ویژگی های قراداد سلف

انتشار اوراق سلف نفتی در بورس

قراردادهای مختلفی در بورس وجود دارند مثل قراردادهای آتی، نسیه، نقد وغیره که هرکدام دارای مزایایی برای خریدار و فروشنده هستند. یکی از این قراردادها، سلف می باشد.طبق این قرارداد دو طرفاورا معامله متعهد می­شوند به صورت توافقی، یک کالای مشخصی را در تاریخ، و با قیمت مشخص مبادله کنند. پس سلف نفتی به قراردادی اطلاق می شود که، شرکت ملی نفت ایران با شرکت های تابعه، مقدار مشخص از نفت خام را در مقابل بهای نقدی، طبق قرارداد سلف، به فروش می رسانند و در سررسید به خریدار تحویل می دهد. از ویژگی های سلف نفتی، اختیار فروش تبعی است و خریدار این اوراق در فروش آن مختار است، که در سررسید به شرکت نفت بفروشد یا از طریق بازار به دیگران بفروشد، اگرشرایط بازار جهانی نفت خوب باشد قطعا بازدهی بیشتری خواهد داشت. همچنین سلف نفتی بر اساس قرارداد سلف موازی استاندارد نفت است. پس افراد می توانند این اوراق را قبل از سررسید بارها خرید و فروش کنند.

تفاوت عمده اوراق سلف با اوراق مشارکت و سهام این است که در اوراق سلف، می توان دامنه سود را مشخص نمود. تفاوت اوراق اجاره با اوراق سلف در این است که میزان کف و حداکثر سود برای خریدار در نظر گرفته می شود، که سود بیشتر، ولی ریسک بالاتری هم نسبت به اوراق اجاره دارد.

بعد از آشنایی با اوراق سلف نفتی، به بررسی عقاید موافقان و مخالفان انتشار اوراق سلف نقتی در بورس پرداخته ایم: افرادی که موافق عرضه اوراق سلف نفتی در بورس هستند معتقدند که دولت برای تامین مالی کسری بودجه، با توجه به وضعیت تحریم های نفتی و همچنین کاهش تقاضا و قیمت جهانی نفت، چهار راه حل پیش رو دارد:

2- افزایش درآمدهای مالیاتی.

3- فروش سهام واموال دولتی.

4-انتشار اوراق و پیش فروش کالاهایی نظیر نفت.

در شرایط تحریمی موجود، گزینه اول و دوم محدود است ولی فروش سهام واوراق بدهی با 52 هزار میلیارد تومان به فروش رفته است. فروش اوراق سلف نفتی که فروش قطعی است باعث می شود تورم کنترل شده، و نسبت به اوراق قرضه یا رجوع به بانک مرکزی، کم هزینه تر و همزمان سود بیشتر برای دارندگان اوراق داشته باشد. پس دولت با توجه به اختیارات اعطا شده در قانون برنامه ششم توسعه، می تواند نفت خام و میعانات گازی را از طریق بورس انرژی و اوراق سلف نفت بفروشد. انتقال بدهی به دولت از دوره ای به دوره دیگر در دنیا کاملا امری مرسوم است و با رعایت نسبت های پایدار در وعده‌های دولت اشکال جدی به آن وارد نیست.

طبق دیدگاه مخالفان طرح انتشار اوراق سلف نفتی، وقتی نفت به صورت پیش خرید به مردم عرضه می شود، باید در زمان موعد، محل مصرف این محصول هم در داخل کشور وجود داشته باشد، تا خریدار بعد از موعد بتواند آن را بفروشد. با توجه به این که تکنولوژی نفت در ایران کاملاً بومی نشده و تعداد پالایشگاه های کوچک نفتی برای عرضه نفت کم است این طرح اثر مناسبی نخواهد داشت. برخی معتقدند انتشار این اوراق، مغایر با سیاست های کلی اقتصادی نظام بوده و موجب وابستگی بیشتر بودجه به نفت است. همچنین در بودجه سال 99 مجوزی برای انتشار اوراق سلف نفتی وجود ندارد و دولت برای رسیدگی به اینکار طبق اصل 52 قانون اساسی باید نظر مجلس شورای اسلامی را جلب کند.

علت اینکه مجلس شورای اسلامی با این طرح مخالف است این است که در موقع سررسید دولت سیزدهم مقروض شده و نمی تواند با توجه به شرایط حاکم تحریم ها وعده خود را عملی کند.

در نتیجه برای سنجیدن جوانب انتشار این طرح لازم هست همه ارکان دولتی؛ مجلس، بانک مرکزی، بورس انرژی و وزارت نفت با هم به یک توافق کلی رسیده ودلایل موفقیت یا شکست این طرح را بسنجند و مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، تیم پژوهشی تشکیل داده و تجربه سایر کشورهای جهان در مورد انتشار اوراق سلف را بررسی نمایند.

بورس کالا چیست؟ تفاوت بورس کالا با بورس اوراق بهادار

امروز در این مطلب از وب‌سایت پارسیان بورس، قصد داریم ببینیم که بورس ویژگی های قراداد سلف کالا چیست؛ پس در ادامه همراه ما باشید. بورس کالا، یکی از انواع مارکت در بازار سرمایه ایران است. در این بورس، کالاهایی در زمینه‌های کشاورزی، پتروشیمی، تجهیزاتی، دارویی و غیره مورد داد و ستد قرار می‌گیرد. هر فردی با داشتن کد ویژگی های قراداد سلف بورس کالا، می‌تواند از طریق کارگزاری‌های دارای مجوز از بورس کالا، وارد سامانه معاملاتی آنلاین شده و نسبت به ثبت سفارش خرید یا فروش کالا در حوزه‌های مختلف بر اساس قیمت و وزن و تاریخ مشخص، اقدام کند.

پیش از این‌که ویژگی های قراداد سلف ادامه مطلب را مطالعه کنید، درصورتی که قصد دارید در بازار بورس تهران حرفه‌ای شوید و در یک دوره عملی صفر تا صد بورس را آموزش ببینید، پیشنهاد می‌کنیم حتما در دوره آموزش آنلاین بورس شرکت کنید.

بورس کالا چه ویژگی هایی دارد؟

در بورس کالا، چهار ویژگی مهم داریم که در کمتر بازار خرده فروشی یا عمده فروشی شاهد هستیم:

1. در بازار بورس کالای ایران، نوسانات کاذب قیمت و فروشنده یا خریدار مصنوعی نداریم.
2. امکان مدیریت ریسک و محافظت از نوسانات آتی قیمت فراهم است.
3. نظام قیمت گذاری شفاف بر اساس تعادل میزان عرضه و تقاضا وجود دارد.
4. سیستم اجرایی و نظارت بر حسن انجام تعهدات طرفین معامله وجود دارد و تضمین نقد شوندگی و حسن اجرای تعهدات طرفین را شاهد هستیم.

تفاوت های بورس کالا با بورس اوراق بهادار

این ۴ فاکتور، اصلا در بورس اوراق بهادار که قیمت به صورت لحظه‌ای مثل بازار بورس و فرابورس تعیین می‌گردد، دیده نمی‌شود. از طرفی در بورس کالا، شما نمی‌توانید اوراق بهادار خرید و فروش کنید و هر چه مورد داد و ستد قرار می‌گیرد، کالا با وزن مشخص، قیمت مشخص، تاریخ تحویل مشخص، کیفیت و کمیت مشخص بر اساس تاییدیه‌های مراجع ذی‌صلاح است و نیاز به ارائه تضمین برای شرکت در قراردادها دارد. در حالی که در خرید و فروش اوراق بهادار، کالایی به صورت مستقیم، مد نظر نیست و قیمت هم لحظه‌ای تغییر می‌کند.

حالا که صحبت از قراردادها شد؛ شایسته است با انواع و اقسام قراردادها در بورس کالا آشنا شویم تا تفاوتشان با اوراق بهادار بیشتر مشخص گردد.

انواع قراردادها در بورس کالا

• قرارداد نقدی: یکی از فرق‌های بورس کالا با اوراق بهادار آن است که در آن خرید و فروش کالا و تجهیزات به صورت نقدی انجام می‌شود.
• قرارداد سلف: از مهم‌ترین تفاوت ‌های بورس کالا با اوراق بهادار را بایستی در قرارداد سلف دانست. یعنی این‌ که در بورس کالا شما کالایی را با قیمت معین در تاریخ و آینده معین، داد و ستد کنید. اما چنین چیزی اصلا در خرید و فروش اوراق بهادار وجود ندارد.
• قرارداد نسیه: خرید کالا، مشروط به پرداخت بهای کالا در تاریخ سررسید است؛ در حالی که چنین چیزی در اوراق بهادار معنی ندارد.
• قرارداد اختیار معامله: از دیگر موارد تفاوت بورس ویژگی های قراداد سلف کالا و اوراق بهادار آن است که در قرارداد اختیار معامله در بورس کالا، سمتی از معامله، اختیار یا حق خرید و فروش کالا را از طرف دیگر داشته باشد. شما در خرید و فروش اوراق بهادار، اختیار خاصی نسبت به خریدار یا فروشنده ندارید.

دیگر تفاوت های بورس کالا و بورس اوراق بهادار

از دیگر بحث‌هایی که در حوزه تفاوت بورس کالا با اوراق بهادار می‌توان مطرح کرد، نحوه فعالیت در بازار و میزان کارمزد کارگزاری، بورس و میزان مالیات است که در این مبحث، وارد این حوزه نمی‌شویم.

یکی دیگر از موارد تفاوت بورس کالا و اوراق بهادار آن است که برگشت سرمایه در بورس اوراق بهادار، معمولا ۷۲ ساعت تا ۱ هفته به طول می‌انجامد، در حالی که در بورس کالا، بازگشت سرمایه معمولا ظرف بیست و چهار ساعت انجام خواهد شد.

نکته مهم دیگری که باید به آن توجه کنید، افت و خیز قیمت‌ها در بورس کالاست. در اوراق بهادار مثل خرید و فروش سهام، شما از افت قیمت، هیچ سودی نمی‌برید؛ اما در بورس کالا، بر اساس انواع قراردادهایی که در بالا به اختصار توضیح داده شد، می‌توانید از پایین آمدن قیمت هم بر اساس توافق قبلی سود ببرید.

تفاوت دیگر، میزان اعتباری است که کارگزاری‌ها در اختیار معامله‌گران قرار می‌دهند.

حتما بازدید کنید:

• دوره آموزش تابلو خوانی بورس
• دوره آموزش فارکس در مشهد

چه کسانی به بورس کالا مراجعه می‌کنند؟

۱- گروه اول كسانی هستند كه می‌خواهند از ريسک نوسان كاذب قيمت‌ها در امان باشند. در واقع بورس‌های كالا به عنوان عاملی موثر برای کاهش ریسک توليدكنندگان كالا و مصرف‌ كنندگان عمده در بازار شناخته می‌شود.

۲- گروه دوم بر خلاف گروه اول، از نوسانات قيمت استفاده كرده و سود خود را حداكثر می‌كنند. در بورس‌های كالا، اين گروه با نام سوداگران (Speculator) شناخته می‌شوند.

تفاوت های بورس کالا و بورس اوراق بهادار ؟

اولا”: در بورس اوراق بهادار، سرمایه گذار سرمایه خود را به حساب کارگزار واریز می‌کند ولی در بورس کالا شاخه معاملات آتی سکه، سرمایه شخص در حساب بورسی خودش می‌ماند و بورس کالا بر اساس اعتبار حساب شخص به او اجازه خرید و فروش می‌دهد.

دوما”: برگشت سرمایه در بورس اوراق بهادار به فاصله سه الی 7 روز کاری می‌باشد ولی در بورس کالا، بازگشت سرمایه از حساب بورسی به حساب شخصی فقط 24 ساعت زمان می‌برد.

سوما”: در بورس اوراق بهادار فقط می‌توان از بالا رفتن قیمت ها سود برد ولی در بورس کالا هم می‌شود از بالارفتن قیمت و هم از ریزش قیمت سود گرفت.

چهارما”: در بورس کالا ضریب اهرمی 10برابری به سرمایه معامله گر تعلق می‌گیرد ولی در بورس اوراق بهادار این گونه نیست.

و در آخر حسابی که در بورس کالا از اعتبار کافی در مدت زمان مورد نظر سازمان برخوردار باشد می‌تواند تا 200میلیون تومان اعتبار از کارگزاری دریافت کند

که همه این تفاوت ها باعث جذاب تر شدن بورس کالا نسبت به بورس اوراق بهادار شده است.

لازم به ذکر است شاخه معاملات آتی سکه گردش چند برابری نسبت به بورس اوراق بهادار دارد که با توجه به تک محصولی بودن این شاخه نشان دهنده جذابیت بالای این بازار می‌باشد.

آموزش بورس در مشهد – آکادمی تخصصی پارسیان بورس
همچنین اگر علاقمند به شناخت 3 مفهوم پرکاربرد در بورس هستید ویدیو زیر که در لیست پخش آپارات آکادمی پارسیان بورس قرار دارد و توسط استاد صادق صفری تهیه شده است را مشاهده فرمایید

مروری بر تامین مالی ١٠هزار میلیاردی فولاد مبارکه از بورس کالا/ مزایای انتشار اوراق سلف موازی چیست؟

مرحله اول عرضه اولیه اوراق سلف موازی استاندارد ورق گرم نوردیده فولاد مبارکه اصفهان هفته گذشته در بورس کالا انجام شد.

به گزارش برداشت روز، اوراق سلف موازی استاندارد ابزار تأمین مالی است که بر مبنای قرارداد سلف منتشر می‌شود و براساس آن عرضه‌کننده مقدار معینی از دارایی پایه را مطابق مشخصات قرارداد سلف استاندارد در ازای بهای نقد به فروش می‌رساند تا در دوره تحویل به خریدار تسلیم نماید. دارنده اوراق می‌تواند معادل دارایی پایه خریداری شده را طی قرارداد سلف موازی استاندارد به فروش رساند، یا در سررسید با شرایط از پیش تعیین شده تسویه نقدی کند و یا در دوره تحویل اقدام به دریافت فیزیکی دارایی نماید.

از ویژگی های مهم این ابزار می توان به دوره عمر آن اشاره کرد؛ به طوری که دوره عمر اوراق به طور معمول بین ۱ تا ۲ سال است و طی دوره عمر اوراق، سود به دارندگان اوراق پرداخت نمی‌شود و اصل و سود اوراق در انتهای دوره به صورت یک‌جا بازپرداخت می‌شود. اوراق مذکور دارای حداقل سود تضمین شده هستند که این سود براساس رشد قیمت دارایی (کالا) پایه تا سقف مشخصی می‌تواند رشد کند.

مزایای قرارداد سلف موازی

به گزارش کالاخبر، قراردادهای سلف یکی از قراردادهای اصلی در بازارهای سنتی و مدرن بوده که مطابق با آن، کل ثمن خرید توسط خریدار در ابتدا پرداخت و کالا در سررسید معین از فروشنده تحویل می‌شود. به این ترتیب فروشنده قبل از اینکه محصول مورد انتظار خریدار را تولید کند، کل وجه آن را دریافت کرده و نه‌تنها از وجود خریدار برای محموله‌های تولیدی خود اطمینان می‌یابد، بلکه منابع مالی مورد نیاز نیز تامین می‌شود. این روش تامین مالی به دلیل نداشتن محدودیت‌ها و شرایط دشوار تامین مالی از روش‌هایی مانند استقراض از بانک‌ها، انتشار اوراق دیگر و غیره همواره مورد نظر بسیاری از فعالان اقتصادی بوده است.

در حقیقت سلف موازی استاندارد علاوه بر تأمین مالی تولیدکننده، در ویژگی های قراداد سلف اوراق بهادار مبتنی بر کالا نیز به‌عنوان نوعی سرمایه‌گذاری تلقی می‌شود. در سلف موازی به نسبت سایر روش ها، قدرت نقدشوندگی بالاتر رفته و تراکنش مالی بیشتری در آن صورت می‌پذیرد و از طرفی ریسک آن کمتر شده است.

قرارداد سلف موازی دارای مزایای متفاوتی است که از جمله آن می‌توان به امکان کشف قیمت به‌صورت لحظه‌ای و روزانه برای کالاها اشاره کرد، یعنی همواره قیمت کالاها براساس خریدوفروش اوراق مشخص هستند و درنتیجه قیمت‌ها شفاف‌تر هستند.

ضمن اینکه قرارداد سلف موازی به‌خوبی ریسک را پوشش می‌دهد و در این زمینه بهتر از قرارداد سلف عمل می‌کنند، زیرا اجازه تغییر وضعیت را به خریدار می‌دهد. به‌عنوان‌ مثال یک خریدار پس از مدتی و قبل از سررسید، دیگر نیازی به کالا ندارد و می‌تواند در بازار ویژگی های قراداد سلف ثانویه قرارداد خود را با قیمتی مناسب به فروش رساند. این موضوع علاوه بر اینکه از ریسک می‌کاهد، قدرت نقدشوندگی را نیز بالا می‌برد که از دیگر مزیت‌های قراردادهای سلف موازی است.

همان‌طور که در این گزارش بیان شد سلف موازی همان قرارداد سلف است که محدودیت های معاملات سلف مرتفع شده و در آن اجازه فروش قرارداد به شخص ثالث در بازار ثانویه داده شده است. همین یک نکته توانسته مزایای مختلفی را برای خرید آن حاصل کند و رغبت سرمایه‌گذاری در آن را بیشتر و بیشتر کند.

در پایان گفتنی است؛ شرکت فولاد مبارکه اصفهان در حالی از طریق انتشار این اوراق برای نیاز به سرمایه در گردش خود تامین مالی کرده که اوراق سلف موازی استاندارد کلاف گرم نوردیده (به همراه اختیار خرید و فروش تبعی)، با نام و قابل معامله در بورس کالای ایران بوده و قیمت اعمال در اختیار فروش تبعی این قراردادها ۱۱۸.۵ درصد قیمت پایه عرضه اولیه در سررسید اوراق و قیمت اعمال در اختیار خرید تبعی ۱۱۹ درصد قیمت پایه عرضه اولیه در سررسید اوراق تعیین شده است. همچنین قیمت خرید بازارگردان در معاملات ثانویه قیمت پایه در عرضه اولیه به علاوه ۱۷.۵ درصد سالیانه روزشمار تعیین شده است.

همچنین براساس اطلاعیه منتشر شده، انتشار این اوراق سلف در سه مرحله ۱۰ هزار میلیارد ریالی انجام می شود که فاصله زمانی بین هر مرحله انتشار اوراق بیش از سه ماه نخواهد بود.

دورخیز بورس کالا، برای معاملات سکه و اوراق سلف نفتی

گروه بورس: مدیرعامل بورس کالای ایران از ادامه مذکرات رسمی با رئیس‌کل بانک مرکزی برای عرضه نقدی سکه و همچنین آمادگی بورس کالابرای انجام معاملات ثانویه اوراق سلف نفتی خبر داد.

به گزارش همشهری، شاید بتوان دوره مدیریت جدید بورس کالا را دوره جهش مدیریتی این بورس دانست چرا که با ارائه استراتژی‌های رسانه‌ای مؤثر، بورس کالای ایران موفق شده است گام‌های خوبی را برای توسعه معاملات خود و کمک به اقتصاد کشور بردارد.بر همین اساس در تازه‌ترین اقدام مسئولان بورس کالای ایران طی توافقی با مقامات ارشد بانک مرکزی موافقت عرضه نقدی سکه را در بورس کالا کسب کردند؛ بر همین اساس قرار است معاملات ثانویه اوراق سلف نفتی نیز به‌زودی در بورس کالای ایران آغاز شود.

دراین خصوص حسین پناهیان مدیرعامل بورس کالای ایران در گفت‌وگو با همشهری درپاسخ به این پرسش که عرضه نقدی سکه در بورس کالا از چه تاریخی انجام می‌شود، گفت: در حال حاضر نامه‌ای به بانک مرکزی ارسال شده که پس از ارائه پاسخ بانک مرکزی، جزئیات عرضه سکه در بورس کالا روشن می‌شود.وی در پاسخ به این پرسش که آیا عرضه معاملات نقدی سکه از زمستان در بورس کالا آغاز می‌شود گفت: همه این موضوعات بستگی به ادامه مذاکرات با بانک مرکزی دارد اما ما امیدواریم که با موافقت بانک مرکزی، سکه از سال‌جاری در بورس کالا به‌صورت نقدی مبادله شود.وی درباره اینکه آیا سکه‌های یک‌گرمی در بورس کالا عرضه می‌شود یا اینکه سکه‌های رایج در بازار به‌صورت نقدی به مردم فروخته خواهد شد، افزود: همه این موضوعات پس از پاسخ بانک مرکزی به نامه ارسالی روشن می‌شود.

معاملات ثانویه اوراق سلف نفتی

پناهیان همچنین در پاسخ به این پرسش که معاملات ثانویه اوراق سلف نفتی از چه زمانی در بورس کالا آغاز می‌شود اعلام کرد: همه زیرساخت‌های نرم افزاری و سخت‌افزاری برای انجام معاملات ثانویه اوراق سلف نفتی آماده شده و بورس کالا به‌طور کامل آماده انجام معاملات ثانویه اوراق سلف نفتی است.مدیرعامل بورس کالای ایران درباره اینکه از چه زمانی این معاملات آغاز می‌شود، گفت:شرط اول انجام معاملات اوراق سلف نفتی این است که پذیره نویسی این اوراق انجام شود و سپس معاملات ثانویه آن در بورس کالا انجام خواهد شد.

میزان سود آوری اوراق سلف نفتی

در همین رابطه خبرگزاری فارس در باره نحوه سود آوری اوراق سلف نفتی نوشت: شرکت ملی نفت 2 نماد برای خرید اوراق سلف نفتی درنظر گرفته و هر سرمایه‌گذاری می‌تواند به‌صورت ارزی و ریالی این اوراق را خریداری کند.در نماد اول، خرید و فروش بر مبنای دلار است و چنانچه ارزش هر بشکه نفت در زمان سررسید به 140دلار برسد، سود آن سالانه (تا 4 سال) 10‌درصد و اگر بهای هر بشکه نفت به 160 دلار برسد، سود آن سالانه 15‌درصد محاسبه می‌شود که 10 تا 15 درصد سود روی دلار، جاذبه‌خوبی برای خریداران ایجاد می‌کند.

در نماد دوم، خرید و فروش نفت بر مبنای ریال و سود سالانه روی نرخ ریال 20 تا 25 درصد درنظرگرفته شده است. بنابراین پرداختی افراد تا دو‌برابر قابل افزایش است که این رقم از سودی که بانک‌ها به‌عنوان نرخ پنج ساله سپرده‌گذاری درنظرگرفته‌اند (حدود‌68/21‌درصد) بیشتر و ویژگی های قراداد سلف سودآورتر است.

دستورالعمل اجرایی عرضه و معامله قرارداد سلف نفت ابلاغ شد

همزمان با مهیا شدن ساختار‌های الکترونیک معاملات اوراق سلف نفتی در بورس کالا، هیأت‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار هم دستورالعمل اجرایی عرضه و معامله قرارداد سلف نفت را تصویب و ابلاغ کرد. این دستورالعمل مشتمل بر51 ماده و23 تبصره اواسط آذرماه جاری به تصویب هیأت‌مدیره سازمان بورس رسید.

در این دستورالعمل آمده است: قرارداد سلف، قراردادی است که براساس آن عرضه‌کننده مقدار معینی از دارایی پایه را براساس مشخصات قرارداد سلف در ازای بهای نقد به فروش می‌رساند تا در دوره تحویل به خریدار تسلیم کند، خریدار می‌تواند معادل دارایی پایه خریداری شده را طی قرارداد سلف موازی استاندارد به فروش رساند. گواهی سلف، سندی مشتمل بر مجموع دارایی خریدار از قراردادهای سلف است.

این گواهی در طول دوره معاملاتی مبنای انجام معاملات و پس از پایان آن دوره، مبنای تسویه نقدی یا تحویل فیزیکی قرارداد سلف خواهد بود. همچنین دارایی پایه قرارداد سلف از بین محصولات پذیرفته‌شده در بورس انتخاب می‌شود و امیدنامه دارایی پایه نیز باید به همراه مشخصات قرارداد سلف منتشر شود. تسویه وجوه معاملات قرارداد سلف نیز طی مهلت تسویه توسط کارگزاری که قرارداد سلف را خریداری کرده است، انجام می‌شود.قرارداد سلف پس از آخرین روز معاملاتی، وارد دوره تحویل می‌شود و طرفین قرارداد باید نسبت به طی فرایند تحویل اقدام کنند.

اوراق بهادار چیست؟ آشنایی با انواع اوراق بهادار

هرکسی حداقل یکبار در زندگی نام اوراق بهادار را شنیده است. حتی افرادی که هیچ علاقه یا توجهی به مسائل مالی هم ندارند حداقل یکبار یا نام آن را در اخبار تلویزیون و برنامه های اقتصادی شنیده اند، یا آن را در روزنامه و کتاب ها خوانده اند.

آنچه واضح است این است که خیلی از افراد دانشی در مورد اوراق بهادار ندارند و خود را از اطلاعات مربوط به آن بی نیاز می دانند. اما از آنجا که در سال های اخیر بحث های مرتبط با بازار بورس و سهام به بحثی داغ و روزمره تبدیل شده و تقریبا همه مردم در مورد آن صحبت می کنند لازم است اطلاعات کافی در مورد اوراق بهادار داشته باشیم. می پرسید چرا؟ ارتباط اوراق بهادار و بورس چیست؟

تا پایان این مقاله علاوه بر اینکه ارتباط اوراق بهادار و بورس را متوجه می شوید به تعریف درستی از اوراق بهادار می رسید و با انواع آن آشنا می شوید. اما قبل از آن باید به کمی عقب تر از اوراق بهادار برگردیم.

انواع دارایی را بشناسید!

هر چیزی که در دنیای اقتصاد و حسابداری با عنوان دارایی شناخته می شود در یکی از 2 دسته انواع دارایی قرار می گیرد:

1. دارایی های مشهود: دارایی مشهود قابل لمس و قابل مشاهده است و جنبه فیزیکی دارد. اسکناس، مسکن، خودرو و … برخی از انواع دارایی های قابل مشهود هستند.
2. دارایی های نامشهود: در مقابل دارایی مشهود دارایی نامشهود قرار دارد که جنبه فیزیکی ندارد و ممکن است قابل مشاهده نباشد، اما ارزشمند است. مانند: سرقفلی، برند، اوراق بهادار و …

راستی پیشنهاد می کنیم مقاله استانداردهای بین المللی حسابداری را از دست ندهید. در این مقاله به مهمترین نکاتی که باید در مقاله های استاندارد بین المللی بدانید اشاره کرده ایم.

اوراق بهادار چیست؟

اوراق بهادار یک نوع دارایی نامشهود محسوب می شود. در واقع این دارنده این دارایی مالی می تواند آن را به شخص دیگری منتقل کند و دارنده آن حق و حقوق مشخصی هم دارد. اوراق بهادار برگه هایی هستند که خود ارزش مالی ندارند، اما شما می توانید آن ها را خرید و فروش کنید.

در تعریف علمی اوراق بهادار که در زبان انگلیسی با عبارت Securities شناخته می شود تضمین کننده حقوق مالی برای مالک است که می تواند آن را معامله کند.

اوراق بهادار به عنوان یک ابزار مالی شناخته می شود. این ابزار مالی برای مالک خود ارزش مالی ایجاد می کند. به شرکت هایی که اوراق بهادار صادر می کنند نیز توزیع کننده گفته می شود.

کاربرد اوراق بهادار به عنوان یک دارایی مالی

اوراق بهادار با توجه به نوع آن، کاربردهای مشخصی دارد. برای مثال در یک شرکت که در بورس سهام آن معامله می شود، اوراق بهادار سهام نشان دهنده این است که فرد دارنده سهام به عنوان یک مالک چه موقعیتی دارد. بنابراین با توجه به انواع مختلف اوراق بهادار کاربرد آن ها نیز با یکدیگر متفاوت است. بد نیست با انواع اوراق بهادار آشنا شویم.

یکی از موضوعات مهم در بحث حسابداری بحث معافیت های مالیاتی است، پیشنهاد می کنیم در مقاله معافیت مالیاتی در مورد آن بیشتر بخوانید.

انواع اوراق بهادار

به طور کلی اوراق بهادار به سه دسته اصلی تقسیم می شود که این دسته ها هر کدام زیر مجموعه های خود را نیز دارند.

1. اوراق صاحبان سهام
2. اوراق بدهی
3. اوراق مشتقه

1 – اوراق صاحبان سهام (حقوق صاحبان سهام) چیست؟

پیش تر در مقاله حقوق صاحبان سهام به طور مفصل در مورد این موضوع صحبت کرده ایم. حقوق صاحبان سهام یکی از انواع اوراق بهادار است.

هرگاه شرکتی سرمایه خود را به بخش های مساوی تقسیم کند و آن را به عنوان سهام شرکت برای فروش بگذارد شما با خرید هر سهم از این مجموعه سهام، سهامدار آن شرکت خواهید شد. به همان اندازه که سهام یک شرکت را خریده باشید دارای حقوق صاحبان سهام هستید و در شرکت مورد نظر مالکیت خواهید داشت. شما قانونا در آن شرکت حقوق و حقوقی دارید.

سهام خود به دسته های مختلفی تقسیم می شود که شامل موارد زیر است:

انواع سهام

سهام نیز خود به دسته های مختلفی تقسیم می شوند و معیارهای متفاوتی برای دسته بندی سهام وجود دارد:

• سهام عادی
• سهام ممتاز (ترکیبی)

سهام عادی یکی از متداول ترین انواع اوراق بهادار است. این نوع سهام معمولا در بورس اوراق بهادار مورد معامله قرار می گیرد و دارای دو نوع ارزش بازاری و ارزش اسمی است. ارزش اسمی سهام در ایران 100 تومان است، اما ارزش بازاری آن بر اساس میزان عرضه و تقاضا مشخص می شود. نکته مهم و قابل توجه در مورد سهام عادی این است که بابت خرید سهام عادی سود ثابت کسب نمی کنید.

2 – اوراق بدهی چیست؟

اوراق بدهی یا همان اوراق قرضه راهی برای تامین مالی پروژه ویژگی های قراداد سلف های در دست اجراست. نبود منابع مالی کافی مشکلی است که بسیاری از پروژه ها ممکن است با آن روبرو شوند. این روش به دلیل اینکه روشی ساده در تامین مالی محسوب می شود و هزینه بسیار کمی نسبت به روش های دیگر تامین مالی دارد اهمیت زیادی دارد. اوراق بدهی در واقع نوعی از اوراق بهادار هستند.

اوراق بدهی نیز خود به 2 دسته اوراق بدهی دولتی و اوراق بدهی شرکتی تقسیم می شوند که هر کدام جزئیات مربوط به خود را دارند.

اوراق مشارکت

اوراق بدهی در دو دسته اوراق بدهی دولتی و اوراق بدهی شرکتی انواع مختلفی از اوراق بدهی را جای داده است. اوراق صکوک شرکتی، اوراق منفعت، اوراق خزانه دولتی، اوراق استصناع، گواهی سپرده، اوراق مرابحه، اوراق سلف موازی استاندارد و اوراق بهادار وثیقه ای برخی از این انواع اوراق بدهی هستند که به صورتی شرکتی یا دولتی توزیع می شوند، اما مهمترین اوراق بدهی اوراق مشارکت دولتی و شرکتی است. همانطور که می توان از نام این اوراق حدس زد، سرمایه گذاران با خرید این طرح در آن شراکت می کنند.

3 – اوراق مشتقه چیست؟

مهمترین خصیصه اوراق مشتقه این است که این دارایی به خودی خود ارزشی ندارد و ارزش آن با دارایی و کالای فیزیکی مورد معامله مشخص می شود.

برای مثال اگر قصد عقد قراردادی در مورد خاویار داشته باشید، قرارداد میان شما و فروشنده همان اوراق مشتقه است. در واقع بهای این قرارداد و قیمت آن نیز بر اساس قیمتی که برای کالای مورد معامله تعیین شده مشخص می شود.

اوراق مشتقه نیز به 4 دسته مختلف تقسیم می شوند:

1. قرارداد سلف
2. قرارداد آتی
3. قرارداد اختیار معامله
4. قرارداد معاوضه

در پایان پیشنهاد می کنیم برای آشنایی بیشتر با یکی از بهترین نرم افزارهای حسابداری داخلی از صفحه نرم افزار حسابداری دیدن کنید.