسترش مباحث و نیز ظهور دیدگاه‌های مختلف و متعدد، دانشمندان این علوم، نیازمند معیارها و ملاک‌هایی برای سنجش و نیز ترویج و آموزش دانسته‌های خود شدند و این عامل خود منجر به شکل گیری علوم دیگری هم چون اصول فقه و یا بخش عقلی علم کلام، فلسفه، منطق و رجال و . گردید.
این علوم نیز در مواردی دارای منابع دینی هستند، بسیاری از مسائل علمِ اصول فقه، برگرفته از آیات قرآن و روایات است؛ و البته منبع اصلی این علوم برون دینی و عقلی است. با این حال به دلیل دینی بودن انگیزه فراگیری این علوم و نیز این که مقدمه علوم دسته اول هستند، و هم چنین تطبیق بسیاری از تعالیم دینی بر آموزه‌های این علوم، این علوم نیز اسلامی محسوب می‌شوند.
مثلاً دانش منطق، فلسفه، جزو علوم وارداتی هستند که در قرن سوم هجری و در پی نهضت ترجمه، به عالم اسلام منتقل شده‌اند ولی در متون دینی مباحثی درباره توحید، و صفت خداوند و یا استدلال بر وجود خداوند آمده است که قابل تطبیق بر مسائل فلسفی هستند و بلکه در برخی موارد بدون مقدمات فلسفی قابل فهم نیستند. به عنوان مثال آیات اول سوره حدید و سوره اخلاص که طبق روایت فهم آن از عهده حساب های اسلامی چه هستند؟ عالمان آخر الزمان برمی‌آید. و یا خطبه اول نهج البلاغه، که معارف بلند توحیدی را بیان می‌کند. و نیز برخی از آیاتی که حالت استدلالی دارند مثل آیه ۳۵ و ۳۶ سوره طه.
به علاوه که بسط و گسترش این علوم و پالایش آنها از موهومات و افزودن مسائل جدید و ترویج این علوم، همه مدیون مجاهدت‌های بی‌دریغ عالمان مسلمان است.
۲.۳ - دسته سوم علوم اسلامی
در میان علومی که در تمدن اسلامی شکوفا شد، علومی می‌توان یافت که مهمترین نکته اسلامی بودن آنها، یکی اسلامی بودن انگیزه یادگیری آن علوم و دیگری تشویق دین اسلام می‌باشد. و الا به لحاظ منبع و روش مطالعاتی این علوم، علوم غیر دینی محسوب می‌شوند.
ادبیات عرب، تاریخ، نجوم، جزو مثال‌های بارز این دسته می‌باشند، البته ادبیات عرب که مانند منطق و اصول فقه از علوم آلی محسوب می‌شود مقدمه تمامی علوم و به خصوص علوم دینی نیز محسوب می‌شود و به این لحاظ میتواند در گروه دوم نیز قرار گیرد. به هر حال غرض از دانستن این علم، فهم دین بوده است، و نخستین قواعد ادبیات عرب را نیز امیر المؤمنین آموزش داده‌اند.
درباره تاریخ این دو نکته قابل توجه است. زیرا نکات فراوانی از تاریخ زندگانی انبیاء و دشمنان آنان، در قرآن کریم آمده است. در روایات نیز به بسیاری از صالحان و طالحان گذشته اشاره شده است. و این خود عامل مهمی درگرایش مردم مسلمان به مطالعه تاریخ دارد. عامل دیگر دستور صریح قرآن به مطالعه احوال امت‌های گذشته و عبرت گیری از سرنوشت ایشان می‌باشد.
علم نحو نیز در اثر این دو عامل، پیشرفت کرد. زیرا شناخت اوضاع اجرام آسمانی، جهت شناخت ایام روزه و حج و ساعات نماز و سایر عبادات و . تأثیر اساسی دارد و در واقع علم نجوم را جزو علوم واجب اسلامی قرار داده است، در قرآن نیز می‌توان اشاره‌ای به این علم یافت.
در همان آدرس در کتاب میزان الحکمه روایت دیگری آمده که چهار علم را در کنار هم آورده است: امام علی ـ علیه‌السّلام ـ فرمودند علوم چهار قسمند:
علم فقه برای دین شناسی، علم طب برای بدن، علم نحو برای زبان شناسی، علم نجوم برای شناخت زمان‌ها. به علاوه که توصیه‌های فراوان بهداشتی و بهزیستی فراوانی در روایات وجود دارد.
۲.۴ - دسته چهارم علوم اسلامی
دسته چهارم از علوم اسلامی، علومی هستند که عموما ریشه در بیرون از مرزهای عالم اسلام دارند ولی دانشمندان مسلمان، با مطالعات و پژوهش‌های خود آنها را به کمال رسانده و نکات و مسائل جدید بسیاری به مسائل محدود آنها افزوده‌اند. توصیه اسلام به یادگیری و تعلیم و تعلّم و ترویج علم حتی از نزد غیرمسلمین
مسلمانان را به جستجوگرانی خستگی ناپذیر تبدیل کرد و آنان در پی فهم پیچیدگی‌های جهان اطراف به تحقیق پرداختند.
چنان که پیامبر اسلام اسیران کفّار را در ازای آموزش به مسلمانان آزاد کردند.
بسیاری علوم تجربی مثل شیمی، فیزیک، زیست شناسی، علوم ریاضی و. بدین صورت پاگرفته و نضج یافته‌اند. هر چند به شهادت تاریخ جوانه‌های ابتدایی همین علوم را نیز نزد اهل بیت ـ علیهم‌السّلام ـ باید ردیابی کرد.
چنان که درباره طب و نجوم به آنها اشاره شده و نیز شاگردی جابر بن حیان شیمی دان نامی نزد امام صادق ـ علیه‌السّلام ـ معروف است. پس اسلامی نامیدن این علوم به انگیزه دینی و نیز مسلمان بودن عالمان آنهاست.
۳ - چند نکته
[ویرایش]
۱. در تمامی این علوم، منابع دین اسلام به عنوان یک معیار همیشه وجود دارد. یعنی حتی اگر منبع پژوهشی یک علم ، قرآن و حدیث نیز نباشد، یافته‌های آن علم با آموزه‌های قطعی قرآن و سنت سنجیده می‌شوند، و در صورت تنافی با دین، آن مطلب و حتی آن علم از ارزش خواهد افتاد و به همین جهت علومی مثل سحر و نجوم احکامی و. هیچ گاه اقبال عام نیافتند و مورد توجه دانشمندان قرار نگرفتند.
۲. تقسیم‌بندی ذکر شده در نوشتار فوق بر اساس حصر عقلی نیست. و چنین نیست که یک علم فقط در یک گروه جا می‌گیرد و ممکن است یک علم از چند جهت متّصف به اسلامی بودن شود مثل ادبیات عرب یا طب، ما تلاش کردیم مهمترین عامل را معیار تقسیم‌بندی قرار دهیم.
۳. علومی که به آنها اشاره شد، از جهت حکم تکلیفی ممکن است احکام مختلفی پیدا کنند و واجب، حرام، مباح و یا مستحب و یا مکروه به شمار آیند که این جهت خارج از بحث ما قرار می‌گیرد، البته هر علمی بر اساس نیاز جامعه اسلامی به آن، واجب کفایی خواهد بود.
این نوشتار کوتاه، تلاشی است برای بازنویسی، تحلیل استاد شهید مطهری، در این زمینه که اصل نظریات ایشان در منبع ذیل می‌باشد: آشنایی با علوم اسلامی، انتشارات صدرا، ج ۱، (فلسفه ومنطق)، ص ۱۰ ـ ۱۵.
دیدگاه شما