تعیین قیمت عرضه و تقاضا

بورس کالا؛ بهترین مکانیزم برای عرضه و تقاضا

بورس کالا بهترین مکانیزم برای عرضه و تقاضا است و راهی جز تعیین قیمت ها از طریق این بازار وجود ندارد.

به گزارش ایراسین و به نقل از پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، محمدعلی دهقان دهنوی در حاشیه واکسیناسیون نهادهای مالی در جمع خبرنگاران به تبعات اعمال قیمت گذاری دستوری در بورس کالا اشاره کرد و افزود: در ماده ١٨ قانون ابزارها که جزو قوانین مصوب مجلس است، به صراحت اعلام شده است که اگر کالایی وارد بورس کالا شد، دیگر در آن کالا نباید اجازه وضع هیچ نوع دخالتی اعم از قیمت‌گذاری، سهمیه‌بندی و منع صادراتی وجود داشته باشد.

وی اظهار داشت: موضوع کاملا روشن است، کالاهایی که در بورس کالا عرضه می شوند، به هیچ عنوان امکان قیمت گذاری برای آنها وجود ندارد و ما هم چنین اجازه ای را به کسی نمی دهیم.

دهقان دهنوی ادامه داد: مسوولان مربوطه از جمله مسوولان وزارت صمت به صراحت در حوزه ستاد تنظیم بازار اعلام کرده اند که هدف آنها عرضه محصولات در بورس کالا است و مکانیزم عرضه و تقاضا را برای قیمت گذاری قبول دارند.

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار خاطرنشان کرد: تلاش آنها این است تا از بستر موجود برای شفاف سازی، روان شدن تجارت و نیز افزایش کارایی معاملات استفاده کنند؛ بنابراین به نظر نمی رسد نگرانی بابت قیمت گذاری دستوری در این حوزه وجود داشته باشد.

وی در پاسخ به سوالی مربوط به اینکه سازمان بورس برای ساماندهی به این وضعیت اقدامی را در دستور کار دارد یا خیر؟ گفت: زمانی که قیمت سیمان در کشور به دلیل قطعی برق به شدت افزایش پیدا کرد، بورس کالا توانست ساماندهی و نظام بخشی این کالا را انجام دهد.

دکتر دهقان دهنوی افزود: بورس کالا محصول سیمان را که در بازار با کمبود مواجه شده بود به نحو درستی در کشور توزیع کرد؛ بنابراین مکانیزم فعالیت این بازار در کشور ثابت شده است.

آخرین وضعیت نمادهای متوقف شده شرکت های سرمایه گذاری استانی

وی در ادامه درباره علت توقف نماد شرکت های سرمایه گذاری استانی و برنامه های سازمان بورس برای سامان بخشیدن به وضعیت این شرکت ها اشاره کرد و افزود: فعالیت شرکت های سرمایه گذاری همچون دیگر شرکت ها است؛ بنابراین مشمول همه قوانین نظارتی سازمان بورس هستند.

دکتر دهقان دهنوی گفت: برخی از این شرکت‌ها علاوه بر عدم ارائه صورت های مالی از انتشار گزارش ها خودداری کرده اند؛ بنابراین کسانی که در این شرکت ها حضور دارند همکاری لازم را نداشته اند و طبق ضوابط نماد آنها متوقف شده است.

افزایش نقش پررنگ تعاونی ها در بازار سرمایه

وی در ادامه به افزایش نقش تعاونی ها در بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: توسعه نقش تعاونی ها در کشور از اهمیت زیادی برخوردار است، اما باید توجه داشت که مفهوم تعاون در تعاونی ها برقرار باشد و مشارکت همه مردم برای تعیین سرنوشت منافع خود در قالب یک شرکت تعاونی رخ دهد تا این موضوع تحقق تعیین قیمت عرضه و تقاضا پیدا کند.

آخرین وضعیت انتخابات هیات مدیره سهام عدالت

دکتر دهقان دهنوی به آخرین وضعیت انتخابات هیات مدیره سهام عدالت اشاره کرد و افزود: اکنون فرایند انتخابات هیات مدیره سهام عدالت به دلیل وجود برخی از ملاحظات در مراجع نظارتی متوقف است.

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در پایان گفت: در این میان جلساتی را به عنوان کمیسیون تخصصی شورای عالی بورس برگزار کردیم تا صحبت ها شنیده و ابهامات رفع شود تا بعد از آن، انتخابات برگزار شده و زمینه تعیین تکلیف وضعیت شرکت ها مشخص شود.

عرضه و تقاضا در اقتصاد خرد چیست؟

عرضه و تقاضا یک مدل اقتصادی تعیین قیمت در بازاری کاملاً رقابتی به شمار می رود. در بازار رقابت کامل بدون وجود «پیامد مثبت» (Externality)، مالیات به ازای واحد یا کنترل قیمتی، واحد قیمت برای کالایی معین، قیمتی است که در آن مقدار تقاضا شده توسط مصرف کنندگان با مقدار عرضه شده توسط تولیدکنندگان برابری می کند. این قیمت، تعادل اقتصادی ثابتی را به وجود می آورد.

در یک اقتصاد بازاری، قیمت ها و مقدار تولید کالاها از قابل مشاهده ترین ویژگی های کالاهای تولید و مبادله شده، به شمار می روند. نظریه عرضه و تقاضا شرح می دهد که چگونه قیمت ها، مقادیر تولید تعیین قیمت عرضه و تقاضا شده و مصرف شده را تنظیم می کنند. در اقتصاد خرد، در بازار رقابت کامل، قیمت و مقدار تولید توسط قانون عرضه و تقاضا تعیین می شود. در بازار رقابت کامل، به دلیل وجود تعداد بالای خریداران و فروشندگان، هیچ کدام از طرفین از قدرت کافی جهت قیمت گذاری، برخوردار نیستند.

تقاضا چیست؟

بازار کالایی خاص را در نظر بگیرید. «تقاضا» (Demand) نشان دهنده مقدار کالایی است که خریداران قصد دارند با توجه به هر واحد قیمت کالا، خریداری کنند. تقاضا را تعیین قیمت عرضه و تقاضا معمولاً در جدول یا نمودار حاوی قیمت و مقادیر تقاضا شده، نشان می دهند. مطابق نظریه تقاضا، مصرف کنندگان فردی به صورت عقلایی با توجه به درآمد، قیمت ها، سلایق و سایر موارد مشابه، بیشترین مقدار ترجیح داده شده از هرکالا را خریداری می کنند. این مورد «محدودیت حداکثرسازی شده مقید» (Constrained Utility Maximization) - با در نظر گرفتن درآمد و ثروت به عنوان قید های تقاضا - نامیده می شود.

در اینجا، «مطلوبیت» (Utility) به معنی رابطه فرضی در تعیین قیمت عرضه و تقاضا نظر گرفته شده برای هر مصرف کننده فردی برای رتبه بندی بین کالاهای مختلف کمتر یا بیشتر ترجیح داده شده است. مطابق «قانون تقاضا» (Law of Demand) به صورت کلی، در یک بازار معین، قیمت و مقدار تقاضا شده با یکدیگر رابطه معکوس دارند. یعنی در صورت ثابت ماندن سایر شرایط، با افزایش قیمت یک کالا، تعداد افراد کمتری آن را خریداری خواهند کرد. همچنین، با کاهش قیمت یک کالا، مصرف کنندگان از کالاهایی با قیمت نسبی بیشتر به سمت مصرف کالا با قیمت کمتر، متمایل می شوند. این مورد را، «اثر جانشینی» (Substitution Effect) می نامند. از طرفی دیگر، کاهش قیمت، قدرت خرید را افزایش می دهد. این مورد نیز، «اثر درآمدی» (Income Effect) نامیده می شود. عوامل دیگر نیز می توانند تقاضا را تغییر دهند. برای مثال، افزایش درآمد منحنی تقاضا برای کالای نرمال را نسبت به مبداء به سمت بیرون منتقل می کند.

عرضه چیست؟

«عرضه» (Supply) نشان دهنده قیمت یک کالا و مقدار در دسترس آن برای فروش، در آن قیمت است. امکان دارد عرضه را نیز به صورت جدول یا نمودار نشان دهنده رابطه بین قیمت و مقدار کالای عرضه شده نشان دهند. تولید کنندگان، برای مثال شرکت های تجاری، به صورت مفروض، «حداکثرکننده سود» (Profit Maximizer) در نظر گرفته می شوند. یعنی میزان تولید این شرکت ها به اندازه ای است که سود آن ها را حداکثر کند. عموماً عرضه - در صورت ثابت بودن سایر عوامل - تابع نشان دهنده رابطه بین قیمت کالا و مقدار در دسترس آن کالا برای فروش است.

یعنی، هرچه قیمت کالای فروخته شده بیشتر باشد، تولیدکنندگان مقدار بیشتری از آن را عرضه می کنند. قیمت بالاتر به معنی سود بیشتر در صورت افزایش تولید است. همانند سمت تقاضا، به علت تغییر قیمت نهاده های تولیدی یا بهبود فناوری، امکان تغییر موقعیت منحنی عرضه نیز وجود دارد. مطابق «قانون عرضه» (Law of Supply)، به صورت کلی، افزایش قیمت منجر به افزایش عرضه و برعکس می شود. در اینجا، نیز باید سایر عوامل تعیین کننده عرضه مانند قیمت کالاهای جانشین، هزینه تولید، فناوری بکارگرفته شده و عوامل متنوع تأثیرگذار بر نهاده های تولیدی ثابت در نظر گرفته شوند.

تعیین قیمت خودرو به مکانیزم عرضه و تقاضا بی ربط‌ترین حرف ممکن است

معاون پیشین وزارت اقتصاد با ذکر اینکه، تاوان افزایش ۲۵ برابری نقدینگی را عموم مردم پس می‌دهند، گفت: "در وضعیت فعلی" و جولان منتفعانِ اصلی نقدینگی، سپردن تعیین قیمت کالاهایی مثل خودرو به مکانیزم عرضه و تقاضای بازار بی ربط‌ترین حرف ممکن است.

در روزهای گذشته با موجهای مکرر رشد قیمت کالاهای گوناگون رو به رو هستیم. به عنوان ساده‌ترین علت موضوع جهش نرخ ارز برای توجیه تلاطم در بازارها مطرح شده است. نکته جالب اینکه بعضی از اقتصادانان عقیده دارند افزایش نرخ ارز خود معلول دیگر عوامل اقتصادی مرتبط با فضای داخل کشور است و ارتباط دادن معضلات قدیمی اقتصاد به مسئله تحریم نوعی تخفیف دادن مساله است.

حیدر مستخدمین حسینی در این مورد عقیده دارد در طول بیش از ۱۰ تا ۱۵ سال گذشته، نقدینگی رشد غیر قابل توجیهی داشته است و بر همین اساس باید در عوامل داخلی اقتصاد به دنبال ردگیری ریشه اصلی بحرانهای گذشته بود.

معاون اسبق وزیر اقتصاد با تاکید بر اینکه نقدینگی در ۱۵ سال گذشته ۲۵ برابر افزایش یافته است، گفت: متاسفانه منافع این رشد قابل توجه نقدینگی تنها در اختیار ۱۰ در صد جامعه قرار گرفته است و دیگر بخشها و اقشار تنها متحمل زیانهای افزایش نقدینگی شده‌اند.

وی افزود، اگر عدالت مالیاتی برقرار بود بایستی با وجود رشد نقدینگی شرایط مردم به لحاظ معیشتی با شرایط ۱۴ تا ۱۵ سال قبل تفاوت چشم گیری نمی‌کرد.

این کارشناس اقتصادی گفت: سؤال اصلی که باید به آن پاسخ داد این است که جایگاه تعیین قیمت عرضه و تقاضا حفظ ارزش پول در اقتصاد ایران کجاست؟ بانک مرکزی چه تدبیر دقیقی برای حفظ ارزش پول ملی در دستور کار قرار داده است.

وی همچنین به مساله عدم تعادل بودجه سنواتی توجه می‌کند و معتقد است، دولت سیاستهایی را در لایحه بودجه قرار می‌دهد که عملاً به ارزش پول ملی لطمه وارد می‌کند.

این اقتصادان گفت: بعضاً دیده شده که دولت قصد ندارد از مصارف خود چشم پوشی کند و برای همین سراغ بانک مرکزی می‌رود. بر این اساس از بانک مرکزی تنخواه دریافت می‌شود ولی تکلیف (زمان و میزان) تسویه و بازپس دهی آن مشخص نیست.

حسینی با ذکر اینکه، دولت نباید به منابع بانک مرکزی دست اندازی کند، گفت: حتی در چالشهایی مثل سیل اخیر که کشور با تعیین قیمت عرضه و تقاضا هزینه غیر مترقبه‌ای رو به رو شده است هم باید از منابع جایگزین استفاده کرد.

وی با اشاره به اینکه برای جبران خسارت‌های ناشی از سیل گذشته راهکارهای گوناگونی قابل ارائه است، گفت: شنیده‌ها حاکی از آن است که دولت قصد دارد برای جبران این خسارت‌ها و با توجه به همراهی فضای عمومی از منابع صندوق توسعه ملی استفاده کند.

به گفته حسینی، استفاده از منابع صندوق توسعه ملی برای جبران خسارت ناشی از سیل باید آخرین راهکار باشد. بکارگیری بعضی منابع لحاظ شده در بودجه مانند احیای دریاچه ارومیه، مقابله با آلودگی هوا در خوزستان و تنخواه بانک مرکزی ضروری است.

وی با ذکر اینکه امروز در اقتصاد کشور ما بستر رقابتی وجود ندارد و بر این اساس دم زدن از اقتصاد آزاد بی معناست، گفت: سپردن تعیین قیمت کالاهای مختلف از جمله خودرو به عرضه و تقاضا و مکانیزم بازار بی ربط ترین حرف ممکن است.

مستخدمین حسینی با ذکر اینکه، نگاه لیبرالیستی تیم اقتصادی دولتها ضربات جبران ناپذیری را به اقتصاد کشور وارد کرده است، گفت: از یک سو جلوی واردات گرفته شده و از سوی دیگر تولید داخل هم با محدودیت کاهش عرضه روبه رو شده، در این وضعیت معلوم است که با افزایش قیمت رو به رو می‌شویم. پس ما با اقتصاد آزاد و رقابتی رو به رو نیستیم که عاقبت و سرنوشت خود را به دست مکانیزم بازار بسپاریم. تسلط همین نگاه موجب شد تا شرایط ارز بحرانی شود.

این کارشناس اقتصادی تاکید کرد، وقتی ۹۰ درصد نقدینگی در اختیار ۱۰ درصد مردم باشد، این طیف می‌توانند به اختیار خود قیمت ارز طلا خودرو و یا هر کالای دیگر را بالا ببرند. اگر میزان دریافتی مردم به میزان افزایش نقدینگی رشد کرده بود امروز سطح معیشتی مردم تا این حد افول نمی‌کرد.

چه چیزی قیمت بیت کوین را تعیین می‌کند؟

بسیاری از ما می‌دانیم که بیت کوین را یک شخص، نهاد، دولت یا بانک نساخته و توزیع نکرده است؛ بنابراین افراد و نهادها در ارزش‌گذاری و تعیین قیمت آن نیز نقشی ندارند. به‌همین‌دلیل، تعیین قیمت بیت کوین همواره یکی از مباحث دشوار است. در‌این‌میان، نباید فراموش کنیم که برخی از نهادها مثل کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات‌ متحده بیت کوین را جزو اوراق بهادار دسته‌بندی می‌کنند؛ اما برخی دیگر هم به بیت کوین به‌ چشم کالا نگاه می‌کنند.

به‌باور عده‌ای، بیت کوین همانند طلاست و باید به‌عنوان ذخیره ارزش تلقی شود. درمقابل، عده‌ای هم هستند که معتقدند این روشی جدید برای خالی‌کردن جیب مردم است و تنها عده‌ای خاص از آن سود می‌برند. بیت کوین هرچه باشد، به بخشی بسیار پررنگ و جدانشدنی از زندگی ما انسان‌ها تبدیل شده است. پس بد نیست کمی درباره نحوه قیمت‌گذاری بیت کوین و عوامل تأثیرگذار بر آن بدانیم.

در این مطلب، قصد داریم درباره نحوه ارزش‌گذاری قیمت بیت کوین و عوامل مؤثر بر آن صحبت کنیم و به این پرسش پاسخ دهیم که چرا قیمت بیت کوین در نوسان است و اگر بیت کوین ارزشش را از دست بدهد، چه خواهد شد؟ پس تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.

قیمت بیت کوین چگونه ارزش‌گذاری می‌شود؟

نیروهایی مثل عرضه و تقاضا بر قیمت بیت کوین تأثیرگذارند. این اصلی اقتصادی است که هرزمان فروشنده بیشتر باشد، قیمت‌ها کاهش می‌یابد و هر وقت خریداران بیشتر باشند، قیمت‌ها افزایش می‌یابد.

همان‌طورکه اشاره کردیم، هیچ دولت یا نهاد قانونی‌ای پشت‌پرده انتشار بیت کوین حضور ندارد. این موضوع دقیقاً برخلاف ارزهای فیاتی مانند دلار و پوند است که دولت‌ها چاپ و عرضه می‌کنند. به‌طورکلی، ساخت و ذخیره‌سازی و انتقال بیت کوین نیازمند شبکه‌ای غیرمتمرکز از کاربران است و این فرایند باید در قالب پروتکل‌های رمزنگاری انجام شود.

سرمایه‌گذاران در بیت کوین با هیچ واسطه‌ای در ارتباط نیستند و تراکنش‌های تجاری خود را به‌طورمستقیم انجام می‌دهند. شبکه‌های همتابه‌همتای به‌کاررفته در ارزهای دیجیتال، به‌خصوص بیت کوین، محدودیت‌های معاملاتی را از میان برداشته‌‌ و تجارت را تسهیل کرده‌اند. فراموش نکنیم اولین کسی که شبکه همتابه‌همتا و ارز دیجیتال جهان را در سال ۲۰۰۹ به جهانیان معرفی کرد، ساتوشی ناکاموتو بود.

بیشتر بخوانید: ساتوشی ناکاموتو کیست؟

از آن زمان تا‌به‌حال، کسب‌وکارهایی که بیت کوین را به‌عنوان ارز رسمی و واحد حساب می‌پذیرند، بیشتر شده‌اند و همین موضوع به بیت کوین ارزش بازار حقیقی داده است. البته نباید منکر آن شد که بیت کوین خالی از مشکلات و نوسان‌های قیمتی متعدد نبوده است. با وجود محبوبیت این ارز دیجیتال، پاسخ به پرسش‌هایی مانند چه چیزی قیمت بیت کوین را تعیین می‌کند؟ چه کسی قیمت بیت کوین را مشخص می‌کند؟ آیا بیت کوین ارزش ذاتی دارد یا خیر؟ کار چندان آسانی نیست.

یکی از عوامل تعیین‌کننده قیمت بیت کوین همان منطق رایج بازار، یعنی عرضه‌ و تقاضاست که بر قیمت کالاها و خدمات دیگر نیز تأثیر می‌گذارد؛ اما این عرضه‌ و تقاضا به‌دلیل حضور نداشتن نهادهای گوناگون یا دولت‌ها و مدل عرضه بیت کوین کمی متفاوت است که درادامه بیشتر درباره آن صحبت خواهیم کرد.

چه عواملی بر قیمت بیت کوین تأثیر می‌گذارند؟

عوامل گوناگونی در بازار وجود دارند که بر قیمت دارایی‌ها تأثیر می‌گذارند. برخی از این عوامل عبارت‌اند از:

هاوینگ و عرضه‌ و تقاضا

اگر کمی با علم اقتصاد آشنا باشید، قطعاً درباره پدیده عرضه و تقاضای محصول اطلاعاتی دارید. نیروی عرضه و نیروی تقاضا باهم برای تعیین قیمت بازاری و کمیت کالایی مشخص همکاری می‌کنند. برای مثال، وقتی قیمت کالایی گران می‌شود، تقاضا برای آن کاهش می‌یابد و فروشندگان مقدار بیشتری از آن کالا را تولید می‌کنند یا برعکس.

پیش‌تر اشاره کردیم که فرایند عرضه‌ و تقاضا در بیت کوین کمی متفاوت است. یکی از عواملی که نقش مستقیمی در عرضه‌ و تقاضای بیت کوین بازی می‌کند، رویداد هاوینگ یا نصف‌شدن (Bitcoin Halving) پاداش بیت کوین است. تقریباً هر چهار سال یک‌ بار پاداش استخراج بلاک‌های بیت کوین در بلاک چین نصف می‌شود و همین امر موجب کمیاب‌تر‌شدن بیت کوین و افزایش تقاضا برای آن می‌شود. همین اتفاق می‌تواند موجب افزایش قیمت بیت کوین شود.

نکته مهم دیگر این است که بیت کوین با محدودیت ۲۱میلیون کوین ساخته شده است. این یعنی وقتی تعداد بیت کوین‌های درگردش به این میزان برسد، ماینرها دیگر نمی‌توانند هیچ بیت کوینی استخراج کنند. پس در آن زمان، دیگر رویداد نصف‌شدن و پاداش بلاک معنایی پیدا نمی‌کند. در آن مقطع زمانی و با کناررفتن رویداد هاوینگ و پایان استخراج بیت کوین، کاربرد حقیقی بیت کوین در زندگی ارزش آن را تعیین خواهد کرد.

اخبار و رقابت با سایر ارزهای دیجیتال

کاربران برای تنوع‌بخشیدن به سبد دارایی‌هایشان از آلت‌کوین‌هایی مانند اتریوم استفاده می‌کنند؛ دارایی‌هایی که در رقابت با بیت کوین هستند. برخلاف زمانی که بیت کوین، تنها ارز دیجیتال موجود بود و در این عرصه رقیبی نداشت، این موضوع همواره مطرح است که با به‌روزشدن و ورود ارزهای دیگر، قیمت بیت کوین اندکی کاهش یابد؛ چراکه همان‌طورکه بیت کوین در حال پیشرفت است، سایر ارزهای دیجیتال نیز مسیر پیشرفت را طی می‌کنند. در‌عین‌حال، اخبار مثبت درباره قیمت و روند صعودی این ارزها می‌تواند موجب نادیده‌گرفتن آینده مبهم آن‌ها شود و کاربران را بیشتر به‌سمت خرید این دارایی‌های سوق دهد.

هزینه ساخت بیت کوین

فرایند استخراج بیت کوین با هزینه‌های گوناگونی همراه است. هزینه تجهیزات و برق و میزان سختی استخراج که عاملی غیرمستقیم است و به توان تجهیزات به‌کاررفته ارتباط دارد، همگی هزینه تولید بیت کوین را تعیین می‌کنند. وقتی میزان سختی بیت کوین کم و زیاد می‌شود، سرعت استخراج بیت کوین هم دچار نوسان خواهد شد و همین مسئله بر عرضه و درنهایت قیمت بیت کوین اثر می‌گذارد.

قوانین و مقررات دولتی

مقررات مربوط به بیت کوین همواره در حال تغییر و تحول هستند. کشورهایی مانند السالوادور بیت کوین را به‌عنوان واحد پول قانونی پذیرفته‌اند. درمقابل، کشوری مثل چین هم انجام تراکنش‌ها و معاملات ارزهای دیجیتال را ممنوع کرده است؛ بنابراین، قوانین متغیر و متنوع‌اند. پس اگر این نگرانی وجود داشته باشد که کشوری علیه ارزهای دیجیتال و بیت کوین اقدام قانونی انجام می‌دهد، قیمت بیت کوین روند نزولی خواهد داشت. علاوه‌بر‌این، ابهام قانونی و مقررات درباره ارز دیجیتال موجب بروز ترس در سرمایه‌گذاران و درنتیجه سقوط بیشتر قیمت بیت کوین خواهد شد.

چرا قیمت بیت کوین دچار نوسان می‌شود؟

نبود قطعیت و اطمینان درزمینه ارزش ذاتی و آینده بیت کوین، آن را به دارایی‌ای پرنوسان تبدیل می‌کند.

به‌دلیل وجود تعداد محدود بیت کوین که در‌حال‌حاضر بیش از ۱۹میلیون کوین آن استخراج شده است، با گذشت زمان بیت کوین کمتری استخراج می‌شود. برای حفظ قیمت و جلوگیری از کاهش شدید، باید تقاضا با عرضه هم‌خوانی داشته باشد. نباید فراموش کنیم که بازار بیت کوین در‌مقایسه‌با صنایع دیگر نسبتاً کوچک است و تنها با پوشش رسانه‌ای می‌توان قیمت آن را کم و زیاد کرد. به‌عنوان مثال، اخبار مربوط به تمایل شرکت تسلا برای پذیرش بیت کوین باعث افزایش قیمت بیت کوین شد؛ بنابراین، بیت کوین نشان داده است که نوسان زیادی دارد.

درمقابل، با انتشار توییت یا خبری مبنی‌بر توقف بلاک چین بیت کوین، ارزش بیت کوین به‌شدت کاهش می‌یابد و به‌تبع آن حجم معاملات این دارایی نیز کم می‌شود. اکنون این سؤال پیش می‌آید که با‌توجه‌به این حجم از نوسان، آیا امکان دارد قیمت بیت کوین به صفر برسد؟ ازنظر فنی بله، چنین اتفاقی ممکن است. قیمت بیت کوین به هیچ دارایی دیگری مثلاً دلار ایالات‌ متحده یا طلا وابسته نیست و این امکان وجود دارد که ارزشش را از دست بدهد. بااین‌حال، تعیین قیمت عرضه و تقاضا نداشتن وابستگی به دارایی خاص نمی‌تواند به‌تنهایی ثابت‌کننده چیزی باشد؛ چراکه استیبل‌کوینی مانند ترا با وجود وابستگی به دلار آمریکا دچار نوسان‌های شدید و فروپاشی شد.

با‌این‌‌همه، اگر قرار باشد چنین اتفاق فاجعه‌باری برای بیت کوین روی دهد، یک‌شبه اتفاق نخواهد بود و پیش‌از‌آن چراغ خطرهای زیادی روشن خواهند شد. به‌عنوان مثال، یک دوره بازار صعودی (گاوی) بسیار طولانی‌مدت می‌تواند نشانه سقوط بیت کوین باشد؛ پس سرمایه‌گذاران زمان کافی برای محافظت از سرمایه‌شان خواهند داشت. نکته مهم دیگر این است که معماری پیچیده بیت کوین به این سادگی‌ها نابود نخواهد شد. نکته دیگر اینکه بیت کوین مشکل مقیاس‌پذیری دارد و نتوانسته آن‌طور‌که باید، به حجم تقاضای معاملاتی پاسخ دهد؛ اما این بدان‌معنا نیست که ارزش بیت کوین به‌یک‌باره صفر خواهد شد.

اگر قیمت بیت کوین به صفر برسد، چه خواهد شد؟

اگر قیمت بیت کوین به صفر برسد، موج آن همه معامله‌گران، سرمایه‌گذاران نهادی، قیمت ارزهای دیجیتال دیگر، شرکت‌های مرتبط با دارایی‌های دیجیتال و به‌طورکلی تمام نظام مالی را دربر خواهد گرفت. چنانچه تعیین قیمت عرضه و تقاضا فرض کنیم که قیمت بیت کوین به صفر برسد، قیمت سایر ارزهای دیجیتال هم ثابت نخواهد بود. در پی چنین رویدادی، بسیاری از سرمایه‌گذاران پول‌های خود را برای جلوگیری از ضرر از بازار خارج می‌کنند و همین اتفاق به‌معنای بی‌ارزش‌شدن بسیاری از دارایی‌هاست.

درصورت بروز این فاجعه، سرمایه‌گذاران نهادی بزرگ به‌شدت درمعرض ریسک خواهند بود؛ چون مقادیر سرمایه‌گذاری‌شان بسیار هنگفت‌تر است. بیشتر از همه، کسانی در خطر هستند که در اوج قیمت‌ها وارد سرمایه‌گذاری در بازار شده‌اند و برای کال مارجین (Call Margin) نشدن معاملاتشان، باید دارایی‌های دیگرشان را نقد کنند.

اگر بیت کوین صفر شود، مشتریان دیگر به سیستمی که رو به زوال است، اعتماد نخواهند کرد؛ بنابراین، شرکت‌های بزرگی مانند کوین بیس و بایننس که درآمدشان از محل تعیین قیمت عرضه و تقاضا تراکنش‌های مشتریان است، به‌شدت تحت‌تأثیر قرار خواهند گرفت. این احتمال نیز وجود دارد که سرمایه‌گذاری در این شرکت‌ها به‌شدت کم یا کاملاً متوقف شود. به‌علاوه، شاید این شرکت‌ها دیگر نتوانند کسی را استخدام کنند و افراد زیادی بیکار شوند. علاوه‌بر‌این، این همه‌گیری مالی ممکن است به‌طور‌موقت به سایر سیستم‌های مالی جهان نیز آسیب برساند. برخی از این آسیب‌ها عبارت‌اند از:

• فشار سنگین فروش بر دارایی‌هایی دیگر برای انجام تعهدات مالی مانند پرداخت حقوق و حق‌الزحمه، جلوگیری از مارجین کال‌ شدن، حفظ امکان و بسیاری مسائل دیگر موجب آسیب به ساختار اقتصاد جهانی خواهد شد.
• انباشت بدهی‌ها و افزایش وام‌های پرداخت‌نشده به‌دلیل فراهم‌نبودن امکان پرداخت موجب می‌شود سایر سیستم‌های مالی جهان از گزند چنین رویدادی در امان نباشند.

جمع‌بندی

در این مقاله، مشاهده کردیم که بیت کوین هم تابع قواعد مرسوم در اقتصاد مانند عرضه‌ و تقاضاست. هرچه خریدار بیشتر باشد، قیمت افزایش می‌یابد و هرچه فروشنده بیشتر باشد، قیمت رو به کاهش می‌گذارد. در‌عین‌حال، شخص یا نهاد خاصی بیت کوین را نساخته است تا بتواند برایش قیمتی مشخص کند. عواملی مانند رقابت با ارزهای دیگر، اخبار، قوانین و رویکردهای دولت‌ها درقبال بیت کوین بر ارزش‌گذاری بیت کوین تأثیر عمده‌ای می‌گذارند.

در سال‌های اخیر، سرمایه‌گذاران زیادی جذب بیت کوین شده‌اند و همین امر باعث شده است پایگاه کاربری بسیار خوبی پیدا کند و به‌دنبال آن ارزشش در مقاطعی افزایش یابد؛ اما بیت کوین دارایی پرنوسانی است و کسی نمی‌تواند از نوسان و حتی سقوط ارزش آن جلوگیری کند.

با آنکه احتمال به صفر رسیدن بیت کوین چندان محتمل نیست، نمی‌توان به‌کلی آن را رد کرد؛ البته به‌نظر نمی‌رسد معماری پیچیده بیت کوین به‌ این سادگی‌ها اجازه چنین رویدادی را بدهد. اگر روزی قیمت بیت کوین به صفر برسد، یقیناً پیش‌از‌آن اخطارهای مشخصی بروز پیدا خواهند کرد.

به‌نظر شما چه عاملی در افت شدید قیمت بیت کوین در این روزها مؤثر بوده است؟ آیا شما هم جز افرادی هستید که فکر می‌کنند سرانجام قیمت بیت کوین به صفر خواهد رسید؟

نقش عرضه و تقاضا در تعیین قیمت

معاون نظارت بر کالاهای سرمایه‌یی و خدمات سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان در مورد تاثیر محدودیت عرضه خودروسازان بر افزایش حاشیه قیمتی در بازار خودرو گفت:

معاون نظارت بر کالاهای سرمایه‌یی و خدمات سازمان حمایت تعیین قیمت عرضه و تقاضا مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان در مورد تاثیر محدودیت عرضه خودروسازان بر افزایش حاشیه قیمتی در بازار خودرو گفت: تغییرات قیمت بازار متاثر از تغییرات عرضه و تقاضا در بازار و تابع شرایط تاثیرگذار بر این دو مولفه است. به گزارش فارس وحید منایی، معاون نظارت بر کالاهای سرمایه‌یی و خدمات سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان در واکنش به گزارشی درباره «افزایش قیمت خودروهای داخلی» گفت: از اسفند سال 1391 با استناد به بند 5 ماده 58 مجموعه قوانین و مقررات اجرایی اصل 44 قانون اساسی، تصویب دستورالعمل تنظیم قیمت، مقدار و شرایط دسترسی به بازار کالاها و خدمات(انحصاری) در هر مورد با رعایت مقررات مربوطه به عهده شورای رقابت است به این ترتیب تنظیم دستورالعمل قیمت‌گذاری خودرو به شورای رقابت محول تعیین قیمت عرضه و تقاضا شده و بر این اساس قیمت خودروهای تولید داخل توسط این شورا تعیین می‌شود. او افزود: در این ارتباط بررسی تغییرات قیمت با منشأ کارخانه و بازار نشان‌دهنده ثبات نسبی قیمت‌های کارخانه است، طوری که برخی تغییرات مشاهده شده در قیمت کارخانه مرتبط با مجوز تغییرات قیمت صادره از سوی شورای رقابت بوده و خودروسازان نسبت به رعایت مصوبات این شورا اقدام کرده‌اند.

منایی تصریح کرد: تغییرات قیمت بازار متاثر از تغییرات عرضه و تقاضا در بازار و تابع شرایط تاثیرگذار بر این دو مولفه است. بررسی‌های به عمل آمده در مورد میزان تولید و عرضه شرکت ایران خودرو در 10ماهه سال جاری حاکی از افزایش 12.4درصدی در مقایسه با مدت مشابه سال قبل است. معاون نظارت بر کالاهای تعیین قیمت عرضه و تقاضا سرمایه‌یی و خدمات سازمان حمایت افزود: همچنین ایران خودرو برای کاهش التهاب بازار در روز ۲۱بهمن نسبت به عرضه 11هزار دستگاه خودرو در قالب فروش اقساطی اقدام کرده و دلیل متقنی مبنی بر کاهش عمدی و برنامه‌ریزی شده توسط شرکت‌های خودروساز وجود ندارد. او ادامه داد: تمام نمایندگان فروش شرکت‌های خودروساز کماکان موظف به عرضه خودرو با قیمت رسمی و مصوب شرکت ذی‌ربط بوده و موارد تخلف از طریق سامانه ارتباطی 124و سازمان صنعت، معدن و تجارت استان‌ها قابل پیگیری است.